حرب ثقیف، الطب، طبقات العرب والشعراء، النحو، السحر، الطیره، زجرالطیر، ما رثی به النبی صلی الله علیه و آله، الرؤیا، اخبارالسودان، العوذ، الرّقی، المطر، السحاب والرعد والبرق، اخبار عمروبن معدی کرب، اخبار امیه بن ابی الصلت، اخبار ابی الأسود الدؤلی، اخبار اکثم بن صیفی، اخبار عبدالرحمان بن حسان، اخبار خالدبن صفوان، اخبار ابی نواس، اخبارالمدنیین، الاطعمه، الأشربه، اللباس، اخبارالعجاج، النکاح، ما جاء فی الحمام، اخبار رؤبه بن العجّاج، ما روی فی الشطرنج، شعر عبادبن بشار، اخبار ابی بکر و عمر، من اوصی بشعر جمعه، من قال شعراً فی وصیته، خطب النبی صلی الله علیه و آله، خطب ابی بکر، خطب عمر، خطب عثمان بن عفان، کتب النبی صلی الله علیه و آله، رسائل ابی بکر، رسائل عمر، رسائل عثمان، حدیث یعقوب بن جعفربن سلیمان، الطیب، الریاحین، التمثیل بالشعر، قطائع النبی صلی الله علیه و آله، قطائع ابی بکر وعمر وعثمان، الحیات، الدنانیر والدراهم، اخبارالأحنف، اخبار زیاد، الوفود علی النبی صلی الله علیه و آله وابی بکر وعمر وعثمان، اخبارالفرس، اخبار ابی داوود، مقتل محمدبن ابی بکر، السخاء والکرم، الاقتضاء، البخل والشّح، اخبار قنبر، الألویة والرایات، رایات الأزد، اخبار شریح، اخبار حسان، اخبار دغفل النسابه، اخبار سلیمان، اخبار حمزه بن عبدالمطلب، اخبار الجن، اخبار صعصعه بن صوحان، اخبارالحجاج، اخبارالفرزدق، الزهد، الدعاء، القصاص، الذکر، المواعظ، اخبار جعفربن محمد علیه السلام ، اخبار موسی بن جعفر علیه السلام ، مناظرات علی بن موسی الرضا علیه السلام ، اخبار عقیل بن ابی طالب، اخبار السیّدبن محمد، اخبار بنی مروان بن محمد، اخبارالعرب والفرس، اخبارالبراجم، هدبه بن خشرم، اخبارالمحدثین، اخبار سدیف، مقتل عثمان، اخبار ایاس بن معاویه، اخبار ابی الطفیل، الفار (الغار)، القرود، 7 مجموع قرائة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام ، المرشد والمسترشد، المتعة وما جاء فی مُحلیها (تحلیلها). 8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 54. 2 ـ الفهرست (الندیم) 128 و 246. 3 ـ رجال (النجاشی) 2 / 54. 4 ـ جامع الرواة 1 / 460. 5 ـ رجال (الطوسی) 487. 6 ـ الاعلام 4 / 29. 7 ـ رجال (النجاشی) 2 / 54 ـ 59. 8 ـ الفهرست (الندیم) 128 و 246.

دیگر منابع: الفهرست (الطوسی) 119؛ خلاصه الاقوال 116؛ رجال (ابن داوود) 225؛ معالم العلماء 81؛ منهج المقال 195؛ تنقیح المقال 2 / 156؛ سفینه البحار 1 / 615؛ الذریعه 1 / 335 و 10 / 105؛ هدیه العارفین 1 / 576؛ معجم المؤلفین 5 / 263.

عبدالعزیز ـ جَلّودی

عبدالعزیز ـ جَلّودی (م. 332ق)

ابواحمد عبدالعزیزبن یحیی بن احمدبن عیسی جلودی بصری أزدی

در چگونگی نسبت وی به جلودی اختلاف است. برخی برآن اند که جلود روستایی ساحلی است و گروهی آن را تیره ای از قبله أزد دانسته اند؛ به هرروی وی را منسوب به جلود برشمرده اند. 1 الندیم می نویسد جلودی اهل بصره و از دانشمندان برجسته امامیه بود و در تاریخ و سیره توانایی خوبی داشت. 2 نجاشی جد اعلای وی عیسی جلودی را از اصحاب امام باقر علیه السلام دانسته و او را فردی آگاه به تاریخ معرفی کرده است. 3 از استادان وی اطلاعاتی در دست نیست؛ اما برخی منابع، افرادی را از شاگردان و راویان وی نام برده اند که از آن جمله اند: جعفربن محمد و ابوبشیر احمدبن ابراهیم. 4 رجال شناسان او را ثقه دانسته اند. 5 جلودی سرانجام در 332 هجری از دنیا رفت6 و آثار و تألیفات بسیاری از خود بر جای گذاشت که به گزارش برخی، بیش از دویست کتاب است. این آثار عبارت اند از: مسند امیرالمؤمنین علیه السلام ، الجمل، صفّین، الحکمین، الغارات، الخوارج، بنی ناجیه، حروب علی علیه السلام ، ما نزل فی الخمسة علیهم السلام ، الفضایل، نسب النبی صلی الله علیه و آله، تزویج فاطمه علیهاالسلام ، ذکر علی علیه السلام ، فی حروب النبی صلی الله علیه و آله، محب علی علیه السلام ومن ذکره بخیر، من احبّ علیاً علیه السلام وابغضه، ضغائن فی صدور قوم، من سبّه من الخلفاء، الکنایة عن سبّ علی علیه السلام ، القرائات، التفسیر عن سبّ علی علیه السلام ، ما نزل فی علی علیه السلام من القرآن، خطب علی علیه السلام ، شعر علی علیه السلام ، خلافة علی علیه السلام ، عمّال علی وولاته علیه السلام ، قول علی علیه السلام فی الشوری، ماکان بین علی علیه السلام وعثمان من الکلام، المرء مع من احبّ، مآل الشیعه بعد علی علیه السلام ، ذکرالشیعه ومن ذکرهم هو او من احبّ من الصحابه، قضاء علی علیه السلام ، رسایل علی علیه السلام ، من روی عنه من الصحابه، مواعظ علی علیه السلام ، ذکر کلام علی علیه السلام ، فی الملاحم، ما قیل فی علی علیه السلام من شعر ومن مدح، مقتل علی علیه السلام ، علم علی علیه السلام ، قسم علی علیه السلام ، الدعاء عن علی علیه السلام ، اللباس عن علی علیه السلام ، الشراب وصفته وذکر شراب علی علیه السلام ، الادب عن علی علیه السلام ، النکاح عن علی علیه السلام ، الطلاق عن علی علیه السلام ، التجارات عن علی علیه السلام ، الجنایة والدیات عن علی علیه السلام ، الضحایا والذبایح والصید والایمان والخراج، الفرایض والعتق والتدبیر والمکاتبة عن علی علیه السلام ، الطهارة عن علی علیه السلام ، الحدود عن علی علیه السلام ،