ابن فهد حلی نیز نامیده می شود، 21 الجواهر در تمام ابواب فقه، المعتمده، المقرب، الکامل، الموجز، عماد المحتاج فی مناسک الحاج، الروضه (روضة النفس فی احکام العبارات الخمس)، المنهاج، المعالم، التعریف (التقریب)، شرح جمل العلم و العمل للمرتضی همه در فقه و کتابی در علم کلام. 22 گفتنی است بنا به عقیده برخی، بعضی از آثار ابن براج به اشتباه به شاگردش ابن ابی کامل که او نیز عبداللّه لعزیز طرابلسی نام دارد، نسبت داده شده است. 23 کتاب الاشراف که به غلط الاشراق ثبت شده، گویا یکی از این نوشته هاست که تألیف ابن براج بوده، ولی به شاگردش منسوب شده است. 24

پی نوشت ها

[1] ـ روضات الجنات 4 / 203؛ معجم مطبوعات العربیة و المعربه 1 / 45. 2 ـ ریاض العلماء 3 / 141. 3 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 95 و 96. 4 ـ الانتصار (مقدمه) 16. 5 ـ دایرة المعارف 3 / 95 و 96. 6 ـ امل الآمل 2 / 46. 7 ـ بحار الأنوار 1 / 35. 8 ـ ریاض العلماء 3 / 141. 9 ـ همان. 10 ـ تأسیس الشیعه 304. 1
[1] ـ ریاض العلماء 3 / 141؛ تأسیس الشیعه 304. 12 ـ فهرست منتجب الدین 47. 13 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 499. 14 ـ لسان المیزان 2 / 266. 15 ـ الکنی و الالقاب 1 / 224. 16 ـ بحار الأنوار 106 / 28 و 107 / 70. 17 ـ المعالم الجدیدة للاصول 64. 18 ـ معالم العلماء 16. 19 ـ تاریخ مدینة دمشق 36 / 219 و 220. 20 ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 107. 2
[1] ـ الذریعه 23 / 294. 22 ـ فهرست منتجب الدین 74 و 75؛ معالم العلماء 80. 23 ـ تنقیح المقال 2 / 54. 24 ـ الذریعه 2 / 102.

دیگر منابع: الاربعون حدیثا (شهید اول) 74؛ اعیان الشیعه 8 / 18؛ الاعلام 4 / 15؛ هدیة العارفین 1 / 578؛ مختلف الشیعه 6 / 10 و 420؛ مجمع البحرین 1 / 177؛ جامع الرواة 189؛ معجم المؤلفین 5 / 262.

محمد غفوری

عبداللّه لعزیز ـ طرابلسی

عبداللّه لعزیز ـ طرابلسی (قرن 5)

عبداللّه لعزیزبن ابی کامل عزالدین طرابلسی، مشهور به ابن ابی کامل.

از تاریخ و محل ولادت چگونگی رشد، زندگی و درگذشت او اطلاعی در دست نیست. وی از فقها و دانشمندان شیعه در قرن پنجم هجری است. 1 شاگرد فقها و استادان بزرگی چون ابوالصلاح حلبی، ابن برّاج، شیخ طوسی و سید مرتضی بوده و روایاتی را از ایشان شنیده و نقل کرده است. 2 گفته اند: وی قاضی بود و سمت قضاوت را پس از استاد خویش قاضی ابن براج (م481ه) برعهده گرفت. 3 کسانی چون
عبداللّه بن عبداللّه لواحد، عبداللّه بن عمر طرابلسی و ریحان بن عبداللّه حبشی از شاگردان او بوده و از وی روایت کرده اند. 4 وی دارای آثار و تألیفاتی از قبیل المهذب، الکامل، الاشراف، الموجز، الجواهر و الصلاح بوده است. 5 تاریخ وفات او دانسته نیست؛ ولی به استناد وفات استادش ابن برّاج، وی نیز از رجال قرن پنجم به شمار می آید.

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 106. 2 ـ امل الآمل 2 / 149. 3 ـ اعیان الشیعه 8 / 27. 4 ـ امل الآمل 2 / 120، 162 و 163 .. 5 ـ ریاض العلماء 3 / 135.

دیگر منابع: بحار الأنوار 104 / 198؛ الذریعه 5 / 256.

اسماعیل اسماعیلی

عبداللّه لعزیزـ عسجدی

عبداللّه لعزی ـ عسجدی (م 432ه)

ابونَظَر عبداللّه لعزیزبن منصور حکیم عسجدی مروزی.

از زمان و محل ولادت، رشد و تحصیلات و زندگی او اطلاعی در دست نیست. آنچه مسلّم است اینکه وی هروی1 و از شاعران معروف خطه مرو در اوایل قرن پنجم هجری است2 که در دربار سلطان محمود غزنوی و در خدمت او بوده و در اغلب سفرها نیز به همراه وی و در رکاب او بود3 و در مدح سلطان نیز اشعاری سروده است؛ از جمله آن قصیده ای است که در فتح سومنات هند که در سال 416ه صورت گرفته بود، ساخته است. 4 گویند عسجدی از جمله شاگردان عنصری شاعر معروف آن عصر بود. 5 به علاوه آنکه معاصر با شاعران بزرگی چون فردوسی و فرخی سیستانی نیز بوده است و با ایشان نیز حکایاتی دارد. وی دارای قصایدی متین و ملایم بود و دیوانی تحت عنوان دیوان عسجدی6 که شامل سه هزار بیت شعر بوده، داشته است که هم اکنون اندکی از آن اشعار برجا مانده است. وی سرانجام در سال 432 درگذشت. 7 برخی گفته اند وی تا سال ها بعد از این نیز در قید حیات بوده است. 8 اطلاعات دیگری از وی به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ تذکرة الشعراء 39. 2 ـ هفت اقلیم 2 / 524. 3 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 36. 4 ـ تاریخ ادبیات در ایران 1 / 577. 5 ـ تذکرة الشعراء 39. 6 ـ الذریعه 9 / 720. 7 ـ مجمع الفصحاء 1 / 2 / 1250. 8 ـ تاریخ ادبیات در ایران 1 / 577؛ الذریعه 9 / 720؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14005.