محاسن اهل الجزیره 1 / 1 / 848. 4 ـ تاریخ قضاة الاندلس 107 و 108. 5 ـ کتاب الصلة 2 / 344.

دیگر منابع: الاعلام 3 / 323؛ معجم المؤلفین 5 / 165.

سیدمحمد علوی

عبداللّه لرحمان ـ صدفی

عبداللّه لرحمان ـ صدفی (327 ـ 403ه)

ابومطرّف عبداللّه لرحمان بن عثمان بن سعید صدفی اندلسی طلیطلی.

او در سال 327ه در شهر طلیطله أندلس چشم به جهان گشود. از کودکی و دوران رشد او اطلاعی نداریم. وی در زمینه حدیث به کسب علم مشغول شد. از بزرگانی مانند ابومطرف عبداللّه لرحمان بن عیسی و مسلمه بن قاسم استفاده کرد. در سفری به مشرق زمین که به قصد مراسم حج انجام داد با ابوالقاسم سقطی و ابوطاهر عجیمی در شهر مکه ملاقات کرد، ابوطیب غلبون و ابوبکربن اسماعیل را در مصر دید و در قیروان هم با ابومحمدبن ابی زید دیدار داشت. او در این دیدارها از آنان استفاده کرد. وی در زمینه حدیث و فقه به مراتب والایی رسید. فقیه و محدثی مسلّم شد. به حدیث عنایت ویژه داشت و به دلیل گستردگی روایات و ثبت دقیق آنها مرجع محدثان بود و از او استفاده می کردند. ابوعمربن عبداللّه لبّر و پسرش عبداللّه بن عبداللّه لرحمان صدفی از شاگردان روایی اویند. ابن بشکوال معتقد است او بین مردم شهر به علم و عمل و پرهیزگاری معروف بوده است، مردم در پای مواعظ او می نشستند و وی آنان را موعظه و ارشاد می کرد. آثار او عبارت اند از: کتاب المناسک در فقه، الأمراض در طب و عشرة النساء. او سرانجام در ذیقعده 403 در شهر طلیطله درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ کتاب الصله 1 / 313؛ معجم المؤلفین 5 / 153.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 28 / 84؛ الاعلام 3 / 316.

مرتضی نجفی

عبداللّه لرحمان ـ عبدی

عبداللّه لرحمان ـ عبدی (383 ـ 437ه)

ابوالقاسم عبداللّه لرحمان بن محمد عبدی اصفهانی ملقب به ابن منده.

در سال 381 یا 383ه در اصفهان دیده به جهان گشود. 1 در سال 406ه به قصد تحصیل علوم به شهرهای گوناگون از جمله نیشابور، 2 واسط و مکه مسافرت نمود و از علمای آن دیار از جمله ابوعبداللّه حاکم نیشابوری بهره علمی برده، اجازه روایت گرفت. رجال نویسان
اهل سنت او را از محدثان بزرگ3 و از پیشوایان و مجتهدان زمان خویش در اصفهان4 و از مورخان بنام به شمار آورده اند. 5 افرادی مثل ابونصر غازی و ابوسعد بغدادی از او حدیث نقل کردند. 6 او به فریضه امر به معروف و نهی از منکر اهتمام می ورزید7 و با مخالفان عقیدتی اش به شهرت مبارزه می نمود. تألیفات ابن منده عبارت اند از: تاریخ اصفهان، حرمة الدین، صیام یوم الشک، المستخرج من کتب الناس، الرد علی الجهمیه. اصفهانی در سال 470ه8 در اصفهان درگذشت و برادرش عبداللّه لوهاب بر جنازه اش نماز خواند. 9

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الحنابله 2 / 242. 2 ـ تاریخ نیشابور المنتخب من السیاق 480. 3 ـ تاریخ الاسلام 31 / 328 و 332. 4 ـ طبقات الحنابله 2 / 242. 5 ـ المنتظم 16 / 194. 6 ـ تاریخ الاسلام 31 / 328 ـ 332. 7 ـ المنتظم 16 / 194. 8ـ طبقات الحنابله 2 / 242. 9ـ تاریخ الاسلام 31 / 328 ـ 332.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 18 / 349؛ الکامل فی التاریخ 10 / 108؛ دول الاسلام 241؛ المختصر فی الخبارالبشر 2 / 193؛ تذکرة الحفّاظ 3 / 1165؛ فوات الوفیات 2 / 288؛ البدایة النهایه 12 / 118؛ تاریخ ابن الوردی 1 / 367؛ النجوم الزاهره 5 / 105؛ ذیل طبقات الحنابله 1 / 62؛ شذرات الذهب 3 / 337؛ طبقات الحفاظ 438؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 311؛ العبر 2 / 328.

عبداللّه لعلی باقری

عبداللّه لرحمان ـ عطاردی

عبداللّه لرحمان ـ عطاردی (قرن پنجم هجری)

ابوعبداللّه عبداللّه لرحمان بن محمد عطاردی ابیوردی خراسانی.

وی از شعرای دربار سلطان محمود غزنوی (م421 ه) بود1 و با شعر خویش او را مدح نمود؛ 2 همچنین از مادحان سبکتکین بوده است. 3 عطاردی شاعری زبردست و نیز فردی سخنور بود و شعر و قصاید بسیاری سرود. 4 بنا به انتسابش به دربار محمود غزنوی می توان عطاردی را از اعلام قرن پنجم هجری دانست.

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 9 / 729. 2 ـ فرهنگ سخنوران 396. 3 ـ لغت نامه دهخدا 10 / 14064. 4 ـ لباب الالباب 290.

سیدمهدی حسینی عربی

عبداللّه لرحمان ـ فورانی

عبداللّه لرحمان ـ فورانی (388 ـ 461ه)

ابوالقاسم عبداللّه لرحمان بن محمدبن احمد فورانی مروزی.

او در سال 388 در شهر مرو به دنیا آمد1 و شاگرد ممتاز ابوبکر