نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 3 صفحه : 178
18 / 301. 6 ـ ترتیب المدارک 2 / 774. 7 ـ همان. 8 ـ الاعلام 3 / 282. 9 ـ معجم المؤلفین 5 / 94.
دیگر منابع: الدیباج المذهب 275؛ کشف الظنون 1 / 515.
عبداللّه لعلی باقری
عبداللّه لحمید ـ عراقی
عبداللّه لحمید ـ عراقی (م 486ه)
ابومحمد عبداللّه لحمیدبن منصوربن محمد بَجَلی جَریری عراقی.
وی از بزرگان علمای علم قرائت در ماوراءالنهر بود که از حسین بن عبداللّه لواحد شیرازی بهره برد و محمدبن عمر بخاری از او روایت کرده است؛ 1 همچنین نزد پدرش قرائت را آموخته و کتاب البشارة من الاشارة فی القراءات العشر را نوشت. 2 سمعانی مرگ او را در هفتم ذی حجه 486 در سمرقند ثبت کرده است. 3
پی نوشت ها
[1] ـ الانساب 4 / 176. 2 ـ غایة النهایة 1 / 361. 3 ـ الانساب، همان.
دیگر منابع: تاریخ الاسلام 33 / 178؛ معجم المؤلفین 5 / 105.
مصطفی صادقی
عبداللّه لحی ـ گردیزی
عبداللّه لحی ـ گردیزی (زنده به 432ه)
ابوسعید عبداللّه لحی (عبداللّه لحسین) بن ضحاک بن محمود گردیزی.
وی نویسنده یکی از متون تاریخی کهن به فارسی است. کتاب زین الاخبار یا تاریخ گردیزی که از آثار ادبی ـ تاریخی بلکه از شاهکارهای نثر فارسی به شمار می رود، نوشته اوست؛ ولی متأسفانه درباره مؤلف و دیگر آثارش اطلاعی در دست نیست. مقدمه نویسان تاریخ گردیزی هم از زندگی او اظهار بی اطلاعی می کنند، مگر اینکه می دانیم وی معاصر ابوریحان بیرونی بوده و کتابش را که در تاریخ عمومی و جهان است، در روزگار پادشاهی عبداللّه لرشید فرزند مسعود غزنوی (44 [1] ـ 444) به پایان برده است. آخرین واقعه ای که در کتابش آورده مربوط به سال 432 می باشد. گردیز محلی در نزدیکی غزنه است. 1 این کتاب موجود است و چاپ شده است.
پی نوشت ها
[1] ـ فهرست نسخه های خطی فارسی 6 / 4174؛ لغت نامه دهخدا 1 / 446؛ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 2؛ بیست مقاله قزوینی 2 / 257.
مصطفی صادقی
عبداللّه لخالق ـ
هاشمیعبداللّه لخالق ـ هاشمی (41 [1] ـ 470ه)
ابوجعفر عبداللّه لخالق بن عیسی بن احمد هاشمی.
او در سال 411 متولد شد و از نوادگان عباس بن عبداللّه لمطلب می باشد. او فقه را نزد قاضی ابویعلی فرا گرفته و از ابوالقاسم بن بشران، ابواسحاق برمکی و دیگران بهره های علمی برده است. افرادی چون ابوالحسین محمدبن ابی یعلی، 1 ابوبکر محمدبن عبداللّه لباقی2 و دیگران از وی روایت نقل کرده اند. او از هر دانشی بهره ای داشت3 و یکی از علما و فقها، مدرس و مفتی مذهب حنبلی بود. آثارش رؤوس المسائل و شرح برخی ابواب فقهی حنبلی می باشد. وی پیشوای حنبلی در زمان خود، مورد احترام خلیفه وقت القائم و المقتدی و یکی از شهود مقبول نزد قاضی القضات بود. به دلیل بیان مطالب علیه اشاعره، از طرف وزیر وقت به زندان انداخته شد، با اعتراض مردم روبه رو، سپس آزاد شد. سرانجام در روز یکشنبه پانزدهم ماه صفر در سال 470 درگذشت و در کنار قبر احمد حنبل در بغداد به خاک سپرده شد. 4
پی نوشت ها
[1] ـ طبقات الحنابله (ابن ابی یعلی) 2 / 237. 2 ـ تاریخ الاسلام 31 / 323. 3ـ شذرات الذهب 3 / 33. 4ـ طبقات الحنابله (ابن ابی یعلی) 2 / 237 ـ 241.
ابوالمعالی عبداللّه لرب بن منصور بن اسماعیل بن ابراهیم غزنوی.
وی از علمای قرن پنجم هجری است. او بر کتاب مختصر القدوری شرحی نوشته است. این کتاب درباره فروعات فقه حنفی است که ابوالحسین احمدبن محمد قدوری (م 428ه) آن را نوشته است و بین اهل سنت فرقه حنفی این کتاب از احترام بسیاری برخوردار است؛ لذا بر این کتاب شروح بسیاری نوشته شده است که از جمله شرح ابوالمعالی است که در دو مجلد شرح داده و به نام ملتمس الاخوان شهرت یافته است. ابوالمعالی در حدود سال 500ه از دنیا رفت. 1
پی نوشت ها
[1] ـ کشف الظنون 2 / 1632.
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 3 صفحه : 178