سعید ـ

عَشّابسعید ـ عَشّاب (436 - 495ه)

ابوالحسن سعیدبن هبة ا بن حسین عشاب بغدادی.

وی در سال 436ه به دنیا آمد. اهل بغداد و پزشکی حاذق با اطلاعات وسیع بود1 و در عراق، بزرگ پزشکان به شمار می رفت. 2 ابوالحسن در ارتباط با پزشکی، منطق و فلسفه تألیفاتی نمود. او به معالجه بیماران در بیمارستان عضدی می پرداخت و در مسائل پزشکی المقتدر با و پسرش المستظهر با عباسی را خدمت می نمود و کتاب المغنی فی الطب را برای مقتدر تألیف کرد. وی سرانجام در سال 495ه درگذشت. آثار دیگر ابوالحسن عبارت اند از: الاقناع، التلخیص النظامی، خلق الانسان، الیرقان، مقالة فی ذکر الحدود و الفروق، مقالة فی صفات تراکیب الادویة المحال علیها فی کتاب المغنی، جوابات عن مسائل طبیّه سئل عنها، مقالة فی تحدید مبادی الاقاویل الملفوظ بها و تعدیدها، 3 الاسباب و العلامات، معرفة العلل و الاعراض فی الطب. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 3 / 103. 2 ـ شذرات الذهب 3 / 402. 3 ـ عیون الانباء 342. 4 ـ هدیة العارفین 1 / 390.

دیگر منابع: مرآة الجنان 3 / 121؛ تاریخ الاسلام 34 / 214؛ العبر 2 / 371؛ الوافی بالوفیات 15 / 268؛ ایضاح المکنون 2 / 283؛ کشف الظنون 1 / 77، 140 و 2 / 1750؛ معجم المؤلفین 4 / 233.

سیدمهدی حسینی عربی

سعید ـ عیار

سعید ـ عیار (345 ـ 457ه)

ابوعثمان سعیدبن احمدبن محمد عیار إشکابی نیشابوری.

وی در سال 345ه متولد شد. 1 او اهل نیشابور بوده و در کودکی از پدر خود احادیث بسیاری شنید. 2 او برای کسب علم به شهرهای گوناگون خراسان و اصفهان سفر نمود و از راویانی همچون بشر اسفرایینی و عبیداللّه بن محمد فامی حدیث شنید؛ همچنین صحیح بخاری را از ابوعلی محمد شبّوی روایت کرد. 3 او با شماری از بزرگان صوفیه همنشینی و معاشرت داشت. سرانجام وی از محدثان برجسته خراسان شد. نجاءبن احمد عطار و علی بن خضر سلمی از جمله شاگردان وی به شمار می روند. 4 عیار در اواخر عمر به غزنه رفت و در ماه ربیع الاول سال 457ه در این شهر درگذشت. 5 الفوائد
کتابی است که ابوبکر احمدبن حسین بیهقی (م458ه) به نام او گرد آورده است. 6

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق) 368. 2 ـ الوافی بالوفیات 15 / 198. 3 ـ الاکمال (ابن ماکولا) 6 / 287. 4 ـ تاریخ مدینة دمشق 21 / 3 و 9. 5 ـ تاریخ مدینة دمشق 21 / 3 و 9. 6 ـ الوافی بالوفیات 15 / 198.

دیگر منابع: اللباب فی تهذیب الانساب 1 / 66؛ تاریخ الاسلام 30 / 431؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 86؛ العبر 2 / 307؛ مرآة الجنان 3 / 62؛ میزان الاعتدال 2 / 140؛ لسان المیزان 3 / 23 و 30؛ شذرات الذهب 3 / 304؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 303.

محمود هیئتی

سعید ـ قیصری

سعید ـ قیصری (38
[1] ـ 462ه)

ابوعثمان سعیدبن عیسی بن احمدبن لب قیصری طُلیطلی رُعَینی اندلسی مشهور به ابن اصفر.

وی در سال 381ه در قیصر عطیّه به دنیا آمد؛ بعدها به شهر طلیطله رفته و ساکن آنجا شد. 1 ابوعثمان در علم نحو، لغت و شعر تبحر یافت و نیز به علم منطق و کتب تاریخی احاطه پیدا کرد. 2 وی در سال 399ه در طلب علوم وارد قرطبه شد و در آنجا علی بن سلیمان زهراوی و محمدبن فضل اللّه را ملاقات کرد. از جمله شاگردان او می توان به عبداللّه لرحمان بن افلح اشاره کرد. قیصری پس از 81 سال عمر، در سال 462ه3 و به گفته ابن بشکوال در سال 460ه وفات یافت. شرح کتاب الجمل زجاجی4 و تاریخ تلمسان دو اثر اوست. 5

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 4 / 228. 2 ـ الصله 1 / 223. 3 ـ تاریخ الاسلام 31 / 65. 4 ـ الصله 1 / 223. 5 ـ معجم المؤلفین 4 / 228.

دیگر منابع: ایضاح المکنون 1 / 212؛ کشف الظنون 1 / 289.

سیدمهدی حسینی عربی

سعید ـ نیشابوری

سعید ـ نیشابوری (پیش از 345 ـ حدود 440ه)

ابورشید سعیدبن محمدبن سعید نیشابوری.

پیش از سال 345ه در نیشابور زاده شد و پس از رشد و نمو، تحصیلات خود را آغاز کرد و نزد محدثانی چون ابوعمرو محمدبن احمدبن حمدان حیری کسب دانش کرد. وی که پیرو مکتب