اصول الدین علی مذهب اهل البیت علیهم السلام وی در ری وفات کرد. 8 از تاریخ درگذشت وی اطلاعی در دست نیست، ولی از وفات استادانش می توان درگذشت وی را نیز در قرن پنجم تخمین زد. 9

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (طوسی) 165. 2 ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 127. 3 ـ رجال نجاشی 2 / 100. 4 ـ بحار الانوار 1 / 29؛ روضات الجنات 4 / 314. 5 ـ رجال نجاشی 2 / 100. 6 ـ معالم العلماء 71. 7 ـ امل الآمل 2 / 201. 8 ـ الفهرست (طوسی) 165. 9 ـ تنقیح المقال 2 / 307.

دیگر منابع: رجال ابن داود 141؛ فوائد الرضویه 325؛ مجمع الرجال 4 / 221؛ اعیان الشیعه 8 / 330؛ الوجیز 256 و 265؛ ریحانة الادب 2 / 127؛ الذریعه 1 / 298؛ معجم المؤلفین 7 / 217؛ رجال طوسی 479.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ خَلْعی

علی ـ خَلْعی (405 ـ 492ه)

ابوالحسن علی بن حسن بن حسین خلعی موصلی مصری.

اصل و تبار او از موصل بوده و در سال 405ه در مصر دیده به جهان گشود و در همانجا سکونت داشت. چون ملوک مصر و درباریان از او خلعت می خریدند، ازاین رو به خلعی معروف شد. او از محضر علمی استادانی چون ابوسعد احمد بن مالینی و ابوعبدبن نظیف و دیگران استفاده برد؛ 1 سپس برای کسب علوم بیشتر به شهرهای شرقی سفر نمود. 2 او از محدثان و فقهای شافعی مصر بود3 و افرادی مثل ابوعلی صدفی و محمدبن طاهر و دیگران از جمله شاگردان او بودند. 4 او قضاوت شهر فامیه (منطقه ای در شام) را برای مدتی پذیرفت5 و پس از اینکه یک روز در مسند قضا حکم نمود، از این سمت کناره گیری کرد و در شهر قرافه مصر عزلت گزید. خلعی در سال 492ه در قرافه مصر درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. 6 آثار او عبارت اند از: المغنی در چهار مجلد در باب فقه و الفوائد العشرین در باب حدیث در بیست جزء که ابونصر احمدبن حسن شیرازی آن را جمع آوری نمود و الخلعیات نام نهاد. 7

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 74. 2 ـ وفیات الاعیان 3 / 317. 3 ـ طبقات الشافعیة الکبری 5 / 253. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 74. 5 ـ وفیات الاعیان 3 / 317. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 74. 7 ـ طبقات الشافعیة الکبری 5 / 253.

دیگر منابع: مرآة الجنان 3 / 117؛ طبقات الشافعیه (ابن قاضی) 1 / 269؛ هدیة العارفین 1 / 694؛ تذکرة الحفّاظ 4 / 1230؛ العبر 2 / 366؛ النجوم الزاهره 5 / 164؛ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 230؛ معجم المؤلفین 4 / 371 و 7 / 62.

عبداللّه لعلی باقری

علی ـ خلیلی

علی ـ خلیلی (حیات اوائل قرن پنجم هجری)

علی بن محمدبن خلیلی زیدی جیلی.

وی فردی فاضل بود و در اوایل قرن پنجم هجری می زیست. الجمع بین الافادة و الإفادات و المجموع در دو مجلد تألیفات اوست. 1

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 7 / 195.

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 10 / 14293 و 14305.

سیدمهدی حسینی عربی

علی ـ دقیقی

علی ـ دقیقی (345 ـ 415ه)

ابوالقاسم علی بن عبیداللّه بن دقاق دقیقی دقاق بغدادی.

وی در سال 345 و به احتمال در بغداد به دنیا آمد. در زمینه علم نحو به تحصیل علم پرداخت از استادان ادبیات عرب و نحودانان معروف عصر خود استفاده کرد. ابوعلی فارسی، ابوسعید سیرافی و ابوالحسن رمانی از آن جمله اند. او به قدری در این عرصه پیش رفت تا خود به درجه استادی در علم نحو رسید و از پیشگامان علم نحو شد. علم و دانش و اخلاق نیکوی او شاگردان بسیاری را به سوی او کشید. او که بسیار پرکار بود، افراد بسیاری را آموزش داد که از جمله آنها ابوالمحاسن بن مسعر می باشد که از او بهره برده و بر روایات او تکیه نموده است. المقدمات، شرح الایضاح، شرح مختصر الجرمی و کتاب العروض عناوین کتاب های اوست. وی سرانجام در ماه صفر 415ه درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادبا 14 / 56.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 21 / 294؛ بغیة الوعاة 2 / 178؛ هدیة العارفین 1 / 686؛ الاعلام 4 / 310؛ معجم المؤلفین 70 / 144؛ کشف الظنون 1 / 212؛ ایضاح المکنون 2 / 541 و 451.

مرتضی نجفی