عمر ـ برمکیعمر ـ برمکی (م. 389ق)

ابوحفص عمربن احمدبن ابراهیم برمکی بغدادی

وی اهل بغداد بود. 1 برمکی از احمدبن عثمان بن یحیی آدمی، اسماعیل بن علی خطبی و دیگران حدیث شنید. علمای رجال سنی، او را فقیه و محدثی ثقه و فردی صالح و دیندار دانسته اند. فرزندش علی از او روایت کرده است ابوحفص در جمادی الاول سال 389 هجری و به نقلی در 387 هجری از دنیا رفت. 2 پیکر او را در مقبره احمدبن حنبل در بغداد به خاک سپردند. آثار او عبارت اند از: المجموع، الصیام، حکم الوالدین فی مال ولدهما، و شرح بعض مسائل الکوسج. 3

پی نوشت ها

1ـ الاعلام 5 / 40. 2ـ تاریخ بغداد 11 / 268. 3ـ معجم المؤلفین 7 / 272.

دیگر منابع: کشف الظنون 4 / 290؛ طبقات الحنابله 2 / 153؛ هدیه العارفین 1 / 781.

رضا جعفری نوقاب

عمر ـ بغدادی

عمر ـ بغدادی (297 ـ 385ق)

ابوحفص عمربن احمد بن عثمان بن احمد بغدادی مشهور به ابن شاهین

خاندانش اصالتاً اهل مرورود خراسان بودند که در بغداد ساکن شده بودند. ابوحفص در صفر سال 297 هجری به دنیا آمد و در سال 308 هجری، در حالی که یازده سال بیش نداشت، به فراگیری حدیث پرداخت و از کسانی چون: شعیب بن محمد زارع، ابوعبداللّه بن عفیر، محمدبن محمد باغندی و ابوالقاسم بغوی حدیث شنید و در همین سنین به نوشتن کتب حدیثی پرداخت. 1 ابن شاهین برای شنیدن حدیث، بیشتر به عراق، بصره و فارس مسافرت کرد و حتی در دوران پیری نیز برای شنیدن حدیث راهی دمشق شد و در آنجا از محضر علما و محدثان بهره مند شد. علمای رجال سنی او را مصنفی پرکار و محدثی ثقه دانسته اند. کسانی چون ابوبکر محمدبن اسماعیل ورّاق، هلال حفّار، ابوالقاسم تنوخی و ابوبکر برقانی از او روایت کرده اند. ابوحفص در علم حدیث استاد بود؛ ولی محدثی بود که از فقه بهره ای نداشت و زمانی که از مذهب فقهی وی پرسیده می شد، می گفت: من محمدی مذهب هستم. وی سرانجام در ذی حجه سال 385 هجری از دنیا رفت. 2 وی آثار بسیاری را نگاشته؛ ولی آنچه از او در منابع ذکر
شده، بدین شرح است: السنه (التبیان)، المسند، التفسیر، تاریخ اسماءالثقات ممن نقل عنهم العلم، معجم الشیوخ، الافراد، کشف الممالک، ناسخ الحدیث ومنسوخه، الترغیب فی فضائل الاعمال3 و الزهد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 11 / 265. 2 ـ تاریخ الاسلام 27 / 105. 3 ـ الاعلام 5 / 40. 4 ـ معجم المؤلفین 7 / 273.

دیگر منابع: العبر 2 / 167؛ سیر اعلام النبلاء 16 / 432؛ لسان المیزان 4 / 283؛ النجوم الزاهره 4 / 172؛ البدایة والنهایه 11 / 316؛ شذرات الذهب 3 / 117؛ کشف الظنون 3 / 302؛ هدیه العارفین 1 / 781.

رضا جعفری نوقاب

عمر ـ بغدادی

عمر ـ بغدادی (م. 340ق)

ابوحفص عمربن احمدبن عمر بغدادی ملقب به ابن سریج

پدرش ابوالعباس (م. 306ق) عالم و فقیه شافعی اهل عراق بوده است. 1 ابوحفص نزد پدرش به فراگیری حدیث و فقه پرداخت. محدثان عراق از او احادیثی درباره مسائل فقهی طهارت، روایت کرده اند. 2 ابوحفص که محدث وفقیه در مذهب شافعی بود، کتاب تذکره العالم والمتعلم فی فروع فقه را نگاشت نمود و سال 340 هجری از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 201. 2 ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 115. 3 ـ معجم المؤلفین 7 / 275.

دیگر منابع: طبقات الشافعیه الکبری 3 / 469؛ هدیه العارفین 1 / 781؛ کشف الظنون 1 / 389.

رضا جعفری نوقاب

عمر ـ خرقی

عمر ـ خرقی (م. 334ق)

ابوالقاسم عمربن حسین بن عبداللّه بن احمد خرقی بغدادی

وی در بغداد زندگی می کرد و همانند پدرش از فقیهان بزرگ مذهب حنابله به شمار می رفت. خرقی علم فقه را نزد پدرش آموخت. 1 او آثار بسیاری را در فقه حنبلی نوشت و دانشجویان و شاگردانی مبتدی، از روی کتاب فقهی او درس می خواندند. 2 خرقی در دوران آل بویه می خواست بغداد را به قصد دمشق ترک کند؛ ازاین رو کتاب هایش را در خانه کسی به نام سلیمان به امانت گذاشت