داشته است. کتاب الاخبار و الغرائب اثر اوست. ابن شبراق در سن پیری4 در سال 413 درگذشت. 5

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1 / 161. 2 ـ الاکمال 5 / 104. 3 ـ معجم المؤلفین 5 / 150. 4 ـ کتاب الصله 2 / 324 و 325. 5 ـ الکمال 5 / 104.

دیگر منابع: جزوه المقتبس 255؛ نفح الطیب 3 / 484؛ بغیة الملتمس 352؛ الوافی بالوفیات 18 / 172؛ هدیة العارفین 1 / 515؛ تاریخ الاسلام 28 / 321.

ابراهیم اسفندیار

عبداللّه لرحمن ـ خزرجی

عبداللّه لرحمن ـ خزرجی (م 466ه)

ابوالقاسم عبداللّه لرحمن بن حسن بن سعید خزرجی قرطبی اندلسی.

وی از قرطبه اندلس بود و از محضر بزرگان و استادانی همچون ابوطیب ابن غلبون علوم قرآن و از ابوبکر احمدبن محمدبن اسماعیل مهندس علم حدیث و از ابومسلم کاتب علوم ادب را آموخت. او علم قرائت و مسائل اختلافی بین قاریان و ادبیات عرب را به درستی شناخت. نامبرده از قاریان مورد اعتماد بود و برای فراگیری علم به شهرهای گوناگون از جمله مکه، مصر، بیت المقدس، قیروان و غیره سفر کرده بود. 1 حافظان قرآن از جاهای گوناگون برای فراگیری علوم به محضرش رسیدند. 2 کتاب المقاصد فی القراءات اثر اوست. 3 خزرجی در سال 446 در قرطبه درگذشت و در مقبره بنی عباس مدفون شد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ کتاب الصله 2 / 333 و 334. 2 ـ معجم حفاظ القرآن 2 / 191. 3 ـ معجم المؤلفین 5 / 134. 4 ـ کتاب الصله 2 / 333 و 334.

دیگر منابع: بغیة الملتمس 362؛ معرفة القراء الکبار 1 / 410؛ غایة النهایة فی طبقات القرّاء 1 / 367؛ کتاب تذکرة الحفّاظ 3 / 1124؛ تاریخ الاسلام 30 / 133؛ کشف الظنون 2 / 1305؛ الاعلام 3 / 304.

ابراهیم اسفندیاری

عبداللّه لرحمن ـ رازی

عبداللّه لرحمن ـ رازی (37
[1] ـ 455ه)

ابوالفضل عبداللّه لرحمن بن احمد بن حسن بن بُندار رازی عِجلی.

وی اصالتاً اهل ری بود. 1 در سال 371 در مکه متولد شد و دانشمندی بود که از رشته های گوناگون علوم بهره داشت. 2 قرائت قرآن را از علی بن داود، علی بن مجاهد و دیگران فرا گرفت و از افرادی روایت نقل کرده است. 3 وی از سیزده سالگی به مدت 71 سال4 برای
دانش آموزی علم و حدیث به شهرهای گوناگون از جمله دمشق، مصر، بغداد، رمله و اصفهان به تنهایی سفر کرد. در شعر و شاعری هم دستی داشته است. افرادی در رشته های علوم قرآن و حدیث از او استفاده علمی برده اند که از جمله آنها ابوعلی حسن بن احمد حداد اصفهانی و ابوبکر خطیب بغدادی را می توان نام برد. سرانجام در سال 455 در کرمان درگذشت. 5 برخی مرگ وی را در نیشابور دانسته اند. 6 ابن بندار کتاب های الاحادیث فی ذم الکلام و اهله، 7 علم فضائل القرآن، اللوامح8 و جامع الوقوف9 را از خود بر جای گذاشت.

پی نوشت ها

[1] ـ النجوم الزاهره 5 / 71. 2 ـ تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق) 479. 3 ـ تاریخ مدینة دمشق 34 / 116 و 117. 4 ـ غایة النهایة 1 / 363. 5 ـ تاریخ مدینة دمشق 34 / 120 و 116. 6 ـ الوافی بالوفیات 18 / 101. 7 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 345. 8 ـ کشف الظنون 2 / 1277 و 1567. 9 ـ الاعلام 3 / 294.

دیگر منابع: شذرات الذهب 3 / 293؛ مختصر تاریخ دمشق 14 / 185؛ معرفة القراء الکبار 1 / 417 رقم 256؛ معجم حفاظ القرآن 2 / 318؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 135؛ بغیة الوعاة 2 / 75؛ تذکرة الحفّاظ 1128؛ العبر 2 / 302.

پژوهشکده

عبداللّه لرحمن ـ شیبانی

عبداللّه لرحمن ـ شیبانی (م410ه)

ابوالقاسم عبداللّه لرحمن بن عمربن نصر شیبانی سامری دمشقی.

او در اصل از سامراء بود1 و از افرادی چون خیثمه بن سلیمان، ابوعلی حصاری، عثمان بن محمد ذهبی و دیگران بهره علمی برد. عده ای چون احمدبن محمد عتیقی که خود از محدثان صاحب نام است، از دانش او بهره مند شدند. او به دلیل ملاقات با ابن ابی ثابت که معتزلی بود، به اعتزال متهم گشت. 2 کتاب الفوائد اثر او می باشد. 3 سرانجام روز جمعه هفدهم ماه رجب سال 410ه از دنیا رفت. 4 در تاریخ وفات او اختلاف وجود دارد. 5

پی نوشت ها

1ـ تاریخ الاسلام 28 / 203. 2ـ تاریخ مدینة دمشق 35 / 138. 3ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 357. 4 ـ تاریخ مدینة دمشق 35 / 138. 5 ـ الاعلام 3 / 319.

دیگر منابع: تاریخ بغداد 9 / 111؛ میزان الاعتدال 2 / 580؛ العبر 2 / 218؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 262؛ مختصر تاریخ دمشق 14 / 311؛ لسان المیزان 3 / 424.

سیدمحمد علوی