دیگر منابع: فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریه 112؛ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 484.

محمد غفوری

علی ـ بَزْدَوی

علی ـ بَزْدَوی (حدود 400 ـ 482ه)

ابوالحسن علی بن محمدبن حسین نسفی بَزْدَوی.

وی منسوب به بَزْده یا بَزْدَوه مکان یا قلعه ای واقع بر سر راه بخاراست1 و در حدود سال 400ه متولد شد. 2 از فقیهان بزرگ مذهب حنفی در ماوراءالنهر و از پیشوایان حنفی ها در فروع و اصول به شمار می رفت. 3 فقه را از استادانی چون عبداللّه لعزیزبن احمد حلوائی فرا گرفت و از کسانی چون عمربن منصوربن خَنْب و ابوولید حسن بن محمد دربندی حدیث شنیده و روایت نقل کرده است. 4 بزدوی در سمرقند تدریس می کرد و شاگردانی چون ابوالمعالی محمدبن نصر مدینی که از خطیبان معروف سمرقند بود، از وی بهره مند شده و روایاتی را نقل کرده است. 5 وی دارای آثاری در فقه و اصول بوده که عبارت اند از: المبسوط، شرح الجامع الکبیر، شرح الجامع الصغیر، 6 الوصول الی معرفة الاصول، شرح تقویم الادله فی الاصول، شرح صحیح بخاری، شرح زیادات شیبانی، غناء الفقهاء، سیرة المذهب فی صفة الادب، الامالی و دو کتاب در تفسیر قرآن. 7 وی سرانجام در سال 482ه در شهر کش، یکی از شهرهای سمرقند درگذشت8 و در مقبره باب المسجد به خاک سپرده شد. 9

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1 / 339. 2 ـ الفوائد البهیّه 124. 3 ـ الجواهر المضیئه 2 / 594. 4 ـ تاریخ الاسلام 33 / 93. 5 ـ الانساب 1 / 339. 6 ـ تاج التراجم 206. 7 ـ هدیة العارفین 1 / 693. 8 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 603. 9 ـ الجواهر المضیئه 2 / 594.

دیگر منابع: اللباب 1 / 146؛ هدیة العارفین 1 / 693؛ ایضاح المکنون 2 / 388؛ الاعلام 4 / 328.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ بغدادی

علی ـ بغدادی (قبل 400 ـ 465ه)

ابومنصور علی بن حسن بن علی بغدادی، ملقب به ابن صُرَّدُرّ.

وی قبل از سال 400ه به دنیا آمد1 و ساکن بغداد بود. ابتدا به ابن صُرَّبَعر خوانده می شد، سپس نظام الملک آن را به ابن صُرَّدُرّ تغییر
داد و این نام بر او باقی ماند. 2 او در محضر استادانی مانند عبداللّه لملک بن بشران، احمدبن محمدبن خالد کاتب ابوالحسین حمامی شاگردی کرد. او که فردی کاتب و از بزرگان شعرای دارای فصاحت و بلاغت بود و آشنایی کامل با لغت و ادبیات داشت، افرادی مانند ابوسعد زوزنی، علی بن هبة ا بن عبداللّه لسلام و فاطمه بنت خبری از وی روایت کرده اند. بیشتر اشعار وی مدایح و قسمتی را مراثی تشکیل می داد. او دارای صوتی زیبا بود و قائم بامرا و دو وزیرش را مدح نمود. 3 او در اشعار خود معانی بدیع را با سبک های زیبا درآمیخته بود. 4 اثر وی دیوان شعر و کتاب الحساب می باشد. 5 ابومنصور در ماه صفر سال 465ه در راه خراسان از روی مرکب خود در گودالی افتاد و مرد. او را به بغداد برده و در باب أبرز دفن کردند. 6

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 3 / 385 و 386. 2ـ الکامل فی التاریخ 10 / 88. 3ـ ذیل تاریخ بغداد (ابن نجار) 18 / 281 و 293. 4 ـ وفیات الاعیان 3 / 385 و 386. 5 ـ هدیة العارفین 1 / 692. 6 ـ المنتظم 16 / 151.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 773؛ معجم المؤلفین 7 / 66؛ دمیة القصر 1 / 360؛ الاعلام 4 / 272؛ شذرات الذهب 3 / 322؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 303؛ البدایة و النهایه 12 / 108؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 190؛ التذکرة الفخریه 173؛ العبر 2 / 319؛ تاریخ ابن وردی 1 / 365؛ النجوم الزاهره 5 / 94.

محمود هیئتی

علی ـ بغدادی

علی ـ بغدادی (م420ه)

ابوالفرج علی بن حسین بن هندو بغدادی مشهور به ابن هندو.

اهل ری و مدتی ساکن گرگان بود. کتاب الاوائل را در نیشابور نزد ابوالحسن عامری1 و علم پزشکی را نزد ابوالخیر حسن بن سوار فرا گرفت. او از شاگردان برجسته ابوالخیر و فردی فیلسوف، پزشک، ادیب، کاتب2 و نیز از شعرای دربار آل بویه بود. 3 در زمان ابوغالب ابن خلف، وزیر فخرالملک وارد بغداد شد و او را مدح و ستایش کرد. او که لباس مخصوص کتّاب را به تن می کرد، مدتی نیز در دیوان عضدالدوله دیلمی کاتب بود. آثار او کتاب های الکلم الروحانیه من الحکم الیونانیه، الوساطة بین الزناة و اللاطة، مفتاح الطب، المقالة المشوقة فی المدخل الی علم الفلسفه4 یا الی علم الفلک و دیوان شعر می باشد. وی در سال 420ه در گرگان درگذشت. 5