خبازی

نیشابوریخبازی نیشابوری (م. 342ق)

او از شاعران دوره سامانیان و در نظم فارسی منحصربه فرد بود. خبازی معاصر شاعران بزرگی چون رودکی، محمدبن احمد دقیقی، شهید بلخی، اعجمی، طحاوی، کسائی، عماره مروزی و ابوالموید بلخی بود. 1 از خبازی نیشابوری اشعار اندکی به جا مانده است. 2 وی در سال 342 هجری از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ گنج دانش 524. 2 ـ الذریعه 9 / 289. 3 ـ مطلع الشمس 176.

دیگر منابع: مجمع الفصحا 600؛ احوال و اشعار رودکی 514 و 519؛ روز روشن 156؛ لغت نامه دهخدا 6 / 8340؛ ریحانه الادب 2 / 120؛ فرهنگ سخنوران 186؛ چهار مقاله (عروضی) 44؛ آتشکده (آذر) 2 / 674.

پژوهشکده

خُرَّزاد ـ حاسب

خُرَّزاد ـ حاسب (م. 320ق)

خرزادبن دارشاد حاسب

وی غلام سهل بن بشر یهودی و فردی منجم، حاسب و نحوی بود که در سال 320 هجری از دنیا رفت1 و کتابهای الموالید و الاختیارات را از خود به جا گذاشت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ هدیه العارفین 1 / 344. 2 ـ الفهرست (الندیم) 335.

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 6 / 8499.

سیدمهدی حسینی عربی

خشکنانجه

خشکنانجه علی ـ خشکنانجه

خصیبی حسین ـ خصیبی

خلف ـ سیستانی

خلف ـ سیستانی (326 ـ 399ق)

ابواحمد خلف بن احمد بن محمدبن لیث سیستانی سجزی بخاری

وی در سال 326 هجری به دنیا آمد. فرزند امیر سیستان بود و بعدها خود که به امیری آن دیار رسید، علمای و دانشمندان را تکریم می کرد. او به حجاز و بغداد سفر کرد و از راویانی چون عبداللّه بن محمد فاکهی، ابوعلی بن صوّاف و علی بن بُندار صوفی حدیث شنید و افرادی چون ابویعلی صابونی و دیگران از او روایت کردند. 1 دولت او در سال 393 هجری به دست سلطان محمود غزنوی محاصره و خود او به
جوزان تبعید شد و چون سلطان محمود خبر یافت که خلف با ایلک خان در بخارا مکاتباتی دارد، بر او سخت گرفت و سرانجام در حبس به سال 399 هجری از دنیا رفت. 2 وی تفسیری دارد که از آن با عنوان تفسیر خلف بن احمد یاد شده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 27 / 370. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 116. 3 ـ کشف الظنون 1 / 446.

دیگر منابع: شذرات الذهب 3 / 156؛ العبر 2 / 195؛ اللباب فی تهذیب الانساب 2 / 105؛ معجم البلدان 3 / 192.

سیدمهدی حسینی عربی

خلف ـ طولونی

خلف ـ طولونی (حدود 310ق)

ابوعلی خلف طولونی

درباره وی جز اطلاعات اندکی که ابن ابی اصیبعه ارائه داده، آگاهی دیگری در دست نیست. طولونی از چشم پزشکان معروف روزگار خویش بود و اطلاعات و آگاهی خوبی درباره بیماری های چشم و درمان آن داشت و در این زمینه آثاری دارد که از جمله معروف ترین آنها که در طول 38 سال (264 ـ 302ق) آن را به انجام رسانده، کتاب النهایة والکفایة فی ترکیب العینین وخلقتهما وعلاجهما وادویتهما است. 1 تاریخ دقیق درگذشت وی دانسته نیست؛ ولی زرکلی از پژوهشگران معاصر، آن را حدود 310 هجری دانسته است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ عیون الانباء فی طبقات الاطباء 544. 2 ـ الاعلام 2 / 310.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 4 / 105.

اسماعیل اسماعیلی

خلیل ـ سجزی

خلیل ـ سجزی (289 ـ 378ق)

ابوسعید خلیل بن احمد بن محمدبن خلیل سجزی

وی در سال 289 هجری به دنیا آمد و از صاحب نظران عصر خویش شد. از افرادی چون ابوالقاسم بغوی، یحیی بن صاعد و ابن جَوَصا حدیث شنید و راویانی مانند ابویعقوب اسحاق قرّاب، عبدالوهاب بن محمد خطائی و ابوذر هَرَوی از او روایت کردند. 1 وی ابتدا ساکن سیستان بود و بعدها به بلخ رفت و ساکن آنجا شد و برای شنیدن حدیث به ری، عراق، حجاز و نیشابور سفر کرد. 2 ابوسعید،