نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 3 صفحه : 263
زلزله هولناک در صعید به تخریب
ساختمان ها و مرگ بسیاری زیر آوار منجر شد.
گسترش زلزله تا شام و سواحل شام و تخریب
ساختمان های بسیاردر نابلس، عکّا، صور و همه قلعه های ساحلی
و رسیدن زلزله به دمشق.
وقایع نظامی
جنگ های غوریان با خوارزمیان:
جنگ هایی که میان شهاب الدین پادشاه غوریان به
همراهی برادرش غیاث الدین با خوارزمشاه علاءالدین بن تکش
به وقوع پیوست تا چند سال آنان را فرسوده ساخت.
افریقیه: پس از درگذشت ابویوسف
یعقوب بن عبدالمؤمن امیر موحدون در سال 595ق، کار یحیی
بن غانیه امیر جزایر بالئار رونق گرفت، ناوگانی را تدارک
دید و بر طرابلس غرب و نواحی آن و بر مهدیه، تونس و قیروان
دست یافت و چند ولایت آفریقایی برای او سامان
یافت و خطبه به نام خلیفه عباسی الظاهر بأمراللّه خواند.
درگذشتگان
ابن جوزی (جمال الدین)؛
جوسلین سوم؛
خازن مروزی؛
عماد اصفهانی؛
قراقوش (بهاءالدین).
ابن جوزی (جمال الدین)
ابوالفرج، جمال الدین عبدالرحمن
بن علی بن محمد جوزی قرشی تیمی بغدادی. نسب
او به ابوبکر صدیق می رسد و جوزی منسوب به مشرعه الجوز، محله ای
در بغداد، است. در حدیث و موعظه پیشوای عصر خود بود. در مجالس
موعظه جواب های نابی به حاضران می داد؛ ازجمله حکایت بسیار
جالبی است که نقل می کنند از او پرسیدند ابوبکر افضل است یا
علی ؟ و او جواب داد: من کانت ابنته تحته؛ آن که دختر او زن اوست ! اهل سنت
گفتند مقصودش ابوبکر پدر عایشه است و شیعیان گفتند مقصودش علی
[علیه السلام] است؛ زیرا او همسر فاطمه دختر رسول خدا صلی الله
علیه و آله وسلم است !
وی حدود پنجاه سال به موعظه
پرداخت و مجلس او پر بود از شنوندگانی که مستفیض می شدند و میان
آنان پادشاه و وزیر حضور داشت. ابن جبیر [جهانگرد] در سفرنامه خود
هنگام عزیمت به بغداد مجلس وعظ او را به خوبی توصیف کرده است.
ابن جوزی تألیفاتی در
قرآن، حدیث، فقه، تاریخ، سیره، شرح حال، تصوف، لغت، پزشکی،
جغرافیا، حساب و نجوم دارد. مذهب حنبلی داشت و امام حنبلیان
بود. عقیده خالص او به خط مشی مذهبش باعث شد به نقدی تلخ از
احادیث بپردازد؛ به گونه ای که نسخه ای از کتاب احیاء
علوم الدین غزالی تدارک دید که همه احادیث ضعیف آن را
حذف کرده بود. از مهم ترین تألیفات بسیار او اینهاست:
المنتظم فی تاریخ الامم،
کتابی تاریخی است که از آفرینش جهان هستی شروع می
شود تا ظهور اسلام و از ظهور اسلام تا دوران المستضی ء باللّه، خلیفه
عباسی (متوفای 575ق) و به ترتیب سال هاست، الذهب المسبوک فی
تاریخ الملوک که باز به ترتیب سال هاست، الحمقی و المغفّلون؛
الوفا فی فضائل المصطفی، مناقب عمربن الخطاب، مناقب عمرعبدالعزیز،
مناقب احمدبن حنبل، تبصره الاخبار فی نیل مصر و اخوته من الأنهار، تقویم
اللسان فیما تلحن به العامه، زادالمسیر فی علم التفسیر،
منهاج القاصدین که شرحی است بر احیاء علوم الدین، ذمّ
الهوی، منهاج الوصول الی علم الاصول، صیدالخاطر، المنافع در
پزشکی، مثیرالغرام الی سکان الشام و کتاب الموضوعات که احادیث
جعلی را در آن گرد آورده است. اشعاری دلنشین دارد؛ ازجمله اشعاری
که در آن مردم بغداد را مخاطب قرار داده و می گوید:
«[ای] پذیرای عذر من
! درباره جوانانی در عراق که با بیگانگی و دوری گزینی
دمسازاند. سخن بیگانه را شگفت انگیز می دانند و سخن آشنا را به
هیچ می انگارند. ناودان های آنان اگر نمی پس دهد، [باز]
به خانه بیگانگان سرازیر می شود. وقتی آنان را سرزنش کنی
چنین بهانه می آورند که مغنیّه (آوازه خوان زن) برایشان
نمی خواند». خلیفه عباسی، الناصر لدین اللّه، بر او خشم
گرفت و به واسط تبعیدش کرد. وی پنج سال در آنجا به تنهایی
اقامت گزید و مردم واسط از او بهره فراوان بردند. سپس خلیفه از او رضایت
پیدا کرد و به بغداد بازگشت. خلیفه به او خلعت بخشید و اجازه
داد به موعظه بپردازد. وی در 89 سالگی درگذشت. 2
جوسلین سوم
وی پسر جوسلین دوم بود. در
جنگ ارتاح به سال 559ق / 1164م به اسارت درآمد و بالدوین، پادشاه قدس، در
سال 572ق (1176م) او را باز خرید. در سال 579ق / 1183م به عنوان نایب
بالدوین پنجم، پادشاه قدس، انتخاب شد و حدود سال 597ق 1200م درگذشت. 3
خازن مروزی
ابوالفتح، عبدالرحمن خازن یا خازنی
برده ای رومی بود. در مرو
نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 3 صفحه : 263