عبارت اند از: قول امیرالمؤمنین علیه السلام، الا اخبرکم بخیر هذه الامه، التسلیم علی امیرالمؤمنین علیه السلامبامرة المؤمنین علیه السلام، تذکرة العاقل و تنبیه الغافل در فضیلت علم، عدد الائمه وما شذّ علی المصنفین من ذلک؛ الرد علی الغلاة والمفوّضه، النوادر در فقه، مناسک الحج، مختصر مناسک الحج، یوم الغدیر، سجدة الشکر، مواطن امیرالمؤمنین، کشف التمویه و الغمه، البیان عن حیاة الرحمان، فضل بغداد؛ 13 تکلمة رساله ابی غالب الزراری. 14

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 12 / 21؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 329؛ لسان المیزان 288. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 328 و 329. 3 ـ رجال الطوسی 425. 4 ـ رجال النجاشی 69. 5 ـ الذریعه 4 / 53. 6 ـ رساله ابی غالب الزراری 96. 7 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 328 و 329. 8 ـ لسان المیزان 2 / 125. 9 ـ الجواهر السنیه 13؛ الامالی (طوسی) 300. 10 ـ مستدرک الوسایل 3 / 418. 1
[1] ـ الامالی (طوسی) 399. 12 ـ رجال نجاشی 1 / 190. 13 ـ همان. 14 ـ رساله ابی غالب الزراری 185.

دیگر منابع: رجال ابن داود 80؛ تاریخ الاسلام 26 / 394 و 28 / 341؛ خلاصة الاقوال 116؛ لسان المیزان 2 / 288؛ میزان الاعتدال 1 / 541؛ ریاض العلماء 2 / 129؛ حاوی الاقوال 1 / 305؛ طرائف المقال 1 / 130؛ تنقیح المقال 1 / 333؛ تهذیب المقال 1 / 277؛ فواید الرجالیه 1 / 226؛ الغدیر 1 / 155؛ الاعلام 2 / 243؛ الوجیزه 36؛ اعلام الشیعه 2 / 64؛ اعیان الشیعه 6 / 83؛ ایضاح الاشتباه 161؛ ایضاح المکنون 2 / 358؛ هدیة العارفین 1 / 308؛ جامع الرواة 1 / 246.

معصومه اخلاقی

حسین ـ فارسی

حسین ـ فارسی (م457ه)

حسین بن زیدبن علی بن خدیجه فارسی امام مظفّر.

وی را عالم و عارف به تفسیر قرآن توصیف کرده اند. 1 وی کتابی جامع درباره آیات ناسخ و منسوخ داشته است. او در سال 457ه درگذشت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المفسرین 1 / 152، 153. 2 ـ معجم المؤلفین 4 / 9.

سیدمحمد علوی

حسین ـ فشیدیزجی

حسین ـ فشیدیزجی (م424ه)

ابوعلی حسین بن خضربن محمد نسفی بخاری فَشِیدِیزَجی.

او اهل فشیدیزه ـ از روستاهای بخارا ـ و ساکن بخارا بود. که در
آنجا از ابوبکر محمدبن فضل و ابوسعید خلیل بن احمد سجزی حدیث شنید. مدتی نیز در بغداد اقامت نمود و فقه آموخت و مناظره ای نیز با سید مرتضی (م436ه) در مسئله میراث انبیا انجام داد. ابوعلی برای کسب دانش بیشتر به شهرهای گوناگون از جمله کوفه، مکه، همدان، ساوه، ری و مرو مسافرت کرد و از افرادی مانند عبیداللّه زهری، محمد هروانی، جعفر فناکی و دیگران بهره برد. نسفی از فقها و محدثان حنفی مذهب بود و پس از مرگ ابوجعفر أسْروشنی در بخارا به قضاوت مشغول شد. اصحاب و شاگردانی از او کسب علم کردند که آخرین آنان نوه اش ابوالحسن علی بن محمد بخاری بود. 1 او دارای دو کتاب الفوائد و الفتاوی می باشد. 2 وی در 23 ماه شعبان سال 424ه در حدود هشتادسالگی در بخارا درگذشت و در مقبره کلاباد دفن شد. 3 سال های دیگری را نیز برای مرگ او ذکر کرده اند. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 4 / 387 و 388. 2 ـ الفوائد البهیّه 66. 3 ـ الانساب 4 / 387 و 388. 4 ـ الطبقات السنیّه 3 / 131؛ معجم المؤلفین 4 / 6.

دیگر منابع: کشف الظنون 2 / 1227؛ اللباب 2 / 433؛ العبر 2 / 251؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 424؛ الوافی بالوفیات 12 / 361؛ تاریخ الاسلام 29 / 127؛ جواهر المضیئه 2 / 500؛ شذرات الذهب 3 / 227؛ هدیة العارفین 1 / 309؛ الاعلام 2 / 237.

محمود هیئتی

حسین ـ قاضی

حسین ـ قاضی (م 462ه)

ابوعلی حسین بن محمدبن احمد قاضی مرورودی.

وی اهل خراسان بود. علم حدیث را نزد ابونعیم حافظ و علم فقه را نزد ابوبکر قفّال مروزی فرا گرفت و به درجه فقاهت رسید ؛، به گونه ای که او را یکی از بزرگ ترین فقهای مذهب شافعی در خراسان به شمار می آوردند. عبداللّه لرزاق منیعی، محیی السنه بغوی و جماعتی از اهل سنت از او فقه و حدیث آموخته اند. 1 ابن خلکان درباره اش می نویسد: ابوعلی صاحب شکوه و فقیهی بزرگ بود و هر جا امام الحرمین در کتاب نهایة المطلب و غزالی در الوسیط و البسیط، قاضی می گویند، مرادشان ابوعلی مروزی است نه غیر او. او عمرش را پیوسته در راه امر قضاوت، تصنیف، تدریس و فتوادادن گذراند. 2 ابوعلی تألیفاتی را در اصول، فروع و خلاف نوشت که عبارت اند از: تعلیقی در فروع، شرح فروع ابن حداد مصری، الفتاوی و لباب