نامیده است. 23 ابن طباطبا که خود از نسب شناسان معروف و جزو استادان علوی بوده، از کتاب وی در همان زمان نام برده است. 24 این نکته بیانگر شهرت و اعتبار این کتاب در همان دوره بوده و در شرق و غرب عالم اسلامی رواج داشته است. 25 ابن صوفی خود می گوید این کتاب در نسب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امامان شیعه تا امام جواد و فرزندان و نوادگان آنها نوشته شده و در آن مذاهب علمای انساب، اختلاف آرا و کسانی را که از آنها دیده، آورده است. 26 این کتاب محل رجوع علمای انساب27 و یکی از آثار کهن و بسیار معتبر در این علم بوده و برخی از جمله ابن طاووس بر آن تعلیقه نوشته اند. 28 المجدی با مقدمه آیت ا مرعشی نجفی به چاپ رسیده است. الرسائل؛ العیون الشافی29 که شامل دو جزء می باشد که در جزء اول به شرح نسب بنی عباس و در دومی به نسب فرزندان علی علیه السلامپرداخته شده است؛ المبسوط که کتاب بزرگی در چندین مجلد بوده و ابن طقطقی چند مجلد از آن را دیده بود؛ 30 انساب الطالبیین؛ الشافی فی الانساب؛ المشجر از دیگر آثار وی می باشد. 31 کتاب آخری با عناوین دیگری چون المشجرات32 تشجیر33 و انساب المشجره نیز آورده شده است. 34 آقابزرگ تنها احتمال اتحاد المشجر و تشجیر را می دهد؛ 35 ولی ازآنجاکه اطلاع دقیقی درباره هیچ کدام از این آثار وجود ندارد و همچنین تشابه اسمی بین آنها، باعث می شود همه را یک کتاب بدانیم. ابن عنبه تصانیف وی را نزدیک به صد کتاب می داند36 که از دیگر آثارش هیچ اطلاعی در دست نیست.

پی نوشت ها

[1] ـ المجدی (مقدمه) 122. 2 ـ الاصیلی فی انساب الطالبیین 336. 3 ـ الشجرة المبارکه 190. 4 ـ منیة الراغبین فی طبقات النسابین 368. 5 ـ الفخری فی الانساب 175. 6 ـ المجدی (مقدمه) 30. 7 ـ ریاض العلما 4 / 234. 8 ـ الکنی و الالقاب 1 / 336. 9 ـ الدرجات الرفیعه 485. 10 ـ الذریعه 2 / 374. 1
[1] ـ سرالسلسلة العلویه 8. 12 ـ المجدی (مقدمه) 35. 13 ـ الدرجات الرفیعه 485. 14 ـ الدرات الرفیعه 467. 15 ـ المجدی (مقدمه) 31 و 32. 16 ـ خاتمه المستدرک 3 / 47. 17 ـ اعیان الشیعه 10 / 289. 18 ـ المجدی (مقدمه) 126. 19 ـ الانتصار 10. 20 ـ عمدة الطالب 53. 2
[1] ـ المجدی 4. 22 ـ المجدی 4 و 5. 23 ـ المجدی (مقدمه) 126. 24 ـ منتقلة الطالبیه 317. 25 ـ المجدی (مقدمه) 126. 26 ـ المجدی 5. 27 ـ الکنی و الالقاب 1 / 336. 28 ـ ریاض العلما 4 / 232. 29 ـ معالم العلما 68. 30 ـ الاصیلی فی الانساب الطالبیین 337. 3
[1] ـ الفوائد الرجالیه
1 / 420. 32 ـ ریاض العلماء 4 / 233. 33 ـ الذریعه 4 / 183. 34 ـ الذریعه 2 / 387. 35 ـ الذریعه 2 / 381. 36 ـ عمدة الطالب 53.

دیگر منابع: حقایق التأویل73؛ کشف الحجب و الاستار 315 ـ 388؛ کتابخانه ابن طاووس 381، 575، اعیان الشیعه 1 / 156، 2 / 312، و 8 / 328؛ فرج المهموم 125؛ امل الآمل 2 / 201؛ ریحانة الادب 8 / 70؛ معجم المؤلفین 7 / 221.

گلشاد حیدری

علی ـ فالی

علی ـ فالی (م 448ه)

ابوالحسن (ابوالحسین) علی بن احمد بن علی بن سلِّک (سلیمان) فالی.

وی اهل فاله، مکانی نزدیک ایذه بود و در بصره سکونت داشت و از محضر قاضی ابوعمر هاشمی، احمدبن خربان نهاوندی و دیگران علم حدیث را فرا گرفت و سپس به بغداد رفت و در آنجا به زندگی خویش ادامه داد. علمای رجال او را محدثی ثقه دانسته اند. کسانی چون جلال بن عبداللّه لجبار صیّری از او روایت کرده اند. او ادیب و شاعر بود و ذهبی چند مصرع از اشعارش را آورده است. 1 وی صاحب کتاب الاستقامه بود. 2 فالی در هشتم ذیقعده سال 448ه در بغداد از دنیا رفت و در مقبره جامع منصور به خاک سپرده شد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 30 / 183. 2 ـ کشف الظنون 4 / 266. 3 ـ تاریخ بغداد 11 / 334.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 11 / 47؛ المنتظم 16 / 9؛ الکامل فی التاریخ 9 / 632؛ العبر 2 / 292؛ البدایة و النهایه 12 / 69؛ شذرات الذهب 3 / 278؛ ایضاح المکنون 2 / 266؛ معجم المؤلفین 7 / 20؛ هدیة العارفین 1 / 688.

رضا جعفری نوقاب

علی ـ فرّخی

علی ـ فرّخی (م 429ه)

ابوالحسن علی بن جولوغ فرّخی سیستانی.

وی زاده شده و ساکن سیستان بود. در ابتدا کشاورزی ساده بود و با تنگدستی می زیست، ولی بعدها پس از ازدواج و بر اثر تنگدستی به دربار ابومظفر احمدبن محمد چغانی رفت و با اشعار خود مورد لطف و محبت او واقع شد؛ 1 سپس بر اثر داشتن استعداد شعری و مهارت در موسیقی، مقرب دربار سلطان محمود غزنوی گشت، به طوری که در سفرها و جنگ ها همراه سلطان بود و سلطان و فرزندانش و همچنین