محنه الاریب، المقدمه، الوجوه والنظائر، 18 النیروز، الفصیح، تمام الفصیح، ذم الخطاء فی الشعر، اللامات، اوجزالسیر لخیرالبشر، الثلاثه، 19 المعاش والکسب، المیره، ما جاء فی اخلاق المؤمنین20 و الاتباع والمزاوجه. 21 او سرانجام در صفر سال 395 هجری در ری از دنیا رفت. 22 درباره زمان درگذشت وی اختلاف است. 23

پی نوشت ها

[1] ـ الدیباج المذهب 94. 2 ـ الاعلام 1 / 193. 3 ـ التدوین فی اخبار قزوین 2 / 215. 4 ـ انباه الرواة 1 / 93. 5 ـ ترتیب المدارک 4 / 610. 6 ـ معجم الادبا 4 / 83. 7 ـ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد 18 / 66. 8 ـ دمیه القصر 3 / 1479. 9 ـ ترتیب المدارک 4 / 610. 10 ـ یتیمه الدهر 3 / 463. 1
[1] ـ ترتیب المدارک 4 / 610. 12 ـ معجم الادبا 4 / 83. 13 ـ انباه الرواة 1 / 93. 14 ـ نزهه الالباء 321. 15 ـ الفهرست (الطوسی) 83. 16 ـ یتیمه الدهر 3 / 463. 17 ـ معجم الادبا 4 / 83. 18 ـ هدیة العارفین 1 / 68. 19 ـ الاعلام 1 / 193. 20 ـ الفهرست (الطوسی) 83. 2
[1] ـ ترتیب المدارک 4 / 610. 22 ـ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد 18 / 66. 23 ـ وفیات الاعیان 1 / 119؛ معجم الادبا 4 / 82؛ المنتظم 14 / 274؛ الذریعه 10 / 42.

دیگر منابع: الفهرست (ابن خیر) 374؛ اخلاق الوزیرین 486؛ الانساب 5 / 650؛ اللباب 3 / 392؛ الکامل فی التاریخ 8 / 711؛ البدایة والنهایه 11 / 336؛ تاریخ الاسلام 27 / 309؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 103؛ الوافی بالوفیات 7 / 278؛ النجوم الزاهره 4 / 212؛ بغیة الوعاة 1 / 352؛ شذرات الذهب 3 / 132؛ طبقات المفسرین (داوودی) 1 / 60؛ تاریخ التراث العربی 2 / 1 / 111؛ العبر 2 / 186؛ منهج المقال 40؛ الفلاکة والمفلوکون 141؛ معالم العلما 21؛ منتهی المقال 1 / 302؛ رجال (ابن داوود) 42؛ روضات الجنات 1 / 232؛ معجم المؤلفین 2 / 40؛ کشف الظنون 1 / 33؛ الفهرست (الندیم) 88؛ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 628؛ دایره المعارف بزرگ اسلامی 4 / 368؛ تنقیح المقال 1 / 76.

محمود هیئتی

احمد ـ قطیعی

احمد ـ قطیعی (274 ـ 368ق)

ابوبکر احمدبن جعفربن حمدان قطیعی بغدادی

در محرم سال 274 هجری به دنیا آمد. او در منطقه قطیعه الدقیق بغداد اقامت داشت و از محضر کسانی چون ابراهیم بن اسحاق حربی، اسحاق بن حسن حربی، بشربن موسی اسدی و ابوخلیفه جمحی حدیث آموخت. 1 علمای رجال اهل سنّت او را محدثی کثیرالروایه، صدوق، صالح و ثقه دانسته اند؛ به گونه ای که برحی کتاب های حدیثی وی به خاطر غرق شدن در آب، از بین رفت؛ اما خدشه و آسیبی به ثقه
و صدوق بودن وی نرسید. کسانی همچون دارقطنی، ابن شاهین، برقانی، ابونعیم و دیگر فقها و محدثان بزرگ اهل سنّت از او روایت نقل کرده اند. 2 او در پایان عمرش عقل و بینایی خود را از دست داده بود و هرآنچه که بر او از احادیث خوانده می شد، متوجه نمی شد. او در سال 368 هجری در بغداد از دنیا رفت و در نزدیکی مقبره احمدبن حنبل به خاک سپرده شد. 3

آثاری چون مسندالعشره4 و القطیعیات فی خمسة اجزاء فی الحدیث را نوشته است. 5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 4 / 73. 2 ـ تاریخ الاسلام 26 / 389. 3 ـ تاریخ بغداد 4 / 73. 4 ـ کشف الظنون 2 / 1684. 5 ـ معجم المؤلفین 1 / 182.

دیگر منابع: النجوم الزاهرة 4 / 132؛ حلیه الاولیا 1 / 19؛ سیر اعلام النبلاء 16 / 211؛ الانساب 4 / 528؛ لسان المیزان 1 / 145؛ البدایة والنهایة 11 / 293؛ دول الاسلام 203؛ میزان الاعتدال 1 / 87؛ تاریخ جرجان 278 و 458؛ العبر 2 / 128؛ اللباب فی تهذیب الانساب 3 / 48؛ المنتظم 14 / 260؛ شذرات الذهب 3 / 65؛ طبقات الحنابله 2 / 6؛ لغت نامه دهخدا 1 / 970.

رضا جعفری نوقاب

احمد ـ قلاّء

احمد ـ قلاّء (م. قرن 4ق)

ابوالحسن احمدبن محمدبن علی بن عمربن رباح قلاّء سوّاق

وی از موالیان آل سعدبن ابی وقاص بود. جدش عمربن رباح از امام صادق و امام کاظم علیهم السلام روایت نقل کرده و پس از آن در امامت امام رضا علیه السلام توقف کرده است. پس از او فرزندانش از واقفه شد. ابوالحسن دو برادر به نام های ابوالحسین محمد و ابوالقاسم علی داشت که احادیث بسیاری را روایت کرده اند. 1 از ابوالحسن، اطلاعات زیادی در دست نیست. گفته اند ابوغالب زراری (م. 368ق)، ابوطالب انباری وفات و ابوعلی محمدبن همام (م. 336ق) از او روایت کردند. 2 شیخ طوسی در رجال خود، وی را از کسانی دانسته که روایتی از امامان علیهم السلام نقل نکرده اند؛ ولی وی را فردی موثق دانسته است. 3 همو در الفهرست گفته او از ابوطالب عبیداللّه انباری همه کتاب های وی را روایت کرده است. از ابوالحسن آثاری نام برده شده که از آن جمله است: الصیام، الدلائل، سقاطات العجلّیة، ماروی فی ابی الخطاب محمدبن ابی زینب. وی کتاب اخیر را با مشارکت برادرش علی تألیف کرد. 4 از راویان وی