حنّاط ذکر کرده،2 ولی طوسی آن را قائد و بدون ذکر نام پدر آورده است.3 خوئی نیز لقب وی را حنّاط و خیّاط یادآور شده و به اتحاد آنها معتقد است.4 به هر حال وی از امام صادق5 و امام کاظم(علیهما السلام)6 روایت کرده است. کسانی چون محمد بن عمرو زیّات، یوسف انباری7 و مالک مسمعی8 از قائد روایاتی نقل کرده اند. وی دارای کتاب الحدیث بوده که عثمان بن عیسی آن را نقل کرده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 272.
[2] ــ رجال البرقی 46.
[3] ــ رجال الطوسی 272.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 14/71.
[5] ــ الکافی 6/414 رجال النجاشی 2/177.
[6] ــ کامل الزیارات 265 و266.
[7] ــ همان 262 و 265.
[8] ــ الکافی 6/414.
[9] ــ الذریعه 6/356.*

دیگر منابع: نقد الرجال 264 منهج المقال 258 جامع الرواة 2/1 قاموس الرجال 7/299 مجمع الرجال 5/12 رجال ابن داود 270 تنقیح المقال 2/2.

قاسم ـ اصفهانی (قرن سوم هجری)

ابومحمد قاسم بن محمد اصفهانی قمی، معروف به کاسولا (کاسام).

نجاشی وی را با نسبت قمی یاد کرده،1 اما شیخ طوسی در الفهرست2 و برخی دیگر لقب وی را اصفهانی نوشته اند، بدین جهت می توان گفت که کاسولا از مردمان قم و اصفهان بوده یا در آنجاها می زیسته است. وی از کسانی چون سلیمان بن داود منقری3 و سلیمان بن داود شاذکونی مطالبی را اخذ و روایاتی را نقل کرده است.4 شیخ طوسی نوشته که وی از ائمه(علیهم السلام) روایتی ندارد.5 علامه حلی به نقل از ابن غضائری آورده است که وی فردی مورد رضایت نبوده و برخی احادیث منقوله وی مردود است، هر چند به عنوان مؤید می توان از آن استفاده کرد.6 کسانی چون احمد بن ابی عبدالله برقی، سعد بن عبدالله اشعری و علی بن محمد کاشانی از قاسم روایت کرده اند.7 کاسولا دارای کتاب النوادر8 و کتاب الحدیث بود.9 تاریخ وفات وی نیز روشن نیست، اما به اعتبار راوی اش احمد برقی (م 280هـ ) می توان گمانه زد که در قرن سوم می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/183.
[2] ــ الفهرست (طوسی) 127.
[3] ــ التوحید (صدوق) 116.
[4] ــ تهذیب الاحکام 4/164.
[5] ــ رجال الطوسی 490.
[6] ــ خلاصة الاقوال 248.
[7] ــ جامع الرواة 2/19.
[8] ــ رجال النجاشی 2/183.
[9] ــ الذریعه 6/358.*

دیگر منابع: ایضاح الاشتباه 256 منتهی المقال 5/231 رجال ابن داود 494 نقد الرجال 271 منهج المقال 264 التحریر الطاووسی 419 مستدرکات علم رجال الحدیث 6/255 و 261 مجمع الرجال 5/50.

قاسم ـ بغدادی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابومحمد قاسم بن عروه خوزی بغدادی.

وی از موالی ابوایوب خوزی1 یا ابوایوب مکی بود.2 او از راویان شیعه3 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام)4 بوده و از ایشان5 و امام باقر(علیه السلام)6 و افرادی همچون ابوبصیر،7 ابوالعباس بقباق8 و اسحاق بن عمار روایت نموده است.9 روایتگرانی مانند عبیدالله بن احمد بن نهیک ، عباس بن معروف10 و محمد بن خالد برقی از ایشان روایت کرده اند.11 برخی وی را توثیق، و برخی تضعیف نموده اند.12 از وی کتاب الحدیث بر جای مانده است.13 سرانجام در بغداد درگذشت.14

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/181.
[2] ــ رجال الطوسی 276.
[3] ــ رجال النجاشی 2/181.
[4] ــ رجال الطوسی 276.
[5] ــ رجال النجاشی 2/181.
[6] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 6/249.
[7] ــ معجم رجال الحدیث 14/29.
[8] ــ اختیار معرفة الرجال 239.
[9] ــ معجم رجال الحدیث 14/29.
[10] ــ الفهرست (طوسی) 127.
[11] ــ نضد الایضاح 257.
[12] ــ تنقیح المقال 2/21 مستدرکات علم رجال الحدیث 6/249.
[13] ــ الذریعه 6/358.
[14] ــ رجال النجاشی 2/181.*

دیگر منابع: نقد الرجال 271 قاموس الرجال 7/363 منهج المقال 264 جامع الرواة 2/18 طرائف المقال 1/562 جامع المقال 86 رجال ابن داود 275.

قاسم ـ بغدادی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

قاسم بن سلیمان بن ربیع بغدادی.

برخی وی را همان قاسم بن سلیمان کوفی دانسته اند.1 از اصحاب و یاران امام صادق(علیه السلام)2 به شمار می رفت و از آن امام و افرادی مانند عبدالله بن زرارة،3 جراح مدائنی، معلی بن خنیس و دیگران روایت کرده است.4 همچنین راویانی مانند نضر بن سوید،5 حسین بن سعید و یونس بن عبدالرحمان از جمله کسانی اند که از او بهره برده اند.6 کتاب الحدیث از آثار اوست.7

پی نوشت ها

[1] ـ معجم رجال الحدیث 14/21.
[2] ــ رجال الطوسی 276.
[3] ــ جامع الرواة 2/17.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 14/21.
[5] ــ رجال النجاشی