داشته3 و آنچنان در فقه قوی و چیره دست بود که فقهای بزرگی همچون نووی و رافعی، آرا و نظریات او را در آثارخود آورده و به آن استناد جسته اند. زوزنی در سال 362 هجری از دنیا رفت. 4 اسماعیل پاشا درگذشت او را 536 هجری نوشته5 که اشتباه است. کتاب جمع الجوامع که مجموعه ای برگرفته از آثار و آرای امام شافعی و دیگر کتب اصلی شافعیه بوده و در نوع خود اثری ستودنی است، تألیف اوست. 6

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الشافعیه الکبری 3 / 301. 2 ـ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 164. 3 ـ تاج العروس 8 / 369. 4 ـ طبقات الشافعیة (ابن هدایه الله) 90. 5 ـ هدیه العارفین 1 / 84. 6 ـ طبقات الفقهاالشافعیه (عبادی) 91.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 598؛ الاعلام 1 / 209؛ معجم المؤلفین 2 / 103.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ شارکی

احمد ـ شارکی (م. 355ق)

ابوحامد احمد بن محمد بن شارک شارکی هروی معروف به ابن شارک

شارکی از فقهای شافعی مذهب، 1 فردی صاحب فتوا، نحوی و ادیبی برجسته، آشنا به علم تفسیر و محدثی صاحب نام در شهر هرات بود. دانش خویش را از استادانی چون محمدبن عبدالرحمان سامی، حسن بن سفیان و ابویعلی فراگرفته است و کسانی چون ابوعبداللّه حاکم نیشابوری و ابوابراهیم نصرآبادی از محضر وی بهره برده و دانش آموخته اند. 2 وی دارای کتاب المخرّج علی صحیح مسلم بوده است. شارکی در سال 353 هجری که به قصد انجام مناسک حج از نیشابور می گذشت، به خواست یکی از بزرگان شهر و فرمان حاکم وقت از رفتن به حج بازداشته شد؛ بنابراین به ناچار مدتی در نیشابور اقامت کرد و سرانجام به هرات بازگشت3 و پس از مدتی در سال 355 یا 358 هجری در هرات درگذشت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ نیشابور (ترجمه) 153. 2 ـ تاریخ الاسلام 26 / 227. 3ـ طبقات الشافعیه الکبری 3 / 45. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 16 / 274.

دیگر منابع: طبقات المفسرین (سیوطی) 20؛ طبقات المفسرین (داوودی) 1 / 76؛ معجم المؤلفین 2 / 110؛ شذرات الذهب 3 / 36؛ الاعلام 1 / 209؛ کشف الظنون 1 / 557.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ

شاشیاحمد ـ شاشی (م. 344ق)

ابوعلی احمدبن محمدبن اسحاق نظام الدین شاشی (چاچی)

او در بغداد می زیست1 و فقه را از محضر ابوالحسن کرخی آموخت. 2 شاشی از فقهای حنفیه بود3 و پس از فلج شدن ابوالحسن کرخی، کرسی تدریس و ریاست مذهب حنفی در بغداد به وی واگذار شد. 4 وی صاحب کتاب الخمسین در اصول دین است5 و در سال 344 هجری درگذشت. 6

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 4 / 392. 2 ـ طبقات الفقها (شیرازی) 142. 3 ـ الجواهر المضیئه 1 / 262. 4 ـ طبقات الفقها (شیرازی) 143؛ تاریخ بغداد 4 / 392. 5 ـ هدیه العارفین 1 / 62. 6 ـ تاریخ بغداد 4 / 392.

دیگر منابع: الفوائد البهیّه 31؛ الطبقات السنیه 2 / 39 و 40؛ تاریخ الاسلام 25 / 29
[1] ـ 292.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ شجری

احمد ـ شجری (260 ـ 350ق)

ابوبکر احمدبن کامل بن خلف بن شجره شجری بغدادی مشهور به ابن کامل

وی در سرّمن رأی دیده به جهان گشود1 و سمعانی او را اهل بغداد ذکر کرده است. 2 او پس از سکونت در بغداد، تحصیلات اولیه اش را آغاز کرد3 و در کنار علوم دیگر، قرائت را نزد ابوبکر اصبهانی، محمدبن یحیی کسایی صغیر و دیگران فرا گرفت. 4 او یکی از یاران و شاگردان محمدبن جریر طبری بوده5 که تاریخ او را روایت می کرده است. 6 همچنین وی از محمدبن سعد عوفی، محمدبن جهم سمری و عبداللّه بن روح مدائنی روایت نقل کرده است. چنان که ابوالحسن دارقطنی و ابوعبیداللّه مرزبانی نیز از وی روایت نقل کرده اند. گویند ابن کامل یکی از عالمان به احکام، علوم قرآنی، نحو، شعر ایام عرب، تاریخ و علم حدیث بوده و در بیشتر این علوم آثاری داشته و مدتی نیز قاضی شهر کوفه بوده است. 7 ابن کامل را دارای عجب و خودخواهی که مذهبی خاص خودش داشته، توصیف کرده اند. 8 برخی نیز او را در نقل حدیث، سهل انگار شمرده اند. وی روز چهارشنبه، هشتم محرم سال 350 هجری9 و به نقلی 355 هجری10 از دنیا رفت. کتاب های