مبارک ـ

بغدادیمبارک ـ بغدادی (43
[1] ـ 500ه)

ابوکرم مبارک بن فاخربن محمد بغدادی معروف به ابن دبّاس.

در سال 431 یا 448ه در بغداد به دنیا آمد1 و علم حدیث را از ابوطیب طبری و علم ادبیات را از ابوالقاسم ابن برهان اسدی فرا گرفت. مبارک محدث، عارف به لغت و از ادبیان برجسته بغداد به شمار می رفت. ابومحمد مقری از شاگردان او بود و شرح کتاب سیبویه را نزد او خواند. برخی از علمای اهل سنت از جمله ابوالفضل اللّه بن ناصر او را به کذب و تزویر متهم نموده و گفته اند او احادیثی را که نشنیده بود نقل می کرد. 2 ابوکرم با شعر و شاعری هم آشنایی داشت که یاقوت چند بیت از اشعار او را آورده است. کتاب های المعلم فی النحو، نحو العرف و شرح خطبة ادب الکاتب تألیف اوست. مبارک در سال 500ه در بغداد از دنیا رفت و در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ نزهة الالباء / 383. 2 ـ المنتظم 17 / 106. 3 ـ معجم الادباء 17 / 54.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 35 / 110؛ بغیة الوعاة 2 / 272؛ العبر 2 / 380؛ مرآة الجنان 3 / 124؛ الکامل 10 / 439؛ النجوم الزاهره 5 / 195؛ شذرات الذهب 3 / 412؛ لسان المیزان 5 / 11؛ میزان الاعتدال 3 / 431؛ سیر اعلام النبلاء 19 / 302؛ معجم المؤلفین 8 / 172.

عبداللّه لعلی باقری

مبشر ـ آمری

مبشر ـ آمری (م 480ه)

ابوالوفاء مبشربن فاتک آمری محمودالدوله امیر القائد.

وی در اصل از دمشق بود، ولی ساکن مصر گردید1 و حیاتش مصادف با دولت الظاهر (م 427ه) و المستنصر (م 487ه) دو تن از خلفای فاطمی بود2 ابوالوفاء دوستدار تحصیل علوم و به ویژه علم پزشکی به شمار می رفت و در این زمینه با ابوحسن علی بن رضوان طبیب ملازمت داشت و از ابوحسین معروف به ابن آمدی کسب علم نمود. مبشّر از علوم هیأت و ریاضیات نیز بهره کافی داشت، شاگردانی چون ابومحمدبن حسن بن هیثم و ابوالخیر سلامه بن مبارک بن رحمون در این زمینه ها از او بهره مند شدند. 3 ابوالوفاء در مصر در سال 480ه درگذشت. آثاری که او تألیف نمود به شرح ذیل است: اسرار الطب، الاصطلاحات الطبیّه، شرح العنوان، شرح کتاب الادویة المرکبة لجالینوس، شرح مفردات دیسقوریدس، النهایة فی الحکمه، التنبیه و
التبیین لمصالح الدنیا و الدین، مفردات الادویه، 4 الوصایا و الامثال و الموجز من محکم الاقوال، مختار الحکم و محاسن الکلم، البدایة فی المنطق، 5 سیرة المستنصر در سه مجلد. 6

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الحکماء 269 و 209. 2 ـ معجم الادباء 17 / 77. 3 ـ عیون الانباء 561. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 4. 5 ـ عیون الانباء 561. 6 ـ معجم الادباء 17 / 77.

دیگر منابع: الاعلام 5 / 273؛ ایضاح المکنون 2 / 710؛ کشف الظنون 493 و 1622؛ معجم المؤلفین 8 / 175.

سیدمهدی حسینی عربی

مجاهد ـ عامری

مجاهد ـ عامری (37
[1] ـ 436ه)

ابوالجیش مجاهدبن عبداللّه بن علی عامری.

اصل وی رومی1 و مملوک ابن ابی عامر، امیر اندلس بود و در سال 371 متولد شد2 و در قرطبه رشد نمود. او فردی ادیب، شجاع، آگاه به علم عروض بود و کتابی در عروض دارد. او در شورش لشکریان و شکست دولت بنی عامر، به شرق اندلس (دانیه) رفت، وقتی که بر دانیه و جزایر آن دست یافت، دولت عامریه را در آنجا تأسیس نمود. وی دارای عزم و اراده قوی، سخت کوش، دوستدار علم و عالم بود و آنها را گرامی می داشت؛ به ویژه به ادبا3 و قرّاء بخشش های خوبی داشت؛ ازاین رو دانیه کانون قاریان غرب شد. 4 چون خود او از عالمان قرآنی هم بود. 5 مجاهد در سال 436 در دانیه درگذشت. 6

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 12 / 80. 2 ـ معجم المؤلفین 8 / 177. 3 ـ جذوة المقتبس 331 و 332. 4 ـ معجم الادباء 17 / 80. 5 ـ الاعلام 5 / 278. 6 ـ جذوة المقتبس 332.

دیگر منابع: معجم البلدان 2 / 434؛ نفح الطیب 3 / 182؛ بغیة الملتمس 472؛ العبر 2 / 272؛ تاریخ الاسلام 29 / 434؛ تاریخ قضاة اندلس 62؛ مأثر الانافة فی معالم الخلافه 1 / 355؛ هدیة العارفین 2 / 4؛ دایرة المعارف الشیعیة العامه 16 / 94؛ لغت نامه دهخدا 12 / 17912.

ابراهیم اسفندیاری

مجتبی ـ کلینی

مجتبی ـ کلینی (قرن پنجم هجری)

سیدعزالدین مجتبی بن محمد حسینی کلینی.

از علما و دانشمندان شیعه است که گویا در کلین از توابع