در خزانه و برخی از املاک خلیفه شد. همچنین در سال 320 هجری از سوی القاهر عباسی، وکالت فروش املاک سیده، مادر المقتدر را بر عهده گرفت. 1 وی در شعر و ادب، شاگرد دو تن از بزرگ ترین شاعران روزگار خویش، یعنی بحتری و ابن رومی به شمار می رفت و اشعاری نیکو و روان می سرود. 2 الندیم ابوالحسین را در ردیف منشیان شاعر آورده و می گوید دفتر شعر او بیش از 200 ورقه است. 3 در تاریخ درگذشت وی اختلاف است. یاقوت آن را در سال 329 هجری دانسته است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ خاندان نوبختی 193. 2 ـ تاریخ الاسلام 24 / 211. 3 ـ الفهرست (الندیم) 193. 4 ـ معجم الادبا 13 / 267.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 21 / 168 و 169؛ سیر اعلام النبلاء 15 / 326؛ معجم الشعراء (مرزبانی) 137؛ معجم المؤلفین 7 / 116؛ الاعلام 4 / 297؛ اعیان الشیعه 8 / 250؛ اللباب فی تهذیب الانساب 3 / 328؛ الانساب 5 / 529؛ مشاهیر شعراءالشیعه 3 / 191.

سیدمهدی حسینی عربی

علی ـ نیشابوری

علی ـ نیشابوری (258 ـ 338ق)

ابوالحسن علی بن حمشاذبن سختویه معدّل نیشابوری ملقب به ابن حمشاذ

از نسب وی بر می آید که اهل نیشابور بوده است. او به سال 258 هجری به دنیا آمد و نزد مشایخی چون حسین بن فضل مفسّر، فضل بن محمد شعرانی و محمدبن منده حدیث شنید. 1 ابن جوزی، اسماعیل قاضی را برجسته ترین استاد ابن حمشاذ معرفی کرده و می نویسد نیشابوری بیشتر روایات خود را از وی شنید و روایاتش از اتقان بالایی برخوردار بود. 2 نیشابوری اهل سفر بوده و برای گردآوری و به دست آوردن حدیث به سرزمین های دیگری همچون ری، همدان، بغداد، مکه و طوس سفر کرده و از مشایخ آن دیار بهره برده است. رجال شناسان اهل سنّت وی را موثق خوانده اند. 3 دانشمندان بسیاری از محضر ابن حمشاذ بهره مند شده، و از او حدیث آموخته اند که می توان از آن میان به حاکم نیشابوری، ابوعبداللّه بن منده و ابوطاهربن محمش اشاره کرد. 4 وی در 338 هجری از دنیا رفت. 5 کتاب های المسندالکبیر، الابواب، التفسیر6 و الاحکام7 نگاشته اوست.

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 15 / 398. 2 ـ المنتظم 14 / 76. 3 ـ تاریخ الاسلام 25 / 165. 4 ـ تذکره الحفاظ 3 / 856. 5 ـ الوافی بالوفیات 21 / 76. 6 ـ تاریخ الاسلام 25 / 165. 7 ـ هدیه العارفین 1 / 679.

دیگر منابع: البدایة والنهایه 11 / 222؛ العبر 2 / 55؛ شذرات الذهب 2 / 348؛ مرآه الجنان 2 / 246؛ معجم المؤلفین 7 / 85؛ الاعلام 4 / 324.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ نیشابوری

علی ـ نیشابوری (م. 384ق)

ابوالحسن علی بن حسین حمویه بن زید نیشابوری

وی اهل نیشابور و از بزرگان صوفیه بود که برای فراگرفتن حدیث و معارف دیگر به شام و مصر سفر کرد. در مصر از احمدبن داوود حضرمی، یونس بن عبدالاعلی و محمدبن احمد صوری و در طرابلس اندلس از محمدبن یحیی بغدادی حدیث آموخت و روایت کرد. حاکم نیشابوری نیز از ایشان روایت کرده است. 1 او در شام به دیدار ابوالخیر اقطع رفت و مدتی با او همنشین شد. رجال نویسان اهل سنّت او را از شخصیت های ممتاز صوفیه و از فقهای بزرگ شمرده اند. 2 او تمامی اموال و ثروتی که از نیاگانش برای او مانده بود، در راه خدا انفاق کرد. پس از تحصیل و فراگیری علوم و معارف به نیشابور بازگشت و در مسجد جدش ابوعلی بن زید به تعلیم و تربیت شاگردانش پرداخت3 و سال 384 هجری از دنیا رفت. تنها اثر او بهجه الاسرار فی التصوف است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 41 / 425. 2 ـ تاریخ الاسلام 27 / 80. 3 ـ تاریخ مدینة دمشق 41 / 425. 4 ـ معجم المؤلفین 7 / 73.

دیگر منابع: المنتظم 14 / 371؛ کشف الظنون 1 / 257؛ هدیه العارفین 1 / 683.

احسان آذرکمند

علی ـ وزّان

علی ـ وزّان (زنده در 356ق)

ابوالحسن علی بن محمد وزّان حلبی

وزّان از دانشمندان نحو و عروض در عصر سیف الدوله حمدانی (303 ـ 356ق) است. ابوالقاسم علی بن محسن تنوخی از او حدیث آموخت. اثر او کتابی در زمینه عروض است. 1

از تاریخ درگذشت او اطلاعی در دست نیست. برخی به اعتبار