بغداد، کوفه، بصره، خوزستان و اصفهان شد و در پایان در اصفهان سکونت گزید. در این مسافرت ها از افرادی چون هاشم بن مرثد، احمدبن مسعود خیاط و ابراهیم بن ابوسفیان فریابی حدیث شنید. 2 وی 33 سال از عمر خود را در طلب استماع و فراگیری علم حدیث گذراند و با هزار استاد و حدیث شناس ارتباط برقرار کرد و احادیث فراوانی را از آنها شنید. 3 کسانی چون عبداللّه بن احمد و شعبه از او روایت کرده اند. طبرانی در پایان عمر، بینایی خویش را از دست داد4 و در سال 360 هجری در اصفهان از دنیا رفت. آثار او عبارت اند از: المعجم الکبیر، المعجم الاوسط، المعجم الصغیر، السنه، الدعاء، الطوالات، مسند شعبه، مسند سفیان، التفسیر، مسانیدالشامیین، الاوائل، الرمی، المناسک، النوادر، دلائل النبوه، عشره النساء، مسند عائشه، مسند ابوهریره، الجود، مسند ابوذر، معرفه الصحابه، العلم، الرّویه، فضل العرب، الفرائض، مناقب احمد، الاشربه و الالویة فی خلافة ابوبکر وعمر. 5

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 2 / 407. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 16 / 127. 3 ـ وفیات الاعیان 2 / 274. 4 ـ لسان المیزان 3 / 73. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 16 / 129.

دیگر منابع: العبر 2 / 105؛ النجوم الزاهره 4 / 59؛ شذرات الذهب 2 / 30؛ معجم المؤلفین 4 / 253؛ کشف الظنون 2 / 957؛ لغت نامه دهخدا 9 / 13532.

رضا جعفری نوقاب

سلیمان ـ مدینی

سلیمان ـ مدینی (م. حدود 400ق)

ابوایوب سلیمان بن ایوب بن محمد مدینی

وی اهل مدینه و فردی ادیب، فاضل، مورخ و آشنا به موسیقی بود. کتاب های فراوانی را درباره مغنیان و غنا نوشته که عبارت اند از: ابن مسجح، اخبار عزّه المیلاء، قیان الحجاز، قیان مکه، الانفاق، طبقات المغنیین، المنادمین، اخبار ظرفاءالمدینه، ابن ابی عتیق، اخبار ابن عایشه، الغریض، ابن سریج، و اخبار حنین حیری. 1 مدینی سرانجام حدود سال 400 هجری از دنیا رفت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 165. 2 ـ هدیه العارفین 1 / 396.

دیگر منابع: معجم الادباء 11 / 243؛ الاغانی 8 / 351؛ لغت نامه دهخدا 1 / 329.

رضا جعفری نوقاب

سمکهسمکه احمد ـ بجلی

سنان ـ حرانی

سنان ـ حرانی (م. 331ق)

ابوسعید سنان بن ثابت بن قره حرانی

او مردی ادیب، تاریخ نگار، ریاضی دان، ستاره شناسی و از طبیبان بسیار زبردست بود. نخست به خدمت مقتدر بالله بود. سپس در خدمت قاهر بالله و راضی بالله درآمد. 1 قاهر بالله ابتدا او را به اسلام فراخواند؛ ولی او گریخت و سپس اسلام آورد و از ترس قاهر به خراسان رفت و دوباره به بغداد بازگشت. 2 وی دارای آثار و کتاب هایی است؛ از جمله رسالة فی تاریخ ملوک السریانیین، رسالة فی الاستواء، رسالة فی سهیل، رسالة الی بجکم، رسالة الی ابن رائق، رسالة الی ابی الحسن علی بن عیسی، الرسائل السلطانیه، رسالة فی النجوم، رسالة فی شرح مذهب الصابئه، رسالة فی قسمه الجمعه علی الکواکب السبعه، رسالة فی الفرق بین المترسّل والشاعر، رسالة فی اخبار آبائه واجداده وسلفه، اصلاح کتاب افلاطون فی الاصول الهندسه، مقالة فی الاشکال ذوات الخطوط المستقیمه التی تقع فی الدائره، اصلاحه فی المثلثات، همچنین کتاب های نوامیس هرمس والسور والصلوات التی یصلّی بها الصابئون، را به عربی ترجمه کرد. 3 او در سال 331 روز جمعه اول ذی قعده در حالت مسلمانی در بغداد از دنیا رفت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادبا 11 / 261. 2 ـ الفهرست (الندیم) 359 ـ 360. 3 ـ الوافی بالوفیات 5 / 463. 4 ـ معجم الادبا 11 / 261.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 8 / 405؛ تاریخ الحکماء 190؛ معجم المؤلفین 4 / 281؛ هدیه العارفین 1 / 410.

عبدالرحمان انصاری

سندوک ـ واسطی

سندوک ـ واسطی (قرن 4ق)

ابوطاهر سندوک بن حبیبه واسطی

تنها منبع ما درباره او فهرست الندیم است که او را شاعران متأخّر (قرن 4ق) شمرده و پانصد ورقه شعر به وی نسبت داده و اشعارش را نیکو گزارش کرده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 194.

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 1 / 487 و 12159.

محمود هیئتی