بدنم راست شد و از آن احادیث ساختگی در شگفت شدم. آن داستان ها و اخبار ساختگی با سندهایی از اهل کوفه و افراد مجهول یا مشهور به کذب نقل شده بود و مرا به باطن آنان آگاه کرد.7 ابن حجر می گوید که او رافضی و دروغگوست، اما محمد بن جریر طبری او را توثیق کرده است.8 با این همه، حمله بر ضد مستعطف در روایاتی که خطیب و ابن حجر از او نقل کرده اند، مطالب عجیبی به چشم نمی خورد، بلکه حتی فضایل خلیفه دوم نیز در آن وجود دارد. ابن حجر از عیسی روایت کرده که ابورافع گفت: پرچم در روز جنگ احد به دست علی(علیه السلام)بود و پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: او از من،و من از اویم و ندایی از آسمان شنیده شد که «لا سیف الاّ ذوالفقار و لا فتی الاّ علی».9 خطیب نیز از او روایتی نقل کرده که ابن عباس خوبی های خلیفه دوم را برشمرده و علی(علیه السلام)نیز به آنها اعتراف کرده است!10 الندیم این کتاب ها را از او می داند: الفرق بین الامة و الآل المحدثین السنن المشترکه الوفاة الکشف الفضائل و الدیباج.11 نجاشی و طوسی علاوه بر این هفت مورد، کتاب مقتل عثمان و کتاب المهدی را هم از او دانسته اند.12 برخی متأخرین وفات او را سال 250هـ تخمین زده اند.13

پی نوشت ها

[1] ـ لسان المیزان 4/406.
[2] ــ تاریخ بغداد 11/167.
[3] ــ رجال النجاشی 2/151.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 116. 5 ـ جامع الرواة 1/654. 6 ـ تاریخ بغداد 11/167.
[7] ــ همان.
[8] ــ لسان المیزان 4/406.
[9] ــ همان. 10 ـ تاریخ بغداد 11/167.
[11] ــ الفهرست (طوسی) 278.
[12] ــ رجال النجاشی 2/151 الفهرست (طوسی) 116.
[13] ــ مصفی المقال 345.

دیگر منابع: تنقیح المقال 2/364 قاموس الرجال 7/281 طرائف المقال 1/338 منهج المقال 256 رجال ابن داود 267 معالم العلماء 86 ایضاح المکنون 2/187 هدیة العارفین 1/806.

عیسی ـ مصری (م 257هـ )

ابومحمد عیسی بن لهیعة بن عیسی بن لهیعة بن عقبه مصری اعدولی.

سمعانی از دو نفر با نام عیسی بن لهیعه و کنیه ابومحمد یاد کرده که یکی جدّ، و دیگری نوه می باشد و طبعاً هر دو از اهالی مصر هستند.1 آنچه از قراین موجود به دست می آید، آن است که فرد دوم (نوه) همان کسی است که مسعودی از او نام برده و او را مؤلف کتابی در تاریخ دانسته2 و در جای دیگر کتابی با نام الحلائب و الجلائب را به او نسبت داده که در این کتاب از مسابقات اسب دوانی در زمان جاهلیت و اسلام سخن به میان رفته است و به نظر می رسد همان کتاب تاریخی او باشد.3 به گفته سمعانی، ابومحمد در شعبان سال 257 درگذشت.4

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1/186 و 187.
[2] ــ مروج الذهب 1/13.
[3] ــ همان 2/227.
[4] ــ الانساب 1/186 و 187.*

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 17/99 الثقات 7/224 الضعفاء الکبیر 3/397 لسان المیزان 4/403 میزان الاعتدال 3/322.

عیسی ـ نجّار (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

عیسی بن داود کوفی نجار، معروف به ابن نجار.

از یاران امام موسی کاظم(علیه السلام) بوده1 و از آن حضرت روایت نقل کرده2 است. راویانی همچون محمد بن سالم بن عبدالرحمان3 و محمد بن اسماعیل علوی4 از او حدیث نقل کرده اند. رجال نویسان وی را آگاه به علم تفسیر5 و از مصنفان امامیه دانسته و ستوده اند.6 کتاب تفسیر ابن نجار اثر اوست.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال ابن داود 267.
[2] ــ رجال النجاشی 2/145.
[3] ــ همان 2/146 معجم الرجال 4/301.
[4] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 6/158.
[5] ــ احسن التراجم 442.
[6] ــ طرائف المقال 1/337 تنقیح المقال 2/359.
[7] ــ رجال النجاشی 2/145 طرائف المقال 1/337.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 7/268 منهج المقال 255 نضد الایضاح 247 نقد الرجال261.

عیسی ـ هاشمی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابوبکر عیسی بن عبدالله بن محمد بن عمر بن علی(علیه السلام) هاشمی عمری کوفی علوی.

از اصحاب امام صادق(علیه السلام)1 و فرزند خواهر آن بزرگوار می باشد.2 از آن حضرت3 و از پدرش عبدالله بن محمد4 نقل حدیث نموده است. افرادی چون عبدالرحمان بن ابی نجران،5 محمد بن علی هاشمی6 و محمد بن ضریس7 از وی روایت کرده اند. برخی از رجالیون ایشان را با وصف حسن العقیده یاد کرده اند.8 وی دارای کتابی بوده که در برخی از منابع از آن به کتاب الحدیث یاد شده است.9 این کتاب را ابوسمینه روایت کرده است.10