شریف کحال

ابوالفضل، سلیمان بن موسی، برهان الدین معروف به شریف کحال. چشم پزشک مصری که نزد ملک ناصر صلاح الدین مورد توجه بود. میان او با القاضی الفاضل و ابن عنین شاعر، رابطه دوستی و شوخی های شاعرانه بود که در همین زمینه وقتی کحال، چشم الفاضل را معالجه می کند، الفاضل می گوید:

«شخصی بر عهده گرفت و چشم مرا معالجه کرد و من گرفتار شدم هم در چشمم و هم در مالم. و ترسیدم قطره قطره چکانش عین مرا تبدیل به غین کند (چشم مرا کور کند)».

شعر او ساده و روان است و میان آن اشعار عاشقانه وجود دارد؛ مانند:

«گویا نگاه محبوب من هنگام خواب آلودگی و متهم ساختن من به سستی و افسردگی در عشق، نگاه مجوسان است که هر وقت صورتش برافروخته می شود حرکت می کند و به سجده می افتد». 6

طغرل بیگ بن ارسلان

ابوطالب طغرل بیگ بن ارسلان بن طغرل بیگ بن محمد بن ملک شاه بن آلب ارسلان سلجوقی، رکن الدین، آخرین پادشاه سلجوقیان عراق که پس از درگذشت پدرش در سال 573ق حکومت را به دست گرفت و چون خردسال بود محمدبن ایلکز شمس الدین، معروف به پهلوان امیر بلاد جبل وری (اصفهان و آذربایجان) کفیل و نایب او شد. چون به سن بلوغ رسید، جریان هایی بر او گذشت؛ ازجمله جنگی بود که علاءالدین خوارزمشاه به دستور خلیفه عباسی، ناصر لدین اللّه، علیه او به راه انداخت که در این جنگ طغرل بیگ کشته و سر او به بغداد آورده شد. وی آخرین پادشاه سلجوقی بود. 7

پی نوشت ها:

[1] یکشنبه اول محرم 590ق / 26 دسامبر 1193م؛ شنبه هفتم محرم 590ق / اول ژانویه 1194م.

[2] النجوم الزاهره، ج6، ص134؛ شذرات الذهب، ج4، ص300؛ البدایة و النهایه، ج13، ص9؛ العبر، ج4، ص271؛ الاعلام، ج1، ص93.

[3] فیره به زبان اسپانیایی، یعنی آهن.

[4] وفیات الاعیان، ج4، ص71؛ نفح الطیب، ج2، ص229؛ معجم الادباء، ج6، ص184؛ شذرات الذهب، ج4، ص301؛ البدایة و النهایه، ج13، ص10؛ العبر، ج4، ص273؛ الاعلام، ج6، ص14؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص493.

[5] طبقات الاطباء، ص637؛ آرنولد، تراث الاسلام، ص528.

[6] معجم الادباء، ج4، ص255؛ الاعلام، ج3، ص199.

[7] النجوم الزاهره، ج6، ص134؛ العبر، ج4، ص271؛ راحه الصدور، ص465؛ تاریخ ابن اثیر، ج12، ص106؛ شذرات الذهب، ج4، ص301.

رویدادهای تاریخ اسلام از 591 ـ 600ق

591 ق / 1194 ـ 1195م1

رویدادها

ادامه درگیری میان عزیز عثمان و برادرش افضل علی: برای بار سوم ملک عزیز عثمان حرکت می کند تا دمشق را از برادرش افضل بگیرد که بدون هیچ مقاومتی وارد دمشق و برادرش تسلیم می شود. وی برادر را بر صرخد می گمارد و خود دمشق را تصاحب می کند.

تولیت ملک عادل بر دمشق: ملک عزیز عثمان عموی خود الملک العادل را بر دمشق می گمارد و میافارقین را بر آن می افزاید.

ظهور چنگیزخان: تیموچین رهبری مغولان را به دست می گیرد و به چنگیزخان ملقب می شود.

امپراتوری روم: خلع اسحاق کومنن دوم و جانشینی الکسیوس سوم.

وقایع نظامی

اندلس، جنگ ارک: جنگ بزرگ میان یعقوب بن یوسف بن عبدالمؤمن، امیر موحدون و آلفونسوی هشتم، پادشاه قشتاله. در محلی به نام ارک (Alarco) در تاریخ نهم شعبان 591ق، برابر با نوزده جولای 1195م. این جنگ صلیبی بود که پاپ اینوسنت سوم، تعصب مسیحیان را برانگیخت و به شکست سخت آلفونسو و پس گرفتن بعضی از شهرها و قلعه ها به دست مسلمانان منتهی شد.

پس از این جنگ یعقوب به منصور باللّه ملقب شد.

درگذشتگان

شیخ سدید؛

صاعدبن مؤمل.

شیخ سدید

عبداللّه بن علی بن داودبن مبارک شرف الدین بن سدید الدین. بیشتر با لقب پدر نامیده شد و به شیخ سدید معروف گشت. وی استاد طب و بزرگ پزشکان در سرزمین مصر بود. در زمان خود به خدمت پنج تن از خلفای فاطمی درآمد. اول آنان آمر بأحکام اللّه بود و آخر آنان عاضد. سپس به خدمت سلطان صلاح الدین ایوبی در مدتی که در قاهره اقامت داشت، درآمد. پدرش پزشک بود و نزد پدر پزشکی آموخت. از حرفه خود ثروتی انبوه گرد آورد و در قاهره درگذشت. 2

صاعدبن مؤمّل

ابوالحسن، صاعدبن هبة اللّه بن مؤمل پزشک نصرانی که با منطق و