آورده اند.10 او دارای کتابی بوده11 که در برخی منابع از آن به کتاب الحدیث تعبیر شده است.12

پی نوشت ها

[1] ـ قاموس الرجال 8/155.
[2] ــ رجال الطوسی 253.
[3] ــ رجال النجاشی 2/128.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 13/13.
[5] ــ الکافی 5/81.
[6] ــ من لا یحضره الفقیه 4/464. 7 ـ جامع الرواة 1/630. 8 ـ مستدرکات علم رجال الحدیث 6/72.
[9] ــ الفهرست (الندیم) 275.
[10] ــ هدایة المحدثین 123.
[11] ــ الفهرست (طوسی) 116.
[12] ــ الذریعه 6/354.*

دیگر منابع: الوجیزه 77 جامع المقال 83 تنقیح المقال 2/340 رجال ابن داود 356 خلاصة الاقوال 119.

عمر ـ ابن مطرف (م حدود 188 هـ )

ابووزیر عمر بن مطرف بن محمد عبدی مروزی کاتب نسابّه.

از مردم مرو و از موالی عبدالقیس بود، و از این رو او را عبدی گفته اند.1 وی عهده دار دیوان شرف (مشرق) در زمان مهدی (خلافت 158 ـ 169 هـ )، هادی (خلافت 169 ـ 170 هـ ) و هارون (خلافت 170 ـ 193 هـ ) و نیز کاتب منصور (خلافت 136 ـ 158 هـ ) و مهدی بود.2

ابن مطرف نسب شناس، نویسنده، جغرافی دان3و نیز فردی بخیل بود. وفات ابن مطرف در سال حج هارون اتفاق افتاد. رشید دو بار در سال های 186 و 188 هـ به زیارت خانه خدا رفت، اما اینکه وفات وی مصادف با کدام سال حج هارون الرشید بوده، اختلاف است. نقل است که هارون الرشید از شنیدن مرگ ابن مطرف محزون گشت و خود بر وی نماز گزارد.4 آثار به جای مانده از ابن مطرف عبارت اند از: منازل العرب و حدودها وأین کانت محلة کل قوم والی این انتقل منها رسائل ابیوزیر الی الوزیر و مفاخرة العرب ومفاخرة القبائل فی النسب.5

پی نوشت ها

[1] ـ لغت نامه دهخدا 1/786.
[2] ــ الفهرست (الندیم) 141.
[3] ــ معجم المؤلفین 8/3.
[4] ــ معجم الادباء 16/71.
[5] ــ همان.*

دیگر منابع: فرهنگ زندگی نامه ها 1/731 الاعلام 5/67 ریحانة الادب 8/210 ایضاح المکنون 2/556 و 522.

عمر ـ أزدی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابوالولید عمر بن عاصم ازدی بصری.

در شمار اصحاب امام صادق(علیه السلام)یاد شده است.1 برخی وی را امامی مذهب می دانند2 و دارای کتاب الحدیث بوده است.3 بیشتر از این اطلاعی از وی به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 254.
[2] ــ تنقیح المقال 2 / 344.
[3] ــ الذریعه 6 / 354.*

دیگر منابع: دائرة المعارف الشیعیة العامه 13/457 معجم رجال الحدیث 13/40 مجمع الرجال 4/261.

عمر ـ بصری (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابواحمد عمر بن ربیع(رضیع) بصری.

از اصحاب امام صادق(علیه السلام)1 و راوی او بود.2 شیخ مفید افزون بر آنکه وی را در زمره اصحاب امام صادق(علیه السلام) به شمار آورده، نوشته است که ابواحمد از فقها و محدثان بزرگ امامیه و مرجع بسیاری از احکام فقهی شیعه و فردی صاحب نظر در بیان حلال و حرام الهی بود.3 نجاشی نیز او را توثیق کرده است.4 الندیم هم می گوید که ابواحمد از فقیهان برجسته شیعه بود که فقه را از امامان شیعه روایت کرده و کتابی در اصول فقه امامیه نوشته است.5 کسانی چون حسن بن حسین و ابراهیم بن سلیمان از شاگردان ابواحمد بوده و از او روایت کرده اند.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 253.
[2] ــ رجال النجاشی 2/128 الرسالة العددیه 31.
[3] ــ الرسالة العددیه 25 و 31.
[4] ــ رجال النجاشی 2/128.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 275.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 14.*

دیگر منابع: مستدرکات علم رجال الحدیث 6/87 معالم العلماء 85 معجم رجال الحدیث 13/34 خلاصة الاقوال 119 تنقیح المقال 1/265 و 2/343 قاموس الرجال 8/195.

عمر ـ بصری (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

عمربن محمد بن عبدالرحمان بصری کوفی، ابن اذینه.

اهل کوفه بود،1 ولی در بصره می زیست2 و یکی از اصحاب امام صادق(علیه السلام)بوده3 و از طریق مکاتبه از آن بزرگوار روایت نقل می کرد.4 کشّی نقل کرده که نام اصلی وی محمد بوده، ولی به نام پدرش شهرت یافته است.5 برخی گفته اند که او از اصحاب امام کاظم(علیه السلام)نیز بوده6 و از آن بزرگوار روایت نقل می کرد.7 او همچنین از افرادی چون زرارة بن اعین و عبیدالله حلبی روایت نقل می کرد.8