المجرد، نزهة الطالب فی تجرید المذاهب، و آداب العالم و المتعلم می باشد. 15 سرانجام وی در پنجم ماه رجب سال 491ه در بغداد درگذشت و در مقبره باب احمدبن حنبل دفن شد. 16 سال 471 تاریخ دیگری است که برای مرگ او ذکر کرده اند. 17

پی نوشت ها

[1] ـ النجوم الزاهره 5 / 107. 2 ـ ذیل طبقات الحنابله 3 / 32. 3 ـ طبقات الحنابله 2 / 243. 4 ـ انباه الرواة 1 / 276. 5 ـ ذیل طبقات الحنابله 3 / 32. 6 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 138. 7 ـ طبقات الحنابله 2 / 243. 8 ـ تاریخ إربل 1 / 271. 9 ـ الوافی بالوفیات 11 / 382. 10 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 138. 1
[1] ـ طبقات الحنابله 2 / 243. 12 ـ معجم الادباء 7 / 266. 13 ـ تاریخ إربل 1 / 271. 14 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 138. 15 ـ ذیل طباقت الحنابله 3 / 32. 16 ـ طبقات الحنابله 2 / 243. 17 ـ المنتظم 16 / 200.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 32 / 39؛ کشف الظنون 1 / 892؛ هدیة العارفین 1 / 276؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 312؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 380؛ العبر 2 / 329؛ دول الاسلام 242؛ بغیة الوعاة 1 / 459؛ تذکرة الحفّاظ 3 / 1177؛ مرآة الجنان 3 / 77؛ غایة النهایه 1 / 206؛ لسان المیزان 2 / 195؛ شذرات الذهب 3 / 338؛ معجم المؤلفین 3 / 201؛ المعین فی طبقات المحدثین 139؛ الکامل فی التاریخ 10 / 112.

محمود هیئتی

حسن ـ بَنْدنیجی

حسن ـ بَنْدنیجی (م 425ه)

ابوعلی حسن (حسین) بن عبیداللّه (عبداللّه) بن یحیی بندنیجی.

وی منسوب به بَندنیجین ـ شهری در نزدیکی بغداد ـ و ساکن بغداد بود. فقه شافعی را در آن شهر از ابوحامد اسفراینی فرا گرفت1 و از یاران عبداللّه لوهاب بن عبداللّه لعزیز تمیمی که از برجستگان فقهای حنبلی بود به شمار می رفت. 2 ابوعلی سال ها در بغداد به تدریس مشغول بود و در جامع منصور کرسی فتوا داشت و ظاهراً سمت قضاوت نیز داشته است. 3 دو کتاب الجامع و الذخیره تألیف اوست. الجامع، تعلیقه مشهوری است که بندنیجی بر کتاب یا گفته های استاد خویش ابوحامد نگاشته است. وی پس از سال ها اقامت در بغداد به موطن اصلی خویش بندنیجین بازگشت و در سال 425ه در همانجا درگذشت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1 / 402. 2 ـ الکامل فی التاریخ 9 / 439. 3 ـ تاریخ بغداد 7 / 343. 4 ـ طبقات الشافعیه (ابن هدایة ا) 138.

دیگر منابع: طبقات الفقهاء (شیرازی) 129؛ البدایة و النهایه 12 / 37 طبقات فقهاء الشافعیه (عبادی) 113؛ المنتظم 15 / 244؛ اللباب 1 / 180؛ معجم البلدان 1 / 499؛ الاعلام 2 / 196؛ معجم المؤلفین 3 / 238؛ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 305؛ الوافی بالوفیات 12 / 96.

اسماعیل اسماعیلی

حسن ـ تاهرتی

حسن ـ تاهرتی (340 ـ 420ه)

ابوعلی حسن بن محمدبن احمد تمیمی تاهَرتی معروف به ابن ربیب.

او در سال 340ه دیده به جهان گشود. اصل وی از شهر تاهرت در الجزایر بود. 1 در قیروان به آموختن علم و ادب مشغول شد. در آنجا مورد عنایت و محبت ابوعبداللّه محمدبن حفص نحوی معروف به قزّاز قیروانی (استاد علمای نحو و لغت در زمان خود) قرار گرفت. ابن ربیب به کمک وی توانست در ادبیات، تاریخ و علم انساب به مدارج عالی دست یابد. رجال نویسان اهل سنت وی را مردی ادیب، لغوی، شاعری زبردست و نسب شناس توصیف کرده اند. او کتابی مشهور در علم انساب نیز تألیف نمود. 2 ابن ربیب مدتی قضاوت شهر تاهرت را برعهده گرفت و بدین سبب به قاضی تاهرتی شهرت یافت. در تاریخ ادبیات آنچه نام وی را ماندگار ساخت، نامه کم نظیری است که خطاب به ابومغیره ابن حزم (وزیر مستظهر در قرطبه) نوشت و در آن به ذکر فضایل اندلس و اندلسیان پرداخته و سپس بر دانشمندان آن دیار خرده گرفته که چرا کتبی متناسب و شایسته سرزمین خود نمی نگارند. ابوربیب سرانجام در سال 420ه درگذشت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 3 / 277. 2 ـ بغیة الوعاة 1 / 525. 3 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 547.

دیگر منابع: بغیة الوعاة 1 / 525؛ نفح الطیب 2 / 31 و 3 / 154؛ تراجم المؤلفین التونسیین 2 / 340؛ الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره 1 / 1 / 133؛ انباه الرواة 1 / 318؛ الوافی بالوفیات 12 / 237.

سیدمهدی حسینی عربی

حسن ـ جَوهَری

حسن ـ جَوهَری (363 ـ 454ه)

ابومحمد حسن بن علی بن محمد جَوهَری شیرازی بغدادی مشهور به مقنعی (ابن مقنعّی).

نیاکانش اهل شیراز بودند؛ اما وی در سال 3631 در بغداد زاده