20 ـ سخن و سخنوران 497 ـ 496. 2
[1] ـ دانشمندان آذربایجان 308. 22 ـ سخن و سخنوران 498. 23 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 28. 24 ـ دانشمندان آذربایجان 308. 25 ـ تاریخ ادبیات در ایران 2 / 423. 26 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 28. 27 ـ تاریخ ادبیات در ایران 2 / 423. 28 ـ سخن و سخنوران 497. 29 ـ مجمع الفصحا ج1، بخش 3 / 1665. 30 ـ احوال و اشعار رودکی 468. 3
[1] ـ دانشمندان آذربایجان 445. 32 ـ ریحانة الادب 4 / 477. 33 ـ الذریعه ج9، ق3 / 885. 34 ـ کشف الظنون 1 / 246. 35 ـ هدیة العارفین 1 / 836. 36 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 28. 37 ـ مجمع الفصحا ج1، بخش 3 / 1665 و 1666. 38 ـ تاریخ ادبیات در ایران 2 / 42
[1] ـ 423.

دیگر منابع: ریحانة الادب 4 / 478؛ الذریعه 9 / 1 / 263، 9 / 1 / 334، 9 / 2 / 389، 16 / 213 و 22 / 397؛ مجمع الفصحا 5 / 1261.

گلشاد حیدری

قفال

صغیرقفال صغیر عبداللّه لله ـ مروزی

کاتب خراسانی محمد ـ کاتب خراسانی

کافرک ناصر ـ کافرک

کردی ـ فارسی

کردی ـ فارسی (قرن پنجم هجری)

کردی بن عکبر (علی) بن کردی فارسی.

وی ساکن حلب و فقیهی صالح و موثق بود. این دانشمند شیعه از محضر عالم بزرگ شیعه ابوجعفر محمدبن حسن طوسی (م460ه) بهره برد و بین شاگرد و استاد سؤال و جواب و مکاتباتی صورت گرفت. 1 وی معتقد بود اجتهاد، واجب عینی است و تقلید جایز نیست. 2 کتاب الرسائل و المکاتبات اثر اوست. 3

پی نوشت ها

[1] ـ فهرست منتجب الدین 148. 2 ـ غنیة النزوع (مقدمه) 9. 3 ـ الذریعه 10 / 260.

دیگر منابع: ریاض العلماء 4 / 408؛ طبقات اعلام الشیعه 2 / 143.

سیدمهدی حسینی عربی

کوکبی ـ مروزی

کوکبی ـ مروزی (حیات قرن 5ه)

وی از شعرای قرن پنجم هجری و در دربار سلطان محمود غزنوی (م 421 ه) بود. 1 کوکبی به حُسن بیان معروف بود2 و دیوان شعری دارد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی 1 / 35. 2 ـ لغت نامه دهخدا 11 / 16526. 3 ـ الذریعه 9 / 926.

دیگر منابع: مجمع الفصحاء 1 / 3 / 1735؛ فرهنگ سخنوران 493.

سیدمهدی حسینی عربی

کیکاووس ـ دیلمی

کیکاووس ـ دیلمی (412 ـ زنده در 475ه)

عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر بن منوچهربن قابوس دیلمی طبری گیلانی.

وی یکی از شاهزادگان خاندان زیاری و فردی نظامی، دانشمند و عارف بود که در سال 412ه به دنیا آمد. این خانواده در قرن چهارم و پنجم در شمال ایران، به ویژه در گرگان، طبرستان، گیلان، دیلمستان، رویان، قومس، ری و جبال حکمرانی داشتند. بیشتر افراد این خاندان اهل علم و فضیلت بودند. 1 جدش شمس المعالی قابوس نیز مردی بخشنده و فاضل بود و به علما و دانشمندان توجه بسیاری داشت؛ به همین دلیل بیشتر اوقات فضلا و شعرا در دربار او جمع بودند. کیکاووس نیز چون پدرش دوستدار علم و دانش بود و در تربیت و تقویت دانشمندان و شعرا تلاش فراوانی می کرد. 2 همسر کیکاووس دختر سلطان محمود غزنوی بود. درباره فرمانروایی کیکاووس و پسرش گیلان شاه آرای متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند وی و پسرش هرگز به قدرت و حکومت نرسیدند؛ زیرا کیکاووس مدت بسیاری بیرون از منطقه خود به سر برد؛ چنان که مدت هشت سال در دستگاه سلطان مودودبن مسعود غزنوی (432 ـ 441ه) سپری کرده3 و ظاهراً با او در سال 434ه به جنگ در هندوستان رفته است. 4 بعد از آن مدتی در گنجه نزد ابوالسوار شاوربن فضل (فضلون) پادشاه شدادی (422 ـ 459ه) به سر برد و ظاهراً در سال 435ه با وی به جنگ رومیان رفت. 5 مدتی را نیز در زمان خلیفه القائم (442 ـ 447ه) در سفر حج گذرانده و اینها همه دلیل بر این است که وی از اشتغالات سلطنتی و مملکتی فارغ بوده است. 6 به هیچ وجه عنوان پادشاهی نداشته است؛ زیرا قابل قبول نیست کسی خودش قدرت یا امارتی داشته باشد، ولی در رکاب پادشاهان دیگر در گنجه یا هندوستان مشغول جنگ باشد و ندیم پادشاه دیگری باشد، 7 بلکه فقط به عنوان امیرزادگان و مقتدران محلی، دستگاه و امارت گونه ای