پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 403.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 32 / 189؛ العبر 2 / 336؛ میزان الاعتدال 4 / 375 (ذیل ترجمه یحیی بن زکریا)؛ الوافی بالوفیات 10 / 359؛ شذرات الذهب 3 / 354؛ اعلام النساء 1 / 160؛ معجم المؤلفین 13 / 377؛ الاعلام 2 / 80؛ کشف الظنون 586.

سیدمهدی حسینی عربی

پیر حسین ـ شروانی

پیر حسین ـ شروانی (م 467ه)

او اهل شروان از ولایات ارّان و یکی از مشایخ و بزرگان مسلمان ایرانی1 و برادر شیخ باباکوهی شیرازی بود. 2 کتاب اخبار العارفین اثر اوست. 3 پیرحسین در سال 467ه در ارّان درگذشت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ لغت نامه دهخدا 4 / 5171. 2 ـ تاریخ گزیده 785. 3 ـ الذریعه 9 / 926. 4 ـ لغت نامه دهخدا 4 / 5171.

دیگر منابع: شدالازار 556.

ابراهیم اسفندیار

تقی الدین ـ حلبی

تقی الدین ـ حلبی (374 ـ 447ه)

ابوالصلاح تقی الدین بن نجم الدین بن عبیداللّه حلبی.

ابوالصلاح در سال 374ه در حلب به دنیا آمد. 1 وی یکی از شاگردان برجسته شیخ طوسی و سید مرتضی بود و علوم گوناگون را از آنان آموخت2 و در بسیاری از علوم جانشین سید مرتضی در حلب بود. ابوالصلاح از فقهای بنام، محدثی زبردست متکلم و از علمای شیعه و مورد اعتماد فریقین (شیعه و سنی) بود و به علم پزشکی نیز آگاهی داشت. قاضی عبداللّه لرحمن رازی و شیخ تواب بن حسن خشاب مصری از جمله شاگردان او بودند و قاضی ابن براج (معاصر شیخ طوسی) از او روایت کرده است. 3 حلبی برای کسب معارف بیشتر، سه بار به عراق سفر کرد. وی در تقوا و زهد زبانزد خاص و عام بود؛ حتی برخی از علما و بزرگان اهل سنت او را ستوده و گفته اند او از پاک ترین مردم بود و نمازهای واجب را همیشه در مسجد و به جماعت برگزار می کرد و در فقه اهل بیت علیهم السلام علامه بود. ابوالصلاح سرانجام در محرم سال 447ه هنگامی که از حج بر می گشت در منطقه رمله درگذشت. 4 تألیفات وی به قرار ذیل است: الکافی فی اصول الدین و فروعه، التهذیب، المرشد فی طریق التعبد، العمده فی الفقه، تدبیر الصحه، دفع
شبه الملاحده، البدایة فی الفقه، شرح الذخیرة للمرتضی، تقریب المعارف چاپ شده، الشافیه، الکافیه، برخی از منابع کتاب دیگری تحت عنوان المعراج به او نسبت داده اند. 5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 30 / 143. 2 ـ فهرست منتجب الدین 30. 3 ـ اعیان الشیعه 3 / 634. 4 ـ تاریخ الاسلام 30 / 143. 5 ـ اعیان الشیعه 3 / 635.

دیگر منابع: رجال طوسی 457؛ رجال ابن داود 58؛ خلاصه علامه 28؛ امل الآمل 2 / 46؛ روضات الجنات 2 / 113؛ طبقات اعلام الشیعه 2 / 39؛ ریاض العلما 1 / 134؛ لسان المیزان 2 / 71.

عبداللّه لعلی باقری

تَمّام ـ رازی

تَمّام ـ رازی (330 ـ 414ه)

ابوالقاسم تَمّام بن محمدبن عبداللّه بجلی رازی دمشقی.

او در سال 330ه در دمشق دیده به جهان گشود. علم حدیث را از حسن بن حبیب و قرائت قرآن را از ابوبکر احمد غلام سبّاک آموخت. 1 تمّام، از محدثان برجسته و مشهور شام و از حفاظ زبردست در حدیث2 و عالم به قرائت قرآن و آگاه به علم رجال بوده است. 3 افرادی چون عبداللّه لوهاب کلابی و ابوالحسین میدانی از او حدیث روایت کردند. 4 اثر معروف او که الفوائد نام دارد، در باب حدیث می باشد5 و سی جزء دارد که نسخه های خطی جزء یک تا چهار آن در کتابخانه زهیر الشاویش بیروت موجود است. 6 آثار دیگر او اخبار الرهبان، 7 مسند المُقلین من الامراء و السلاطین، حدیث اسلام زیدبن حارثه و غیره من احادیث الشیوخ و من روی عن الشافعی می باشد. 8 تمام رازی در سال 414ه درگذشت. 9

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 11 / 43. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 289. 3 ـ تاریخ الاسلام 28 / 339. 4 ـ تاریخ مدینة دمشق 11 / 43. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 291. 6 ـ الاعلام 2 / 87. 7 ـ کشف الظنون 1 / 27. 8 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 467. 9 ـ تاریخ مدینة دمشق 11 / 43.

دیگر منابع: تذکرة الحفّاظ 3 / 1056؛ النجوم الزاهره 4 / 259؛ الوافی 10 / 397؛ العبر 2 / 226؛ دول الاسلام / 217؛ شذرات الذهب 3 / 200؛ مرآة الجنان 3 / 22؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 279؛ هدیة العارفین 1 / 245؛ طبقات الحفّاظ (سیوطی) / 413؛ معجم المؤلفین 3 / 93.

عبداللّه لعلی باقری