بغدادی، ابوبکر احمدبن علی ثابت از وی روایت کرده اند. 7 وی رییس مذهب حنفیه در بغداد8 و متولی قضاوت در مداین و سپس در بخشی از بغداد تا زمان وفاتش، یعنی شوال 436 بود. 9 یاقوت مرگ او را در سال 463 نوشته است. 10 آثارش عبارت اند از: مناقب ابی حنیفه، 11 مسائل فی اصول الفرق، 12 شرح مختصر الطحاوی. 13

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 3 / 439. 2 ـ تاریخ بغداد 8 / 79. 3 ـ معجم المؤلفین 4 / 35. 4 ـ العبر 2 / 272. 5 ـ تاریخ بغداد 8 / 78. 6 ـ تاریخ مدینة دمشق 14 / 264. 7 ـ الانساب 3 / 576. 8 ـ النجوم الزاهره 5 / 38. 9 ـ تاریخ بغداد 8 / 79 و 78. 10 ـ معجم البلدان 3 / 439. 1
[1] ـ کشف الظنون 2 / 1837. 12 ـ الاعلام 2 / 245. 13 ـ هدیة العارفین 1 / 309.

دیگر منابع: طبقات الشافعیة الکبری 5 / 271؛ جواهر المضیئه 2 / 116؛ تاریخ ابن الوردی 1 / 338؛ مرآة الجنان 3 / 45؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 167؛ البدایة و النهایه 12 / 52؛ الوافی بالوفیات 13 / 21؛ مختصر تاریخ دمشق 7 / 159؛ المنتظم 15 / 293؛ تهذیب تاریخ دمشق الکبیر 4 / 347؛ هدیة العارفین 1 / 309؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 615؛ تاریخ الاسلام 29 / 425؛ شذرات الذهب 3 / 256؛ الکامل فی التاریخ 9 / 527؛ اللباب فی تهذیب الانساب 2 / 255.

ابراهیم اسفندیاری

حسین ـ طبری

حسین ـ طبری (418 ـ 498ه)

ابوعبداللّه حسین بن علی بن حسین مشهور به امام الحرمین طبری.

در سال 418 در آمل طبرستان به دنیا آمد. در سال 439 به نیشابور سفر کرد و صحیح مسلم را از عبداللّه لغافر فارسی فرا گرفت؛ 1 همچنین فقه را نزد ناصربن حسین عمری مروزی در نیشابور2 و نزد ابوالطیب در بغداد آموخت. 3 طبری پس از مدتی سکونت در نیشابور و بغداد به مکه رفت4 و به فراگیری صحیح بخاری از کریمه مروزیه پرداخت. 5 نیز از ملازمین ابواسحاق شیرازی و از بزرگان اصحاب او به شمار می رفت. 6 امام الحرمین مذهب شافعی و مسلک اشعری داشت. 7 وی فقیه، محدث و مفتی مکه بود8 و حدود سی سال در مکه ساکن بود و به تدریس حدیث و فقه شافعی اشتغال داشت. 9 مدتی نیز در مدرسه نظامیه بغداد به تدریس مشغول بود. 10 ابوطاهر سلفی، ابوغالب ماوردی و رزین بن معاویه عبدری از جمله شاگردان او بودند. 11 العدّه که شرح کتاب الابانه فورانی است اثر اوست. 12 طبری سرانجام در ماه رمضان سال 498ه13 در مکه یا اصفهان درگذشت. 14
در تاریخ وفات او اختلاف است. 15

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 34 / 276. 2 ـ تبیین کذب المفتری 280. 3 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 349. 4 ـ تبیین کذب المفتری 280. 5 ـ تاریخ الاسلام 34 / 276. 6 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 349. 7 ـ تاریخ الاسلام 34 / 276. 8 ـ تبیین کذب المفتری 280. 9 ـ تاریخ اسلام 34 / 276. 10 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 349. 1
[1] ـ تاریخ الاسلام 34 / 276. 12 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 349. 13 ـ تبیین کذب المفتری 280. 14 ـ تاریخ الاسلام 34 / 276. 15 ـ تبیین کذب المفتری 280؛ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 350.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 13 / 16؛ العقد الثمین 4 / 200؛ المعین فی طبقات المحدثین 150؛ شذرات الذهب 3 / 408؛ معجم المؤلفین 4 / 29؛ العبر 2 / 377؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 331؛ سیر اعلام النبلاء 19 / 203؛ مرآة الجنان 3 / 123؛ طبقات الشافعیه (ابن هدایه ا) 186؛ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 263؛ کشف الظنون 1 / 1؛ تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق) 304؛ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 278.

محمود هیئتی

حسین ـ عجلی

حسین ـ عجلی (368 ـ 447ه)

ابوعبداللّه حسین بن علی بن جعفر عجلی، مشهور به ابن ماکولا.

ابن ماکولا در سال 368ه در گلپایگان زاده شد و پس از رشد و نمو به تحصیل پرداخت. در اصفهان از ابوعبداللّه بن منده حافظ و شماری دیگر حدیث شنید. در زمان حکومت القادر عباسی منصب قضاوت بصره از سوی ابن ابی الشوارب قاضی القضات بغداد به وی واگذار گردید. در سال 420ه پس از مرگ ابن ابی الشوارب تا پایان عمر در سمت قاضی القضات بغداد بود. بعد از مرگ القادر از جانب القائم در مقام خود باقی ماند. او مدت 27 سال مستمرا مقام قاضی القضاتی بغداد را عهده دار بود. وی را شافعی مذهب و پرهیزگار توصیف کرده اند. ابن ماکولا در سال 447 در بغداد بدرود حیات گفت. جسد وی را در منزلش نزدیک دارالاماره دفن کردند. 1 کتاب الاکمال فی اسماء الرجال تألیف اوست. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 8 / 80. 2 ـ معجم المؤلفین 4 / 28.

دیگر منابع: طبقات الفقهاء شیرازی 7؛ المنتظم 15 / 351 و 352؛ الکامل فی التاریخ 9 / 615؛ تاریخ الاسلام 30 / 147؛ العبر 2 / 290؛ دول الاسلام 230؛ الوافی