جیّانی (ابوالحسن)

ابوالحسن، علی بن موسی بن علی انصاری اندلسی جیّانی. عالم به کیمیا بود (یعنی اقدام به تغییر فلزات کم ارزش مانند سرب و مس به فلزات گرانبها مانند نقره و طلا)؛ افزون بر آن فردی ادیب بود که درباره او گفته شده است: اگر به تو کیمیا نیاموخت، ادب آموخت. نیز درباره او گفته شده که وی شاعر حکیمان و حکیم شاعران است. از تألیفات اوست: کتاب شذورالذهب در کیمیا. 3

طغتکین بن ایوب

ابوالفوارس طغتکین بن نجم الدین ایوب بن شادی، ملک عزیز سیف الاسلام ظهیرالدین، برادر صلاح الدین ایوبی. برادرش او را پس از برادرش تورانشاه در سال 578ق والی یمن کرد تا فتنه هایی که پس از خروج تورانشاه از یمن و بازگشت به شام ایجاد شده بود، سرکوب کند. در تاریخ ابن اثیر آمده است: وی فردی بدسیرت و در برابر رعیت سخت گیر بود. اموال تجار را می خرید و به هر قیمتی می خواست می فروخت و اموال فراوانی اندوخت. در یمن و در شهر منصوره که در زمان حکومت خود ساخته بود، درگذشت. پسرش، معزالدین اسماعیل، به جایش نشست و ادعا کرد از تبار قریش است [و می تواند خلیفه شود] خطبه به نام خود خواند و ملقب به هادی شد و روش ناپسند در پیش گرفت که غلامان پدر بر او یورش بردند و او را کشتند و برادرش ایوب بن طغتکین را حاکم ساختند. 4

عصمه الدین خاتون

عذراء بنت شاهنشاه بن ایوب دختر برادر صلاح الدین ایوبی و شاهدختی از ایوبیان. از آثار او مدرسه العذراویه در دمشق است که به او منسوب است. عصمه الدین خاتون در دمشق درگذشت. 5

مرغیانی

ابوالحسن، برهان الدین علی بن ابی بکربن عبدالجلیل فرغانی مرغیان. اهل مرغانی از نواحی فرغانه بود و بدان منسوب است. از بزرگان فقهای حنفی بود: حافظ، مفسر، محقق و ادیب بود. از تألیفات اوست: بدایه المبتدی، کتاب فی الفتاوی، مناسک الحج و الهدایه که از مهم ترین کتاب های اوست و دیگر کتاب ها. 6

پی نوشت ها:

[1] شنبه اول محرم 593ق / 23 نوامبر 1196م؛ چهارشنبه 10 صفر 593ق / اول ژانویه 1197م.

[2] النجوم الزاهره، ج6، ص142؛ شذرات الذهب، ج4، ص313؛ الاعلام، ج4، ص355.

[3] فوات الوفیات، ج2، ص181؛ نفح الطیب، ج5، ص140؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج5، ص515؛ الاعلام، ج5، ص178؛ کشف الظنون، ص1029.

[4] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص480؛ ج12، ص129؛ شذرات الذهب، ج4، ص311؛ النجوم الزاهره، ج6، ص141؛ نفح الطیب، ج3، ص160؛ البدایة و النهایه، ج13، ص15؛ الاعلام، ج3، ص327؛ وفیات الاعیان، ج2، ص523.

[5] وفیات الاعیان، ج2، ص452 (ضمن شرح حال پدرش شاهنشاه بن ایوب)؛ الاعلام، ج5، ص12.

[6] الفکرالسامی، ج2، ص182؛ الفوائدالبهیّة، ص141؛ الاعلام، ج5، ص72.

594 ق / 1197 ـ 1198م1

رویدادها

دولت خوارزمشاهیان: درگذشت ابوالمظفر خوارزمشاه تکش پسر ایل ارسلان و جانشینی پسرش علاءالدین محمد.

وقایع نظامی

جنگ صلیبی آلمان: پادشاه آلمان، هنری ششم پسر فردریک بارباروس، برای بازپس گیری بیت المقدس نیرو اعزام کرد.

ملک عادل سیف الدین، حاکم دمشق، سپاهی برای نبرد با آنان بسیج کرد و ملک عزیز عثمان، حاکم مصر و دیگر امیران ایوبی او را پشتیبانی کردند.

وقتی خبر درگذشت پادشاه هنری ششم به نیروی اعزامی آلمان رسید، نتوانست با سپاه اسلام روبه رو شود، عقب نشینی کرد و از راهی که آمده بود بازگشت.

ملک عزیز و ملک عادل به تعقیب آنان پرداختند و هر که را بدان دست یافتند گرفتند.

این حمله [صلیبی] به هدف خود دست نیافت و پایانی آرام داشت؛ ولی آرامشی را که در پی صلح رمله منعقده در سال 588ق وجود داشت، برهم زد.

بُخارا: ملک علاءالدین خوارزمشاه محمد پسر تکش بخارا را که قبیله خطایی گرفته بودند، باز پس گرفت.

درگذشتگان

ابن جمیع؛

ابن زباده؛

ابن صاحب الصلاه؛

ابومدین تلمسانی؛

آموری دوم؛

عمادالدین دوم؛

فخرالدین ماردینی؛

قایماز زینی.