دیگر بزرگان را مدح می کرد؛ ازاین رو به ثروت زیادی رسید. 2 او را از ادبیان، موسیقی دانان، نوازندگان و از شاعران قصیده سرای ایرانی در عصر خویش معرفی کرده و برخی گفته اند وی شاگرد شاعر بزرگ عنصری بلخی بود؛ گرچه دهخدا این مسئله را ضعیف دانسته و می افزاید: او شاعری شراب خوار بود. 3 فرخی اشعارش را با صدایی دلنواز می خواند و از نظر مهارتش در شعر هم پایه سعدی توصیف شده است. 4 وی در سال 429ه از دنیا رفت. 5 دیوان شعر نزدیک به ده هزار بیت و ترجمان البلاغه در صنایع شعر از اوست. 6

پی نوشت ها

[1] ـ فرهنگ بزرگان 347. 2 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی 1 / 38. 3 ـ لغت نامه دهخدا 10 / 15037. 4 ـ ریحانة الادب 4 / 318. 5 ـ مجمع الفصحاء 2 / 1055. 6 ـ کشف الظنون 1 / 804.

دیگر منابع: الذریعه 9 / 3 / 819؛ یادداشت های قزوینی 6 / 100؛ فرهنگ سخنوران 440؛ الذریعه 4 / 72؛ الکنی و الالقاب 3 / 20؛ حدائق السحر فی دقایق الشعر 87 و 139؛ تاریخ ادبیات در ایران 1 / 531؛ چهار مقاله عروضی 58؛ تاریخ ادبیات (صفا) 1 / 531.

احسان آذرکمند

علی ـ فلکی

علی ـ فلکی (زنده در 411ه)

ابوالحسن علی بن سلیمان فلکی حکیم ریاضی.

وی در روزگار عزیز با فاطمی و فرزندش حاکم می زیست. ایام ظاهر لاعزاز دین ا را هم درک کرد. او از پزشکان بزرگ1 در قاهره و حلب، حکیم، فلکی و سرآمد عصر خود بود. در دانش پزشکی مهارت داشت. آثار بسیاری از وی به یادگار مانده است که عبارت اند از: الحاوی فی الطب، الامثلة و التجارب و الاخبار، التذکرة و الریاضه، التعالیق الفلسفیه، مقالة فی انَّ قبول الجسم، التجزؤ لایقف و لاینتهی، تعدید شکوک تلزم مقالة ارسطوطالیس هی الابصار، تعدید شکوک فی کواکب الذئب. 2 فلکی در سال 411ه در قید حیات بوده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ مختصر تاریخ الطب العربی 2 / 513. 2 ـ عیون الانباء فی طبقات الاطباء 550. 3 ـ مختصر تاریخ الطب العربی 2 / 513.

دیگر منابع: روضات الجنات 5 / 260؛ الوافی بالوفیات 21 / 147؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14219؛ دایرة المعارف الشیعة العامه 13 / 301؛ معجم المؤلفین 7 / 102.

محمدجعفر مرادی

علی ـ

فلکیعلی ـ فلکی (م427ه)

ابوالفضل علی بن حسین بن احمد همدانی مشهور به فلکی یا ابن فلکی.

چون جدش احمد (م384) از مبرزین در علم حساب و نجوم و ملقب به فلکی بوده، ابوالفضل را نیز فلکی یا ابن فلکی خوانده اند. 1 وی از فقیهان شافعی، 2 اهل همدان، حافظ، محدث و از صوفیان پر تلاش بود که نزد عموم علمای همدان، خراسان و عراق از قبیل ابن رزقویه، ابوالحسین بن بشران و قاضی ابوبکر حیری شاگردی کرد و از آنان بهره ها برد. شاگردانی با عنوان حسنی و میدانی برای او نام برده اند که چندان قابل شناسایی نیستند. او در پی دانش سفرها کرد و به گردآوری مطالب پرداخت و به تصنیف پرداخت و در نهایت در شعبان سال 427ه در نیشابور درگذشت. 3 برای ابن فلکی دو اثر مهم نام برده اند که مورخان و محدثان و رجالیون از آنها بهره های فراوان برده اند: یکی از الالقاب (معرفة القاب المحدثین) و دیگری الطبقات (منتهی الکمال فی معرفة الرجال) در هزار جزء می باشد. سمعانی کتاب الالقاب را به خط ابن حول داشته و آن را ستوده است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تذکرة الحفاظ 3 / 1125. 2 ـ طبقات الشافعیه (اسنوی) 2 / 128. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 502. 4 ـ الانساب 4 / 399.

دیگر منابع: مقدمة ابن الصلاح 197؛ لسان المیزان 4 / 247؛ اللباب 2 / 440؛ طبقات الحافظ 430؛ شذرات الذهب 3 / 231؛ العبر 2 / 256؛ کشف الظنون 2 / 1397؛ هدیة العارفین 1 / 687؛ معجم المؤلفین 7 / 70.

محمد غفوری

علی ـ فهری

علی ـ فهری (حیات 440ه)

ابوالحسن علی بن حسن بن محمد فهری بزار مصری.

او اهل مصر بود و دروس فقه را در آنجا آغاز نمود و علوم حدیث را نزد استادانی چون حسن بن رشیق (م463ه) و ابوطاهر دبیلی فرا گرفت. 1 فهری سپس برای تحصیلات عالیه به مشرق زمین از جمله مکه سفر نمود و از بزرگان و استادان برجسته آنها بهره علمی فراوان برد و یکی از فقهای برجسته مالکیه مصر گردید. او کتابی در فضائل مالک در یک مجلد تألیف نمود. ابوالعباس بن دِلهاث و مهلب بن ابی صُفره از شاگردان وی محسوب می شدند. 2 گفته شده فهری تا سال 440ه حیات داشته است. 3