ترمذی و عبداللّه بن احمدبن حنبل فراگرفت و کسانی چون ابوالحسن دارقطنی محدث معروف، ابوالحسن بن رزقویه و ابوبکر برقانی از وی روایاتی را نقل کرده اند. ابن صوّاف سرانجام در ماه شعبان سال 359 هجری قمری از دنیا رفت. 2 وی دارای تألیفی به نام الفوائد بوده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 3 / 561. 2 ـ تاریخ بغداد 1 / 289. 3 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 589.

دیگر منابع: الوافی 2 / 44؛ البدایة والنهایه 11 / 269؛ مرآه الجنان 2 / 279؛ المنتظم 14 / 203؛ العبر 2 / 104؛ سیراعلام النبلاء 16 / 184؛ شذرات الذهب 3 / 28؛ تاریخ الاسلام 26 / 195.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ بغدادی

محمد ـ بغدادی (302 ـ 367ق)

ابوبکر محمدبن عبدالرحمان بغدادی ملقب به ابن قریعه

وی در سال 302 هجری زاده شد. 1 در شوخ طبعی و حاضرجوابی فردی عجیب و همدم و ملازم وزیر ابومحمد مهلبی بود. نوادر بسیاری از جمله اخباری را از ابوبکر انباری و علی بن موسی کاتب روایت کرد. علی بن محمد ختلی نیز راوی او بود. ابن قریعه از جانب ابوسائب عتبه بن عبیدالله قاضی، به سمت قضاوت سندیه و دیگر نواحی فرات گمارده شد. وی در جمادی الآخر سال 367 هجری از دنیا رفت. 2 مجموعه پرسش و پاسخ هایی از او گزارش شده است. 3

پی نوشت ها

1ـ معجم المؤلفین 10 / 149. 2ـ تاریخ بغداد 2 / 317. 3ـ معجم المؤلفین 10 / 149.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 16 / 326؛ العبر 2 / 127؛ تاریخ الاسلام 26 / 383؛ المنتظم 14 / 258؛ وفیات الاعیان 4 / 382؛ الکامل فی التاریخ 8 / 694؛ شذرات الذهب 3 / 60؛ الوافی بالوفیات 3 / 227؛ البدایة والنهایه 11 / 292؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 119؛ مرآه الجنان 2 / 291.

محمود هیئتی

محمد ـ بغدادی

محمد ـ بغدادی (300 ـ 387ق)

ابوالحسین محمدبن احمد بن اسماعیل بن عنبس بغدادی ملقب به ابن سمعون

وی در سال 300 هجری به دنیا آمد. 1 از ابوبکربن ابی داوود،
محمدبن مخلد عطار و محمدبن عمروبن بختری حدیث آموخت و روایت کرده است. ابوعبدالرحمان سُلمی و علی بن طلحة مقری نیز از او روایت کرده اند. 2 رجال نویسان اهل سنّت او را از عالم بزرگ بغداد، دارای زبانی رسا و گویا در علوم، واعظ توانا و مرجع حل اختلاف ها معرفی کرده و گفته اند وی ثقه و امین بود. وی به سال 387 هجری از دنیا رفت و در باب حرب بغداد به خاک سپرده شد. البته سال های دیگری نیز برای درگذشت او ذکر شده؛ ولی 387 هجری صحیح است. 3 آثار او عبارت اند از: الامالی فی الحدیث، مجالس فی المواعظ. 4

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 1 / 274. 2 ـ تاریخ بغداد 1 / 274. 3 ـ تاریخ الاسلام 27 / 152. 4 ـ شذرات الذهب 3 / 124.

دیگر منابع: البدایة والنهایه 11 / 323؛ العبر 2 / 172؛ النجوم الزاهره 4 / 198؛ وفیات الاعیان 4 / 304؛ الوافی بالوفیات 2 / 51.

احسان آذرکمند

محمد ـ بغدادی

محمد ـ بغدادی (قرن 4ق)

ابوبکر محمدبن قاسم بغدادی

وی از متکلمان شیعه در سده چهارم و معاصر ابن همام (م. 332ق) بود. کتاب الغیبه در علم کلام، اثر اوست. 1 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 298.

دیگر منابع: اعیان الشیعه 10 / 41؛ رجال (ابن داوود) 331؛ جامع الرواة 2 / 176؛ معجم رجال الحدیث 14 / 295؛ معجم المؤلفین 11 / 138.

عبدالرحمان انصاری

محمد ـ بغدادی

محمد ـ بغدادی (م. 316ق)

ابوبکر محمدبن سری بن سهل بغدادی معروف به ابن سراج

وی اهل بغداد بود1 و علوم ادبی را از ابوالعباس مبرد فراگرفت و ابوالقاسم عبدالرحمان بن اسحاق زجاجی، ابوسعید سیرافی و علی بن عیسی رمانی دانش را از او آموختند. 2 او در نحو، امام و پیشوا بود و با اصول و قواعدی که تنظیم کرد، مبانی و پایه های محکمی برای علم نحو بنا نهاد و ریاست علم نحو پس از مبرد، به وی رسید. 3