responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : ---    جلد : 3  صفحه : 34

طغتکین پسرش تاج الدوله بوری جانشین او شد و این دولت را به او نسبت دادند و به دولت بوریان معروف گشت. این دولت تا زمان استیلای نورالدین محمود پسر عمادالدین زنگی، بر دمشق در سال 549ق ادامه یافت. وی دمشق را به حلب ملحق کرد و حلب را پایتخت دولت اتابکان شام قرار داد.

 

دولت سلاجقه روم نیز به رهبری سلیمان پسر قتلمش از نوادگان سلجوق و از عموزادگان آلب ارسلان برپا شد. سلیمان پس از جنگ ملاذگرد، گروه هایی از ترکان را رهبری کرد و به تعقیب بقایای ارتش روم پرداخت. وی به تصرف سرزمین هایی که از آنها عبور می کرد، می پرداخت تا اینکه در سال 470ق به سواحل دریای مرمره نزدیک شد و در شهر نیقیه ـ ازنیک کنونی ـ مستقر شد و دولتی سلجوقی در آنجا تأسیس کرد.

 

در سال 477ق سلیمان کوشید بر سرزمین شام چیره شود و آن را از تصرف تتش پسر ملک شاه بیرون آورد. با این هدف، میان آن دو جنگی پیش آمد که سلیمان نتوانست فرار کند و کشته شد و داود پسرش جانشین او شد و ملقب به قلیچ ارسلان گشت و چون جنگ صلیبی اول اتفاق افتاد و صلیبیان در سال 490ق قسطنطنیه را تصرف کردند و از آنجا به طرف آسیا روانه شدند، قلیچ ارسلان مجبور شد نیقیه را رها کند. وی به همراه قبیله خود به جنوب شرقی آناتولی عقب نشینی کرد و شهر قونیه را پایتخت حکومت خود قرار داد. در سال 500ق قلیچ ارسلان درگذشت و سرزمین های تحت تصرف او میان پسران و برادرانش تقسیم و به دولت های کوچکی تبدیل شد که پیوسته با هم سر جنگ داشتند تا اینکه در سال 699ق دولت عثمانی روی کار آمد و این دولت ها زیر چتر دولت عثمانی درآمدند.

 

2 . دولت غزنویان

 

این دولت به ریاست آلپ تکین سردار ترک بنیاد گذارده شد. آلپ تکین در سال331ق از سوی مولای خود منصوربن نوح سامانی پادشاه خراسان، به امارت سجستان (افغانستان) گمارده شد. او سپس مستقل عمل کرد و در آنجا دولتی به پایتختی غزنه بر پا داشت که به دولت غزنویان معروف گشت. پس از او 21 پادشاه حکومت کردند که مشهورترین ایشان محمود پسر سبکتکین، معروف به محمود غزنوی بود. دوران غزنویان با چیرگی دولت غوریان در سال 582ق و در عهد آخرین پادشاه شان تاج الدوله خسروملک، پایان یافت.

 

3 . دولت غوریان

 

این دولت در سال 439ق در سرزمین غور و به رهبری عزالدین حسین بن حسن بن محمد تأسیس شد و به رقابت با غزنویان پرداخت
تا اینکه در سال 582ق آنان را برانداخت و قلمرو آنان را ضمیمه حکومت خود ساخت.

 

فتوحات غوریان تا سرزمین هند گسترش یافت و از آنجا بود که دولت ممالیک ترک سر برآورد که اولین پادشاه آنان در هند، قطب الدین ایبک بود. در سال 612ق دولت غوریان تحت فرمان خوارزمشاهیان درآمدند و با حمله مغول در سال 628ق فروپاشیدند.

 

4 . دولت خوارزمشاهیان

 

این دولت به رهبری انوشتکین سردار ترک در سرزمین خوارزم در جنوب دریای آرال و مصبّ رود جیحون، تأسیس شد. پیش تر در سال 470ق سلطان سلجوقی او را بر آنجا گمارده بود. در دوران پادشاهی سلطان شاه محمودبن ایل ارسلان قلمرو خوارزمشاهیان گسترش یافت. وی پس از درگذشت سنجر پسر ملک شاه در سال 552ق بر خراسان چیره شد و به حکومت سلجوقیان پایان داد و سپس در سال 612ق بر دولت غوریان چیره گشت. در سال 628ق مغولان بر خوارزمشاهیان چیرگی یافتند و در دوران آخرین پادشاه شان جلال الدین منکبرتی به حکومت آنان پایان دادند.

 

5 . دولت ارتقیان

 

این دولت به رئیس قبیله ای از ترکمانان، اُرُتق پسر اَکسَب، منسوب است. وی در سال 449ق به خدمت سلطان سلجوقی تتش پسر آلب ارسلان حاکم سرزمین شام درآمده بود و سلطان، قدس و اطراف آن را به او واگذارکرده بود. چون ارتق درگذشت، دو پسرش معین الدین سقمان و نجم الدین ایلغازی جانشین او شدند. در سال 491ق فاطمیان، قدس را باز پس گرفتند و آن دو را بیرون کردند. آن دو با قوم خود که ترکمان بودند، به جزیره فراتیه رفتند. معین الدین سقمان دیاربکر (آمِد) را تصرف کرد و نجم الدین ایلغازی ماردین را گرفت و هر یک در آنجا دولتی ارتقی تشکیل دادند. در سال 511ق صلیبیان شهر حلب را محاصره کردند و ساکنان حلب از نجم الدین ایلغازی کمک خواستند. نجم الدین به کمک آنان رفت؛ با صلیبیان جنگید و در نبردی که در دشت بلاط به سال 513ق رخ داد، فرمانده آنان روژه دو سالرنو امیر انطاکیه را به اسارت درآورد. نجم الدین حلب را تصاحب کرد و در آنجا دولتی ارتقی تأسیس کرد که پس از وی پسرانش بر آن حکم راندند تا اینکه عمادالدین زنگی در سال 521ق بر آن دست یافت و دولت اتابکان را در آنجا بنا نهاد.

 

6 . دولت اتابکان

 

این دولت به عمادالدین زنگی پسر آق سُنقُر منسوب است. او اتابک،

نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : ---    جلد : 3  صفحه : 34
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست