پی نوشت ها

[1] ـ طبقات اعلام الشیعه 1 / 214. 2 ـ جامع الرواة 1 / 655. 3 ـ رجال (النجاشی) 2 / 151. 4 ـ بحارالانوار 58 / 138. 5 ـ رجال (النجاشی) 2 / 151. 6 ـ جامع الرواة 1 / 531 و 654 ـ 655.

دیگر منابع: مجمع الرجال 4 / 308؛ رجال (ابن داوود) 269؛ نقدالرجال 263؛ منهج المقال 256؛ مستدرکات علم رجال الحدیث 6 / 176؛ الاختصاص 261.

اسماعیل اسماعیلی

عیسی ـ قیروانی

عیسی ـ قیروانی (م. 390ق)

ابوموسی عیسی بن مناس قیروانی مشهور به ابن مناس

وی از فقهای مالکی و از طبقه ابومحمد عبداللّه بن ابی زید معروف به مالک صغیر (م. 386ق) بود سرانجام ریاست فقه مالکی به او رسید. او در سال 390 هجری درگذشت. کتاب القصر از او باقی مانده است. 1

پی نوشت ها

1ـ طبقات الفقها (شیرازی) 160؛ هدیه العارفین 1 / 806؛ معجم المؤلفین 8 / 34.

سیدمهدی حسینی عربی

عیسی ـ کسبوی

عیسی ـ کسبوی (م. حدود 385ق)

ابواحمد عیسی بن حسین بن ربیع کسبوی نسفی

وی به کسبه از روستاهای نَسَف مابین جیحون و سمرقند منسوب است. افرادی چون عبدالملک معرّف و ابوسعد ادریسی از او روایت کرده اند. 1 کسبوی در حدود سال 385 هجری از دنیا رفت. دو کتاب البستان و الدرّ نگاشته اوست. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب سمعانی 5 / 68. 2 ـ هدیه العارفین 1 / 806.

دیگر منابع: اللباب فی تهذیب الانساب 3 / 97؛ معجم البلدان 4 / 460؛ معجم المؤلفین 8 / 23.

سیدمهدی حسینی عربی

غلام ثعلب محمد ـ مطرز

غلام خلال عبدالعزیز ـ بغدادی

غلام زحل عبیداللّه ـ غلام زحل

غلام بن شنبوذ محمد ـ شنبوذی

فارابیفارابی محمد ـ فارابی

فارس ـ

أرجانیفارس ـ أرجانی (قرن 4ق)

ابوشجاع فارس بن سلیمان ارجانی

او منسوب به ارجان از توابع اهواز است. از علمای بزرگ امامیه به شمار می رفت و در ادبیات و حدیث، دستی قوی داشت و با بزرگانی همچون یحیی بن زکریا نرماشیری و محمدبن بحررهنی همنشین بود و از آنان بهره علمی برد. ظاهراً ارجانی خود نیز کرسی تدریس داشته و استادی معروف بوده؛ چه اینکه به گزارش نجاشی، قاضی ابوالحسین محمدبن عثمان بن حسن نصیبی در ارجان در قرائت از او بهره برده و ابوالعباس احمدبن نوح سیرافی (زنده در قرن 4ق) و استاد نجاشی از او اجازه کتبی نقل حدیث داشته است. 1 رجال شناسان امامیه، وی را ممدوح و مورد اعتماد دانسته اند. 2 تاریخ درگذشت وی دانسته نیست؛ ولی با توجه به اجازه وی به ابن نوح می توان گفت در سده چهارم می زیسته است. ابوشجاع اثری با عنوان مسند ابی نواس وحجی واشعب وبهلول وجعیفران ومارووا من الحدیث دارد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 174 ـ 175. 2 ـ رجال (ابن داوود) 270؛ الوجیزه 81. 3 ـ مجمع الرجال 5 / 12.

دیگر منابع: خلاصه الاقوال 133؛ جامع الرواة 2 / 1؛ منتهی المقال 5 / 185؛ حاوی الاقوال 4 / 190؛ نقدالرجال 264؛ اعیان الشیعه 8 / 386؛ مستدرکات علم رجال الحدیث 6 / 190؛ الذریعه 21 / 25؛ طبقات اعلام الشیعه 1 / 216؛ تنقیح المقال 2 / 2؛ معجم رجال الحدیث 13 / 244.

اسماعیل اسماعیلی

فرات ـ کوفی

فرات ـ کوفی (قرن 4ق)

فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی

وی اهل کوفه و از مفسران و فقیهان امامی بود. 1 از استادان محدث در زمان غیبت صغری و معاصر بزرگانی چون کلینی (م. 329ق) و ابن عقده (م. 333ق) بود برخی معتقدند کوفی در آغاز، گرایش زیدی داشته است؛ ولی شیخ صدوق (م. 381ق) بر امامی بودن وی تأکید دارد. 2 فرات در تفسیر خود به نقل احادیثی بسنده کرده که از امامان علیهم السلام روایت شده و در ضبط آنها نهایت دقت را مبذول داشته تا احادیث معتبره را نقل کند؛ به طوری که حسن ظن علما را جلب کرده و بیشتر آنان، وی را توثیق کرده اند. 3 بیشتر روایات وی از حسین بن سعید است که از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام