حسن بن علی جوهری بغدادی (م454ه) می پرداخت. 7 ابوالقاسم حسن بن علی بن محمد نیشابوری، 8 استاد منتجب الدین ابوالبرکات محمدبن اسماعیل مشهدی، طالب بن علی علوی حسینی ابهری، عبداللّه بن احمدبن حمزه جعفری زینبی قزوینی9 و امیرکابن ابی اللجیم مصدّری عجلی (م514ه) نیز در شمار راویان و شاگردان او بوده اند. 10 ابوعبداللّه حمدانی در سال 498ه درگذشت و بزرگان و شعرا در سوگ او مرثیه های بسیار گفتند. 11 آثار او عبارت اند از: هتک استار الباطنیه در رد بر اسماعیلیه که در آن زمان در قزوین و الموت تبلیغات و فعالیت های گسترده ای داشته اند، نصرة الحق، لؤلؤة التفکر فی المواعظ و الزواجر. 12

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (منتجب الدین) 43. 2 ـ جامع الرواة 1 / 255؛ الذریعه 18 / 381. 3 ـ اللباب فی تهذیب الانساب 1 / 386 و 387. 4 ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 68، 75 و 76. 5 ـ الفهرست (منتجب الدین) 43 و 156. 6 ـ الکامل فی التاریخ 8 / 151؛ معجم رجال الحدیث 6 / 93. 7 ـ التدوین 2 / 316 و 462. 8 ـ اللباب 1 / 387. 9 ـ الفهرست (منتجب الدین) 43، 102، 114 و 163. 10 ـ التدوین 2 / 316. 1
[1] ـ التدوین 2 / 462 و 463؛ اللباب 1 / 387. 12 ـ الفهرست (منتجب الدین) 43.

دیگر منابع: تنقیح المقال 1 / 345؛ بحار الأنوار 1 / 35 و 102 / 219 و 270؛ ریاض العلماء 2 / 177؛ روضات الجنات 6 / 228؛ اعیان الشیعه 2 / 583 و 6 / 173؛ امل الآمل 2 / 103؛ کشف الحجب و الاستار 483، 581 و 603؛ الذریعه 25 / 159؛ مستدرکات علم رجال الحدیث 3 / 200؛ موسوعة طبقات الفقهاء 5 / 120؛ دایره المعارف الشیعیة العامّه 8 / 336؛ خاتمة مستدرک الوسائل 1 / 358 و 3 / 171.

سیدمحمدحسین میرعبداللّه للهی

حسین ـ حنّائی

حسین ـ حنّائی (377 ـ 459ه)

ابوالقاسم حسین بن محمدبن ابراهیم حنّائی دمشقی معدّل.

بعضی منابع کنیه او را ابوعبداللّه ذکر کرده اند. 1 وی در سال 377 در دمشق متولد شد. 2 حنّائی از محدثان مورد اعتماد در روزگار خود بود. وی از عبداللّه لوهاب بن حسین کلابی، ابوبکربن ابی الحدید و دیگران حدیث شنید. کسانی چون ابونصربن ماکولا3 و ابوبکر خطیب بغدادی از او روایت کرده اند. 4 الاجزاء الحنائیات العشره از اوست. 5 حنایی در سال 459 درگذشت و در مقبره کیسان مدفون شد. 6

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 2 / 276. 2 ـ تاریخ مدینة دمشق 14 / 305. 3 ـ الاکمال 3 / 60. 4 ـ تاریخ مدینة دمشق 14 / 304. 5 ـ تاریخ الاسلام 30 / 467. 6 ـ تاریخ مدینه دمشق 14 / 306.

دیگر منابع: الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 304؛ العبر 2 / 310؛ شذرات الذهب 3 / 307؛ مختصر تاریخ دمشق 7 / 168.

ابراهیم اسفندیاری

حسین ـ حناطی

حسین ـ حناطی (م قرن 5ه)

ابوعبداللّه حسین بن محمدبن حسن حناطی طبری.

ظاهراً بعض اجداد وی گندم فروش بوده اند؛ لذا ملقب به حناطی شده است. وی اهل طبرستان بود. 1 فقه را از محضر پدرش و ابواسحاق مروزی آموخت و نزد ابن قاص نیز شاگردی نمود و در ایام شیخ ابوحامدبن ابی طاهر اسفرایینی (م406ه) به بغداد سفر کرد. 2 حناطی از فقهای برجسته مذهب شافعی3 و از نظر علم و فقه در زمان خودش در طبرستان بی نظیر بود. 4 عبداللّه بن عدی جرجانی (م365ه) و ابوبکر اسماعیلی جرجانی از استادان، و ابومنصور محمدبن احمد رویانی و قاضی ابوطیب طبری از شاگردان وی به شمار می روند. 5 کتاب های ذیل از وی است: الفتاوی، 6 العده فی شرح الابانه7 و الکفایة فی الفروق. 8

مکان و تاریخ مرگ وی به طور دقیق مشخص نیست؛ ولی محتمل است وی اندکی پس از سال 400ه درگذشته باشد. 9 حاجی خلیفه مرگ او را در سال 495ه ذکر کرده است10 که به بررسی نیاز دارد.

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 2 / 275. 2 ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 180. 3 ـ تهذیب الاسماء و اللغات 2 / 254. 4 ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 180. 5 ـ تاریخ بغداد 8 / 103. 6 ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 180. 7 ـ هدیة العارفین 1 / 311. 8 ـ کشف الظنون 2 / 1499. 9 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 368. 10 ـ کشف الظنون 2 / 1499.

دیگر منابع: اللباب فی تهذیب الانساب 1 / 394؛ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 193؛ طبقات الشافعیه (ابن هدایه ا) 114؛ طبقات الفقهاء (شیرازی) 118 و 126؛ معجم المؤلفین 4 / 48؛ المشتبه فی الرجال 1 / 253؛ تبصیر المنتبه 2 / 517؛ توضیح المشتبه 3 / 349.

محمود هیئتی