ابوالحسین کوفیابوالحسین کوفی محمد ـ کوفی

ابوالخیر

ابوالخیر (قرن 4ق)

وی کتاب بازنامه زمان انوشیروان را که درباره تربیت پرندگان شکاری بوده، در عصر عبدالملک بن نوح سامانی (م. 350ق) از فارسی پهلوی (فهلوی) به فارسی دری برگردانده و نام آن را جوارح نامه شاهنشاهی نهاده است. 1 آگاهی دیگری از او به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 14 / 214.

محمد غفوری

ابوحنیفه صغیر محمد ـ بلخی

ابوحیان توحیدی علی ـ توحیدی

ابوخنیس قرطبی محمد ـ ازدی

ابودلف مجنون محمد ـ ازدی

ابوذر ـ بوزجانی

ابوذر ـ بوزجانی (م. 387ق)

از عارفان بزرگ سده چهارم بود و در بوزجان (بوژگان) از توابع نیشابور می زیست. صاحب کرامات بود و مردم به وی علاقه مند بودند. به خاطر آوازه ای که داشت، سبکتکین، پدر سلطان محمود غزنوی نزد او رفت و پندهایی آموخت و سپس پسرش محمود را که کودکی بیش نبود به دیدار بوزجانی برد. ابوذر بوزجانی شعر نیز می سروده و اشعاری به عربی و فارسی دارد. وی در سال 387 هجری درگذشت. 1 و دیوان شعری از او به جا مانده است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ نفحات الانس 356 ـ 357؛ ریاض العارفین 55. 2 ـ الذریعه 9 / 40.

دیگر منابع: نامه دانشوران 8 / 257؛ ریحانه الادب 7 / 106؛ لغت نامه دهخدا 1 / 398.

محمد غفوری

ابورقعمق احمد ـ انطاکی

ابوزُرعه ـ

معمریابوزُرعه ـ معمری (قرن 4ق)

ابوزرعه معمری جرجانی (گرگانی)

برخی کنیه او را ابوزراعه یا ابوذراعه دانسته اند که هر دو اشتباه است. 1 او از شاعران وابسته به دربار آل سامان2 و نزدیک به زمان رودکی شاعر3 بود که در سرودن شعر مهارت داشت و اشعار خوبی می سرود. 4 او ملازم امیر خراسان بود5 و امیر خراسان به او گفت که آیا شعر چون رودکی گوید و او ـ در قالب شعر ـ حُسنِ نظمِ من خود را بیش از رودکی دانست که امیر باید مانند رودکی به او احسان و بخشش کند. 6

تاریخ دقیق درگذشت او در دست نیست؛ ولی به یقین در قرن چهارم هجری می زیسته است. 7 دیوان شعری از او بر جای مانده است. 8

پی نوشت ها

[1] ـ تعلیقه لباب الالباب 249. 2 ـ لباب الالباب 249. 3 ـ تاریخ ادبیات (صفا) 1 / 397. 4 ـ لباب الالباب 249. 5 ـ روز روشن 18. 6 ـ لباب الالباب 249. 7 ـ الذریعه 9 / 1073. 8 ـ الذریعه 9 / 1073.

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 13 / 18706؛ تاریخ نظم و نثر در ایران (نفیسی) 1 / 22؛ تاریخ ادبی ایران (براون) 1 / 668.

مرتضی نجفی

ابوزکره یزید ـ موصلی

ابوزید بلخی احمد ـ بلخی

ابوسائب ـ مخزومی

ابوسائب ـ مخزومی (پیش از 346ق)

درباره وی جز اطلاعات بسیار اندکی که مسعودی ارائه کرده، آگاهی چشمگیری در دست نیست. بر پایه گزارش وی، ابوسائب مخزومی ازجمله افرادی است که در زمینه تاریخ تألیفی داشته است. مسعودی از عنوان تألیف او و احوالات فردی مؤلف اطلاعاتی به دست نداده است. 1 در منابع پس از مسعودی نیز نامی از وی در دست نیست. در برخی از این منابع افرادی به این کنیه و لقب نامیده شده اند؛ اما تطبیق آنها بر مورد خاص، دشوار می نماید؛ چه اینکه قرینه ای در کار نیست. مثلاً در الفهرست الندیم در بخش احادیث البطّالین، تألیفی با نام کتاب ابی السائب المخزومی ذکر شده؛ اما الندیم تصریح کرده که