اطراف قاهره، قلعه جبل بر فراز کوه المقطم، چند پل در جیزه در مسیر اهرام و دیگر بناها. ابن خلکان گوید مردم به او نسبت می دهند قوانین عجیبی در قلمرو حکومت خود وضع کرده بود و اسعد مماتی (متوفای 606ق) که در دوران صلاح الدین ناظر دیوان بوده است کتابی تألیف کرده به نام الفاشوش فی احکام قراقوش. ولی در این کتاب مطالبی است که بعید است وی چنین کارهایی انجام داده باشد و ظاهرا این مطالب جعلی باشد؛ زیرا صلاح الدین در امور مملکتش به او اعتماد داشت و اگر به آگاهی و کفایت او اطمینان نداشت، مملکت را به او واگذار نمی کرد. پس از درگذشت سلطان صلاح الدین به خدمت خود نزد فرزند او، ملک عزیز عثمان ادامه داد و مقام نیابت او را در مصر داشت و زمانی که عثمان فرزند خود محمد را ولیعهد خود قرار داد، قراقوش را نایب او کرد. وی در قاهره درگذشت. این قراقوش غیر از قراقوش مظفری غلام ملک مظفر تقی الدین عمربن شاهنشاه بن ایوب حاکم حماة است که صلاح الدین، وی را برای حمله به مغرب فرستاد. 7

پی نوشت ها:

[1] چهارشنبه اول محرم 597ق / 11 اکتبر 1200م؛ دوشنبه 24 ربیع الاول 597ق / اول ژانویه 1201م.

[2] وفیات الاعیان، ج3، ص140؛ البدایة و النهایه، ج13، ص9، 20 و 28؛ شذرات الذهب، ج4، ص329؛ العبر، ج4، ص297؛ تاریخ الادب الجغرافی، ج2، ص509؛ الاعلام، ج4، ص89؛ دایره المعارف الاسلامیه، ج1، ص244؛ کشف الظنون، ص753؛ معجم الاطباء، ص250؛ النجوم الزاهره، ج6، ص174.

[3] موسوعة لاروس، ذیل «جوسلین سوم».

[4] بیهقی، تاریخ حکماءالاسلام، ص161؛ نالینو، علم الفلک عندالعرب، ص179؛ تراث الاسلام، ص490؛ موسوعه المعرفه، ج15 ـ 16، ص2832؛ فروخ، تایخ العلوم عندالعرب، ص223؛ الاعلام، ج4، ص77؛ طوقان، العلوم عندالعرب، ص211.

[5] وفیات الاعیان، ج5، ص147؛ شذرات الذهب، ج4، ص332؛ معجم الادباء، ج7، ص81؛ العبر، ج4، ص299؛ النجوم الزاهره، ج6، ص178؛ تاریخ ابن اثیر، ج12، ص171؛ مقدمه الخریدة، ص21؛ الوافی بالوفیات، ج1، ص132؛ شوقی ضیف، ج6، ص785؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص416؛ الاعلام، ج7، ص253؛ الحیاه الادبیة فی عصرالحروب الصلیبیه، ص264.

[6] قراقوش کلمه ای ترکی به معنای عقاب است.

[7] وفیات الاعیان، ج4، ص91؛ النجوم الزاهره، ج6، ص176؛ شذرات الذهب، ج4، ص331؛ العبر، ج4، ص198؛ السلوک، ج1، صص63، 99، 105، 110 و 158؛ تراجم اسلامیة، ص80؛ الاعلام، ج6، ص23؛ شوقی ضیف، ج6، ص480.

598 ق / 1201 ـ 1202م1

رویدادها

فراخوان برای جنگ صلیبی چهارم، به دستور پاپ اینوسنت.

ایوبیان در یمن: معز اسماعیل بن طغتکین بن نجم الدین ایوب رفتارش بد می شود و ادعای الوهیت می کند که غلامانش او را می کشند و برادرش ناصر ایوب جانشین او می شود.

آفریقا، مالی: تأسیس دولتی اسلامی در مالی به رهبری موسی اکوی.

وقایع نظامی

جنگ صلیبی چهارم: شماری از امیران اروپایی به دعوت پاپ اینو سنت سوم پاسخ مثبت دادند؛ ازجمله بالدوین نهم امیر فلاندر، برادرش هانری، کنت تیبالد سوم امیر شامپانی، کنت لویی امیر بلوآ، کنت گود فروا و دیگران. این جنگ، جنگ امیران کاتولیک مذهب بود و تصمیم گرفتند هدف حمله، اول مصر باشد و سپس بیت المقدس.

بعدها این حمله متوجه قسطنطنیه شد. وقتی به قسطنطنیه رسیدند آن را اشغال کردند و به علت دشمنی دیرین میان کلیسای ارتودوکس و کاتولیک در صدد انتقام برآمدند. افراد در خیابان ها به راه افتادند و هر که را یافتند از زن و مرد و کودک از دم تیغ گذراندند و به قتل و غارت پرداختند و حتی کلیساها در امان نماندند. به کلیسای ایاصوفیا هجوم بردند و همه تمثال ها و شمایل را نابود کردند و آنچه بود به یغما بردند. همچنین مسجد مسلمانان که در عهد امویان ساخته شده بود، از تعرض مصون نماند. آنچه در آن بود غارت کردند و سپس مسجد را به آتش کشیدند.

درگذشتگان

ابن زکی الدین دمشقی؛

اسماعیل بن طغتکین؛

صفوان بن ادریس مرسی.

ابن زکی الدین دمشقی

محمدبن علی بن محمدبن یحیی دمشقی. نسبش به عثمان بن عفان می رسد. ملقب به ابوالمعالی محیی الدین بود و معروف به ابن زکی الدین؛ زیرا جدش یحیی به زکی الدین ملقب بود. وی فقیهی شافعی مذهب، ادیب، دارای شعر دلپذیر، سخنوری سرشناس و توانا در انشا بود. پس از پدر و جدش، قضاوت در دمشق را بر عهده داشت و نزد سلطان صلاح الدین از مقامی والا برخوردار بود. چون صلاح الدین شهر حلب را فتح کرد وی با قصیده ای فتح قدس را به دست او پیش بینی کرد. در این قصیده بیتی است که میان مردم بر سر زبان هاست:

«فتح حلب در ماه صفر به دست تو، بشارت می دهد بر فتح قدس در ماه رجب [به دست تو]».

این پیش بینی ابن زکی درست درآمد. صلاح الدین ـ همان طورکه