ویژگی های اخلاقی و طبع شعر در میان مردم جایگاه ارزنده ای داشته و اهل بخشش و کمک به دیگران بوده است. 6 دیدگاه های او پس از خودش مورد توجه ادیبان و بزرگانی چون مرزبانی قرار گرفته است. 7 برخی او را در صناعت شعر بی مانند و از علما و شعرای پیشگام برشمرده اند. 8

او کتاب های بسیاری تألیف کرده که عبارت اند از: نقدالشعر، دیوان شعر، عیارالشعر، الشعر والشعرا، سنام المعالی، تقریض (تفریظ) الدفاتر، المدخل الی معرفه المعمی من الشعر، تهذیب الطبع9 و العروض که گفته شده پیش از نگارش این کتاب، اثری به این زیبایی و محتوا نوشته نشده بود. ابن طباطبا سرانجام در سال 322 هجری در اصفهان درگذشت. 10

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادبا 17 / 143؛ الذریعه 4 / 511. 2 ـ معالم العلما 186. 3 ـ معجم الادبا 15 / 256. 4 ـ الوافی بالوفیات 2 / 79. 5 ـ الذریعه 9 / 26. 6 ـ الذریعه 4 / 511. 7 ـ اعیان الشیعه 9 / 74. 8 ـ اعیان الشیعه 9 / 72؛ الفهرست (الندیم) 151؛ تاریخ قم 208. 9 ـ الفهرست (الندیم) 151؛ الوافی بالوفیات 2 / 79؛ الذریعه 4 / 388 و 511، 5 / 256، 9 / 26، 12 / 233، 14 / 192، 15 / 263 و 20 / 275 ـ 276. 10ـ الاعلام 5 / 308؛ طبقات اعلام الشیعه 1 / 243.

دیگر منابع: معجم الادبا 17 / 143؛ معجم الشعراء 379؛ الدرجات الرفیعه 481؛ عمده الطالب 206؛ معجم المؤلفین 8 / 312.

حافظ فرزانه

محمد ـ عمری

محمد ـ عمری (م. 305ق)

ابوجعفر محمدبن عثمان بن سعید عمری اسدی

وی از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام و امام عصر (عج) بود و شیخ طوسی او را در ردیف کسانی آورده که روایتی از امامان علیهم السلام ندارند. محمد و پدرش، هر دو از وکلای امام عصر (عج) در زمان غیبت صغرا بودند و برای آنان منزلت و مقامی والا نزد امامیه به شمار می رفت. 1 وی که دومین نایب امام عصر (عج) بود، حدود پنجاه سال وکالت حضرت را بر عهده داشت و توقیعات صادره از ایشان را به دست خواص می رساند. برای ابوجعفر، کتاب و روایاتی از امام حسن عسکری علیه السلام و امام عصر (عج) گزارش کرده اند. علمای رجال، وی را فردی ثقه می دانند. 2 کسانی چون عبداللّه بن جعفر حمیری،
حسن بن علی بن ابی عثمان و محمدبن جعفر اسدی از او روایت کرده اند. 3 ابوجعفر قبری برای خود کنده بود و هر روز در آن، یک جزء قرآن می خواند و زمان درگذشت خویش را مشخص کرده بود. سرانجام وی در جمادی الاول سال 305 هجری و به نقلی در 304 هجری از دنیا رفت و در بغداد به خاک سپرده شد. 4 کتاب الاشربه نوشته اوست. 5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (الطوسی) 509. 2 ـ معجم رجال الحدیث 16 / 274. 3 ـ جامع الرواة 2 / 148. 4 ـ رجال (ابن داوود) 323. 5 ـ معجم رجال الحدیث 16 / 274.

دیگر منابع: الغیبه (طوسی) 362 و 366؛ خلاصه الاقوال 149؛ طبقات اعلام الشیعه 1 / 282.

رضا جعفری نوقاب

محمد ـ عوامی

محمد ـ عوامی (م. پس از 350ق)

ابوبکر محمدبن ابراهیم عوامی قاضی صدیقی

وی آشنا به نحو و معروف به قاضی بود. 1 سال درگذشت او را پس از 350 هجری گزارش کرده اند. 2 الاصلاح والایضاح فی النحو نگاشته اوست. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 8 / 211. 2 ـ هدیه العارفین 2 / 43. 3 ـ الفهرست (الندیم) 94.

دیگر منابع: معجم الادبا 17 / 119؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14487؛ بغیة الوعاة 1 / 17.

احسان آذرکمند

محمد ـ عیاشی

محمد ـ عیاشی (206 ـ 320ق)

ابونضر محمدبن مسعود بن محمدبن عیاش عیاشی سمرقندی سلمی تمیمی کوفی

وی در حدود سال 2061 هجری در سمرقند2 به دنیا آمد و در حدود سال 260 وارد عراق شد. 3 عیاشی از بسیاری از علمای برجسته قم، کوفه و بغداد همچون: عبداللّه بن محمدبن خالد طیالسی و برخی شاگردان حسن بن علی بن فضال، 4 حدیث، تفسیر و فقه را فرا گرفته. 5 و از علی بن محمدبن فیروزان و حسین بن اشکیب نیز روایت کرده است. 6 گرچه از افراد ضعیف بسیار روایت می کرده است. 7 وی