این دوره و کودکی راضی را گزارش کرده است. 8 ازجمله ماجرایی که عروضی با ابن انباری محمدبن قاسم بن محمد نحوی (م. 328ق) در قصر خلیفه داشته اند. 9 ابوالحسن عروضی شاگردانی نیز داشته که محمدبن جعفر تمیمی، 10 علی بن حسن حاجی11 و محمدبن عمران مرزبانی12 از آن جمله اند. آثار مکتوبی نیز پدید آورده بوده که یکی در علم عروض بوده و از کتاب های مهم و مشهور نزد دانشمندان معرفی شده است13 و دیگری کتابی در علم فرایض با عنوان الربعه. 14 عروضی در سال 342 هجری از دنیا رفت. 15

پی نوشت ها

[1] ـ انباه الرواة 2 / 203. 2 ـ صبح الاعشی 1 / 542. 3 ـ مروج الذهب 4 / 237 و 245. 4 ـ معجم الادبا 4 / 233. 5 ـ تاریخ بغداد 4 / 152 و 173 و 5 / 347. 6 ـ معجم الادبا 4 / 233. 7 ـ نشوارالمحاضره 1 / 299. 8 ـ مروج الذهب 4 / 237 ـ 240. 9 ـ انباه الرواة 2 / 203. 10 ـ تاریخ بغداد 4 / 152. 1
[1] ـ نشوارالمحاضره 1 / 299. 12 ـ الوافی بالوفیات 7 / 328. 13 ـ صبح الاعشی 1 / 542. 14 ـ کشف الظنون 1 / 832. 15 ـ تاریخ بغداد 5 / 347.

دیگر منابع: المنتظم 13 / 398؛ تاریخ الاسلام 24 / 248؛ معجم المؤلفین 2 / 73.

محمد غفوری

احمد ـ عزیری

احمد ـ عزیری (م. 319ق)

ابوالعباس احمدبن عبیداللّه بن محمدبن عمّار ثقفی عُزَیری، معروف به ابن عمّار

وی از بزرگان شیعه بود. 1 از ابن عمار در برخی مآخذ با عنوان « حمارالعزیر » یاد شده2 که گویا این لقب را اهل سنّت آن زمان به طعن و استهزا به او داده بوده اند. برخی نیز او را از قدریه دانسته اند. 3 وی از دوستان ابن رومی و فردی تهیدست بود. یاقوت گوید: ابن رومی، ابن عمار را عُزیر خواند. ابن عمار گفت: به چه سبب مرا چنین نامیدی ؟ گفت عزیر با خدای خود مجادله کرد که چرا خون هفتاد هزار تن اسرائیلی به دست بخت النصر ریخته شد. خداوند به او وحی کرد که اگر مجادله را رها نکنی، نام تو را از دیوان نبوت محو می کنم. ابن عمار نیز چنین بود و از سرنوشت خود اظهار نارضایتی می کرد. 4 ابن عمار با قاسم بن عبیداللّه وزیر عباسی و فرزند او ارتباط داشت و با محمدبن داوودجراح هم نشین بود. 5 ابن عمار از ابن جراح روایت حدیث می کرد و نیز از عثمان بن ابی شیبه، سلیمان بن ابی شیخ و
عمربن شبّه و دیگران روایت کرده است. کسانی چون ابوالفرج اصفهانی، ابن جعابی، ابن زنجی، ابوعمربن حیویه و دیگران از او روایت کرده اند. 6 ابن عمار شعر نیز می سرود و یاقوت قطعه شعری از او به نقل از معجم الشعرای مرزبانی نقل کرده است. 7 سال درگذشت ابن عمار در منابع به اختلاف یاد شده، یاقوت در جایی 310 و در جای دیگر 314 هجری8 و الندیم 319 هجری ضبط کرده اند. 9 ابن عمار دارای آثار و تألیفات فراوانی بود که عبارت اند از: اخبار ابن الرومی والاختیارات من شعره، اخبار ابی العتاهیه، اخبار ابن نواس، اخبار حجربن عدی، اخبار سلیمان بن ابی شیخ، اخبار عبداللّه بن معاویه بن جعفر، رسالة فی امر ابن المحرز المحدث، رسالة فی بنی امیه، رسالة فی تفضیل بنی هاشم و اولیائهم وذم بنی امیه واتباعهم، الانواء، الزیادات فی اخبار الوزراء، المبیضّة فی اخبار مقاتل آل ابی طالب، المناقضات، مثالب ابی نواس، الرسالة فی مثالب معاویه10 و کتابی درباره خطاهای شعر ابوتمام. 11

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 4 / 188. 2 ـ تاریخ بغداد 4 / 252. 3 ـ لسان المیزان 1 / 219. 4 ـ معجم الادبا 3 / 235. 5 ـ الفهرست (الندیم) 166. 6 ـ الوافی بالوفیات 7 / 171. 7 ـ معجم الادبا 3 / 241. 8 ـ معجم الادبا 3 / 241 و 233. 9 ـ الفهرست (الندیم) 166. 10 ـ الفهرست (الندیم) 166. 1
[1] ـ تاریخ التراث العربی 2 / 4 / 125.

دیگر منابع: المؤتلف والمختلف (دارقطنی) 4 / 1725؛ تاریخ الاسلام 23 / 472؛ میزان الاعتدال 1 / 118؛ الاعلام 1 / 166؛ اعیان الشیعه 3 / 21؛ الذریعه 21 / 376؛ اللباب 2 / 338؛ الاغانی 20 / 6؛ سیر اعلام النبلاء 8 / 467؛ تبصیرالمنتبه 3 / 947.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ عسکری

احمد ـ عسکری (م. 370ق)

ابوالحسین احمدبن محمد بن عبداللّه بن هارون عسکری بغدادی

در منابع، اطلاعات زیادی از او در دست نیست. از لقب عسکری اش یاقوت حموی احتمال می دهد وی از عسکر مکرم از نواحی خوزستان باشد و کتاب های شرح العیون، شرح المجاری، شرح مختصر محمدبن علی مَبرمان را آثار او می شمارد. همچنین ابن جنّی (م. 392ق) کتابی به نام التلقین (البارع) داشت که وی در سال 369 شرحی بر آن نوشته بوده و یاقوت آن را به خط خود عسکری دیده است. 1 وی در سال 370 هجری درگذشت. 2