9ـ الانساب 3 / 129. 10 ـ الانساب 3 / 129. 1
[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 413 ـ 415؛ الفهرست (الطوسی) 179.

دیگر منابع: تاریخ نیشابور 112؛ تاریخ بیهق 55؛ رجال (الطوسی) 518؛ خلاصه الاقوال 181؛ رجال (ابن داوود) 376؛ جامع الرواة 2 / 339؛ تنقیح المقال 3 / 312 و 319؛ قاموس الرجال 9 / 394؛ طبقات اعلام الشیعه 1 / 332؛ معجم رجال الحدیث 20 / 31.

محمد غفوری

یحیی ـ قرطبی

یحیی ـ قرطبی (م. 315ق)

ابوبکر یحیی بن یحیی قرطبی اندلسی، ملقب به ابن سمینه

وی معتزلی مذهب1 و اهل قرطبه (از شهرهای اندلس) بود. در سالی که طاهربن عبدالعزیز از دنیا رفت، ابوبکر به شرق سفر کرد و به کتاب های مذاهب کلامی تمایل خاصی یافت. او در پایان به اندلس بازگشت و براثر بیماری نقرس خانه نشین شد. 2 منابع، ابن سمینه را فردی آگاه به علم طب، نجوم و حساب معرفی کرده اند. وی در نحو، لغت، عروض، معانی شعر، حدیث، فقه، تاریخ و جدل نیز تبحر داشت. 3 او سرانجام در سال 315 هجری در قرطبه از دنیا رفت و کتاب کناش را از خود بر جای گذاشت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 23 / 505 ـ 506. 2 ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالاندلس 2 / 185 و 186. 3 ـ بغیه الوعاة 2 / 345. 4 ـ الاعلام 8 / 176.

دیگر منابع: عیون الانباء فی طبقات الاطباء 482؛ طبقات النحویین (زبیدی) 314؛ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 481؛ معجم المؤلفین 13 / 236؛ لغت نامه دهخدا 1 / 285.

سیدمهدی حسینی عربی

یحیی ـ کفیف

یحیی ـ کفیف (305 ـ 389ق)

ابوبکر یحیی بن هذیل بن عبدالملک بن هذیل کفیف تمیمی قرطبی

وی اهل قرطبه بود و در سال 305 هجری به دنیا آمد. پس از اینکه بزرگ شد، به همراه برادرش از محضر استادانی چون احمدبن خالد، محمدبن عبدالملک بن ایمن و قاسم بن اصبع علم حدیث را فراگرفت؛ اما هنر وی بیشتر در شعر و ادب بود و یکی از ادیبان و شاعران بزرگ روزگار خویش به شمار می رفت. 1 کفیف در اواسط سده چهارم به دمشق مسافرت کرد و رمادی (شاعر نامدار) و دیگران از او بهره مند شدند. 2 ابوبکر عمری طولانی کرد و بینایی خودش را از
دست داد و سرانجام در ذی قعده سال 389 هجری از دنیا رفت و پس از نماز عصر در مقبره متعه به خاک سپرده شد. او دارای دیوان شعری بوده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالاندلس 2 / 193. 2 ـ معجم الادبا 20 / 39. 3 ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالاندلس 2 / 193.

دیگر منابع: بغیه الملتمس 509؛ الاعلام 8 / 176؛ معجم المؤلفین 13 / 235.

رضا جعفری نوقاب

یحیی ـ کندی

یحیی ـ کندی (زنده در 273ق)

ابوعبداللّه یحیی بن زکریابن شیبان کندی علاف کوفی

محدث و دانشمند شیعه در سده سوم هجری بود. از جزئیات زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست؛ جز اینکه اهل کوفه بوده و در برخی منابع، جَمّال نیز نامیده شده است. 1 دانش حدیث را از استادان بسیار به ویژه از دانشمندان کوفه فراگرفت و آثار فراوانی از شیعیان را روایت کرد. 2 یزیدبن اسحاق شَعَر (صحابی امام کاظم علیه السلام)، 3 نصربن مزاحم منقری (م. 212ق)، 4 محمدبن ابی عمیر (م. 217ق)، 5 محمدبن سنان زاهری (م. 220ق)، 6 یوسف (یونس) بن کلیب مسعودی، 7 احمدبن ابی نصر بزنطی (م. 221ق)، ابراهیم بن حکم بن ظهیر فزاری، حسن بن حسین عُرَنی نجار، علی بن نعمان، 8 حسن بن علی بن ابی حمزه بطائنی، 9 علی بن سیف بن عمیره نخعی کوفی، 10 محمدبن مروان ذهلی، 11 اسماعیل بن ابان غنوی کوفی (م. 210ق)، 12 عبیداللّه بن موسی بن بادام عبسی کوفی (م. 213ق)، 13 حسن بن عطیه بن نجیح بزاز کوفی (م. 211ق)، سعیدبن شرحبیل کندی کوفی (م. 212ق)، علی بن قادم خزاعی کوفی (م. 212ق)، محمدبن صلت بن حجاج کوفی (م. 218ق)، 14 ارطاط بن حبیب، 15 یحیی بن صالح جریری16 و یعقوب بن معبدبن صالح خراط (م. 261ق) 17 از کسانی هستند که یحیی بن زکریابن شیبان نزد آنان دانش آموخته و نوشته های برخی را روایت کرده است. همچنین یحیی راوی از حسن بن سفیان فسوی (م. 353ق) نیز گزارش شده18 که بعید به نظر می رسد. شمار زیادی از بزرگان و محدثان از شاگردان و راویان یحیی بن زکریابن شیبان هستند. مهم ترین شاگرد او ابوالعباس احمدبن محمدبن سعید همدانی مشهور به ابن عقده