پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 40. 2 ـ الفهرست (الطوسی) 106 ـ 107. 3 ـ معجم رجال الحدیث 11 / 82. 4 ـ معجم رجال الحدیث 11 / 82. 5 ـ رجال (الطوسی) 481. 6 ـ تنقیح المقال 2 / 241. 7 ـ معجم رجال الحدیث 11 / 82 و 84. 8 ـ رجال (النجاشی) 2 / 40.

دیگر منابع: رجال (ابن داوود) 218؛ نقدالرجال 217؛ مجمع الرجال 4 / 126؛ قاموس الرجال 7 / 89؛ الذریعه 12 / 71؛ دایره المعارف الشیعیه العامه 12 / 483؛ هدایه المحدثین 110؛ جامع الرواة 1 / 529؛ منتهی المقال 4 / 289.

اسماعیل اسماعیلی

عثمان ـ اندلسی

عثمان ـ اندلسی (م. حدود 310ق)

عثمان بن ربیعه اندلسی

وی از ادیبان و شاعران نامدار بود که حدود سال 310 هجری از دنیا رفت. 1 اثر او طبقات الشعراء بالاندلس2 است. که شامل ابواب: البارع، الیتیمه، الخریده، خبایاالزوایا، الباهر، فحول الشعرا، الدور، الغرر والحدیقه می باشد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ هدیه العارفین 1 / 651. 2 ـ معجم الادبا 12 / 115. 3 ـ کشف الظنون 2 / 1103.

دیگر منابع: الاعلام 4 / 205؛ بغیه الملتمس 411؛ جذوه المقتبس 286؛ معجم المؤلفین 6 / 253؛ لغت نامه دهخدا 9 / 13892.

احسان آذرکمند

عثمان ـ اندلسی

عثمان ـ اندلسی (م. 356ق)

ابوسعید عثمان بن محمدبن محاسن اندلسی استجی

وی از دانشمندان نامدار استجه اندلس بود. 1 رجال نویسان اهل سنّت، او را عالم به تفسیر، آشنا به اخبار گذشتگان و مورخ معرفی کرده و گفته اند بر در خانه اش نوشته بود که « ای عثمان، طمع نورز !» او در سال 356 هجری از دنیا رفت. 2 اثر او را تاریخ الدهور دانسته اند. 3 که به صورت تحریف شده و غیرصحیح نگاشته است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ بغیه الملتمس 413. 2 ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالأندلس 1 / 349. 3 ـ هدیه العارفین 1 / 651. 4 ـ جذوه المقتبس 288.

دیگر منابع: ایضاح المکنون 1 / 215؛ معجم المؤلفین 6 / 269.

احسان آذرکمند

عثمان ـ

دقاقعثمان ـ دقاق (م. 344ق)

ابوعمرو عثمان بن احمد بن عبداللّه بن یزید دقّاق بغدادی معروف به ابن سمّاک

از زمان ولادت، چگونگی رشد و بالندگی و زندگانی وی هیچ آگاهی در دست نیست. دقاق اهل بغداد بود و در محله درب الضفادع بغداد می زیست. 1 علم حدیث را از استادان نامداری چون محمدبن عبیداللّه ابن منادی، حسن بن مکرم و یحیی بن ابی طالب2 و علم قرائت را از کسانی چون اسماعیل بن اسحاق قاضی و محمدبن احمدبن براء فرا گرفت. 3 ابن سماک از محدثان مورد اطمینان بغداد بود و در نقل روایات، فردی ضابط و صدوق به شمار می رفت. شاگردانی نیز از محضر وی بهره برده اند که از آن میان افرادی چون ابوالحسن دارقطنی، ابن شاهین و حسین بن حسن مخزومی را نام برد که همه از محدثان معروف اند. ابن سمّاک دارای آثار و تألیفات بسیاری بوده که همه آنها را با خط خویش نگاشته است. 4 کتاب های او عبارت اند از: الامالی، الفوائدالمنتقاة، الدیباج ووفیات شیوخه، حدیث5 و همچنین تألیفی در فضایل اهل بیت علیهم السلام داشته که نسخه ای از آن با تاریخ 340 هجری در اختیار ابن طاووس بوده است. 6 ابن سماک در 344 هجری در بغداد از دنیا رفت و در گورستان باب الدیر به خاک سپرده شد. 7

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 11 / 302 ـ 303. 2 ـ الانساب 3 / 290. 3 ـ غایه النهایه 1 / 501. 4 ـ تاریخ بغداد 11 / 302. 5 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 370. 6 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 705. 7 ـ تاریخ بغداد 11 / 303.

دیگر منابع: العبر 2 / 67؛ سیر اعلام النبلاء 25 / 444؛ البدایة والنهایه 11 / 229؛ میزان الاعتدال 3 / 31؛ لسان المیزان 4 / 131؛ دول الاسلام 191؛ شذرات الذهب 2 / 366؛ المنتظم 14 / 99؛ تاریخ الاسلام 25 / 301؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 455؛ مخطوطات الحدیث بالظاهریه 58.

اسماعیل اسماعیلی

عثمان ـ کنانی

عثمان ـ کنانی (م. حدود 322ق)

ابوسعید عثمان بن سعید کنانی جیانی اندلسی ملقب به حرقوص

از مردمان جیان، ساکن قرطبه در اندلس و از شاگردان برجسته بقی بن مخلد بود. ابوسعید به علم، عنایت و علاقه خاصی داشت و کتاب هایی گرد آورده بود. او ادیب و راوی حدیث بود و بر مشرب فقه