الفقها الخمسة مالک، ابی حنیفه، شافعی، احمد، وداود، التصفح فی الفقه، التبیین فی هل عَلِمَ المصطفی اعیان المنافقین، الاملاء فی شرح الموطأ، الاملاء فی قواعد الفقه، در القواعد فی فقه الظاهریه، الفرائض، الرسالة البلقاء فی الرد علی عبداللّه لحق بن محمد الصقلی، الرد علی من اعترض علی الفصل، الیقین فی نقض تمویه المعتذرین عن إبلیس و سائر المشرکین، الرد علی ابن زکریای الرازی، الترشید فی الرد علی کتاب الفرید، الرد علی من کفر المتأولین من المسلمین، مختصر فی علل الحدیث، الاستجلاب، نسب البربر، نفط العروس، مراقبة احوال الامام، چند جزوه، من ترک الصلاة عمداً، رسالة المعارضه، قصر الصلاه، رسالة التأکید، ماوقع بین الظاهریة و اصحاب القیاس، فضائل الاندلس، العتاب علی ابی مروان الخولائی، رسالة فی معنی الفقه و الزهد، مراتب العلماء و توالیفهم، التلخیص فی اعمال العباد، الاظهار لما شُنَّع به علی الظاهریه، زجر الغاوی، النذالکافیه، النکت الموجزة فی نفی الرأی و القیاس و التعلیل و التقلید، الرسالة اللازمة لاولی الامر، مختصر الملل و النحل، الدرة فی مایلزم المسلم، مسألة فی الروح، الرد علی اسماعیل الیهودی، النصایح المنجیه، الرسالة الصُّمادحیة فی الوعد و الوعید، مسئلة الایمان، بیان غلط عثمان بن سعید الاعور فی المسند و المرسل، ترتیب سئوالات عثمان الدارمی لابن معین، عدد ما لکل صاحب فی مسند بقی، تسمیة شیوخ مالک، السیر و الاخلاق، بیان الفصاحة و البلاغه، رسالة فی ذلک الی ابن حفصون، مسألة هل السوادلون اولا، الحد و الرسم، تسمیة الشعراء الوافدین علی ابن ابی عامر، شمافی العروض، الظاء و الضاد، التعقیب علی الافلیلی فی شرحه لدیوان المتنبی، غزوات المنصوربن ابی عامر، تألیف فی الرد علی اناجیل النصاری، رسالة فی الطب النبوی، مقالة العادة، مقالة فی شفاء الضد بالضد، شرح فصول بقراط، بلغة الحکیم، حدالطب، اختصار کلام جالینوس فی الامراض الحاده، الادویة المفرده، مقالة فی المحاکمة بین التمرو الزبیب، مقالة فی النخل. 6

پی نوشت ها

1ـ کتاب الصله 2 / 415. 2 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 4 / 343 به بعد. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 184. 4 ـ جذوة المقتبس 290. 5 ـ معجم الادباء 12 / 237. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 184؛ معجم الادباء 12 / 237.

دیگر منابع: وفیات الاعیان 3 / 325؛ تاریخ الاسلام 30 / 403؛ طبقات الامم 97؛
النجوم الزاهره 5 / 75؛ طبقات المفسرین (سیوطی) 18 و 31؛ المُغرب فی حلی المغرب 1 / 354؛ تاریخ الحکماء 232.

مصطفی صادقی

علی ـ

انصاریعلی ـ انصاری (م498ه)

ابوالحسن علی بن عبداللّه لرحمان بن یوسف طلیطلی انصاری خزرجی معروف به ابن لونقه.

ظاهراً اجدادش از طایفه خزرج و از اهالی مدینه بوده اند که به این نام ملقب شده است و خود از اهالی طلیطله اندلس بود. او را از فقیهان بنام و آگاه به دانش پزشکی ذکر کرده اند. در علم پزشکی از شاگردان ابومطرف بن وافد بود. او از ابومطرف بن سلمه، ابوسعید وراق و دیگران روایت کرده است. فرزندش حسن از او روایت دارد. او کمی پیش از غلبه روم بر طلیطله از آنجا خارج و رهسپار بطلیوس شد؛ سپس در سال 487 به اشبیلیه و بعد از آن به قرطبه رفت. وی دارای تعلیقه های ارزشمندی در علم پزشکی است و سرانجام در سال 498 یا 499ه در قرطبه جان سپرد. 1

پی نوشت ها

[1] ـ التکملة لکتاب الصله 3 / 179.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 34 / 300؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14327؛ معجم المؤلفین 7 / 121.

پژوهشکده

علی ـ أُبلُّی

علی ـ أُبلُّی (م 410ه)

ابوالحسن علی بن محمدبن شیران أُبلُّی.

وی منسوب به أبلُّه شهری در نواحی بصره است. 1 اجداد و نیاکان وی اهل کازرون بودند و پدرش ساکن أُبلُّه بود. أُبلی از شیوخ و بزرگان امامیه، فردی مورد اعتماد و راستگو به شمار می رفت. وی دارای کتاب الاشربه می باشد که در آن به موضوع حلال و حرام خوردنی ها و آشامیدنی ها پرداخته است. او سرانجام در سال 410ه درگذشت. 2

پی نوشت ها

1ـ معجم البلدان 1 / 77. 2 ـ رجال نجاشی 2 / 101؛ خلاصه الاقوال 102.

دیگر منابع: رجال ابن داود 249؛ جامع الرواة 1 / 599؛ معجم رجال الحدیث 12 / 148؛ اعیان الشیعه 2 / 257.

اسماعیل اسماعیلی