می توان فهمید که ابوالحسن از رجال سده سوم و چهارم هجری بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 1 / 236. 2 ـ طبقات اعلام الشیعه 1 / 51. 3 ـ رجال (الطوسی) 454. 4 ـ الفهرست (الطوسی) 46.

دیگر منابع: رجال (ابن داوود) 424؛ خلاصه الاقوال 203؛ معالم العلما 15؛ نقدالرجال 32؛ قاموس الرجال 1 / 411؛ مجمع الرجال 1 / 154؛ ایضاح الاشتباه 106؛ منهج المقال 45؛ تنقیح المقال 1 / 88؛ رسالة ابی غالب زراری 150؛ جامع الرواة 1 / 68؛ اعیان الشیعه 3 / 135؛ الذریعه 12 / 205.

سیدمهدی حسینی عربی

احمد ـ قمی

احمد ـ قمی (قرن 4ق)

ابوالعباس احمدبن اصفهبدبن عباس قمی ضریر

وی شیعه بود1 و جعفربن محمدبن قولویه (م. 368ق) از او روایت کرده است. 2 نجاشی، قمی را مفسر دانسته و کتاب تعبیرالرؤیا را به او نسبت می دهد که ابوالقاسم جعفربن محمد آن را روایت کرده است و می افزاید: عده ای این کتاب را از آن کُلینی می دانند و حال آنکه چنین نیست. 3 تاریخ درگذشت وی در دست نیست؛ ولی به اعتبار سال وفات شاگردش، از رجال سده چهارم به شمار می رود.

پی نوشت ها

[1] ـ دایره المعارف الشیعیه العامه 2 / 484. 2 ـ رجال (الطوسی) 455. 3 ـ رجال (النجاشی) 1 / 246.

دیگر منابع: معالم العلما 18؛ هدایه المحدثین 14؛ ایضاح الاشتباه 109؛ تنقیح المقال 1 / 51؛ معجم الرجال الحدیث 2 / 55؛ مجمع الرجال 1 / 98.

محمد غفوری

احمد ـ قمی

احمد ـ قمی (م. 350ق)

احمدبن محمدبن حسین بن حسن بن دؤل قمی معروف به ابن دؤل

از زندگانی و حیات علمی وی، جز آنچه در نجاشی آمده، اطلاعاتی در درست نیست. از نسبت وی برداشت می شود که او اهل قم بوده است. وی تألیفات بسیاری از خود بر جای گذاشته که بیانگر مهارت وی در علوم گوناگون است. نجاشی می نویسد: قمی دارای یکصد اثر بود و فردی به نام احمدبن علی انصاری از وی روایت کرده است. او در 350 هجری از دنیا رفت. آثار قمی عبارت اند از:

الحدائق (الاعتقاد)، الحج، المعرفة، التخییر، الایضاح، السنن،
العلل، التهذیب، التنبیه، الطبقات، الوضوء، الصلاة، الجنائز، الصوم، الزکاة، المعروف، الخمس، الزیارات، الدعاء، السفر، النکاح، النساء، الولدان، المتعه، الطلاق، المعاش، التجارات، الاجارات، القبالات، المعاملات، الحطام، الحدود، الدیات، القضایا، الوصایا، الفرائض، النذور، الکفارات، التسلّی، التأسی، الحیاة، (الحبوة)، الخصائص، البشارات، الحقائق، الاخوان، الریاش، الدلائل، الملاهی، التجمل، الزینة، الکمال، التنافس، الصیانة، التحذیر، العواصم، القراقر، الروضه، المعجزات، الدرجات، الاغذیه، الاطعمه، الذبائح، الصید، الطبائع، الطب، الرقی، الادویه، الأشربه، خلق العرش، خصائص النبی صلی الله علیه و آله شواهد امیرالمؤمنین علیه السلام وفضائله، المکاسب، المناقب، المثالب، التفسیر، المؤمن، الزهرات. 1

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 1 / 232 ـ 234.

دیگر منابع: رجال (ابن داوود) 39؛ جامع الرواة 1 / 63؛ اعیان الشیعه 3 / 103؛ تنقیح المقال 1 / 82؛ منهج المقال 42؛ جامع الرجال 1 / 162؛ نقدالرجال 30؛ ایضاح المکنون 1 / 309؛ الاعلام 1 / 208؛ الذریعه 19 / 73؛ معجم المؤمنین 2 / 95؛ طب الائمه علیهم السلام 10؛ معجم رجال الحدیث 2 / 258.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ قمی

احمد ـ قمی (م. قرن 4ق)

ابوحسین احمدبن داوودبن علی قمی

وی از اصحاب و یاران علی بن الحسین بن بابویه (م. 329ق) پدر شیخ صدوق بوده و با او هم نشینی و مراوداتی داشته است. نجاشی او را از علمای شیعه و از محدثان موثق و کثیرالحدیث دانسته و بر توثیق او تأکید کرده است. 1 ابوالحسین از امامان علیهم السلام روایتی ندارد. 2 النوادر اثر اوست که کتابی بسیار سودمند و پرفایده است و حسین بن عبیداللّه از محمدبن احمدبن داوود و او از پدرش این اثر را روایت کرده است. 3 فرزندش محمد (م. 368ق) از شاگردان او بوده که در عصر خویش از فقیهان بزرگ بوده است؛ 4 ازاین رو می توان گفت احمد از فقیهان و محدثان سده چهارم هجری در قم بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 1 / 242. 2 ـ رجال (ابن داوود) 37. 3 ـ الفهرست (الطوسی) 29. 4 ـ تاریخ قم (ناصرالشریعه) 226.

دیگر منابع: خلاصه الاقوال 16؛ معالم العلما 17؛ تهذیب الاحکام 6 / 106؛