نویسنده، آن بوده که دانش پژوهان همچون کلید دانش های دیگر از آن بهره مند شوند و کسی که آن را بخواند، ضمن آشنایی با دانش های دیگر، به راز آنها پی ببرد. 2 خوارزمی در سال 387 هجری از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ دایره المعارف الاسلامیه 9 / 17. 2 ـ مقدمه مصحح مفاتیح العلوم خوارزمی 12 ـ 14. 3 ـ الاعلام زرکلی 5 / 312.

دیگر منابع: معجم المطبوعات 1 / 839؛ معجم المؤلفین 9 / 29؛ لغت نامه دهخدا 6 / 880؛ کشف الظنون 2 / 1756؛ هدیه العارفین 2 / 51.

رضا جعفری نوقاب

محمد ـ خوارزمی

محمد ـ خوارزمی (م. 369ق)

محمدبن سعیدبن سمقه خوارزمی

وی از دانشمندان و خردورزان خوارزم بود و از ابراهیم بن حدیج، ابوعمرو عامربن محمد بن محمدبن شاه بن اسحاق و دیگران حدیث نقل کرد. او تاریخ نگار بود و کتاب اخبار خوارزم نوشته اوست. وی در سال 369 هجری از دنیا رفت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 3 / 104.

دیگر منابع: الاعلام 6 / 138؛ معجم المؤلفین 10 / 29.

عبدالرحمان انصاری

محمد ـ خولانی

محمد ـ خولانی (م. 364ق)

ابوعبداللّه محمدبن عبدالملک خولانی اندلسی

وی اصالتاً از بلنسیّه و اهل بجّانه (هر دو از شهرهای اندلس) بود. در پایان عمر، بینایی خود را از دست داد. 1 ابوعبداللّه فردی فقیه، عارف به مذهب و نیز معروف به نحوی بود. 2 او سرانجام در سال 364 هجری از دنیا رفت. اثر به جامانده از وی ،: مختصرالمدّونه فی الفقه الشافعی است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس 2 / 78. 2 ـ تاریخ الاسلام 26 / 331. 3 ـ معجم المؤلفین 10 / 256.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ

خیاطمحمد ـ خیاط (306 ـ 392ق)

ابوبکر محمدبن محمدبن جعفر خیاط بغدادی، معروف به ابن دقاق

وی در سال 306 هجری زاده شد. رجال نویسان اهل سنّت، او را فقیه، اصولی، فاضل و عالم به علوم کثیره دانسته اند که مدتی نیز امر قضاوت منطقه کرخ بغداد را بر عهده داشت. 1 بغدادی معروف به ابن دقاق و از فقیهان شافعی بود. گفته اند وی بیش از یک حدیث از حفظ نداشت و آن را نیز ابوعبداللّه حسین بن علی صیمری روایت کرده و این بدان سبب بود که تمام نوشته هایش در آتش سوخت. 2 خیاط در سال 392 هجری در بغداد از دنیا رفت. 3 این کتاب ها از آثار اوست: شرح المختصر، فوائدالفوائد و کتابی در اصول فقه. 4

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 167. 2 ـ تاریخ بغداد 3 / 229 و 230. 3 ـ الوافی بالوفیات 1 / 116. 4 ـ معجم المؤلفین 11 / 203.

دیگر منابع: النجوم الزاهره 4 / 206؛ المنتظم 15 / 36؛ الکامل فی التاریخ 9 / 171؛ کشف الظنون 1300؛ طبقات الفقها (شیرازی) 118؛ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 419.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ خیاط

محمد ـ خیاط (م. 320ق)

ابوبکر محمدبن احمدبن منصور خیاط نحوی، ملقب به ابن خیاط

وی اهل سمرقند بود و سپس به بغداد هجرت کرد1 ابوالقاسم زجاج و ابوعلی فارسی از او علم آموختند. میان او و زجاج در بغداد، بحث و مناظره ای در گرفت. وی در نحو، مذهب بصریان و کوفیان را به هم آمیخت و عالم به نحو، لغت و مردی خوش اخلاق بود. آثار او نحو کبیر، معانی القرآن، المقنع فی النحو و الموجز فی النحو هستند. وی در سال 320 در بصره درگذشت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 89. 2 ـ معجم الادبا 17 / 141ـ 142.

دیگر منابع: بغیه الوعاة 1 / 48؛ لغت نامه دهخدا 1 / 274.

پژوهشکده

محمد ـ داجونی

محمد ـ داجونی (م324ق)

ابوبکر محمدبن احمدبن عمر بن احمدبن سلیمان داجونی رملی

فردی نابینا و در شمار قاریان صاحب سبک قرآن و در این زمینه موثق بود. 1 منسوب به داجون از روستاهای رمله در فلسطین