9 ـ انباه الرواة 1 / 334؛ معجم الادباء 18 / 188. 10 ـ معجم الادباء 18 / 188. 1
[1] ـ بغیة الوعاة 1 / 97؛ هدیة العارفین 2 / 73؛ کشف الظنون 2 / 1233.

دیگر منابع: ریحانه الادب 8 / 141؛ تاریخ التراث العربی ج2 ق4 / 32؛ فرهنگ بزرگان 502؛ کشف الظنون 1 / 811؛ الذریعه 13 / 273؛ معجم المؤلفین 9 / 10.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ بزّاز

محمد ـ بزّاز (م 410ه)

ابوالحسن (ابوعبداللّه) محمدبن اسد بن علی بن سعید بزّاز بغدادی، ملقب به ابن أسد.

از نسبت بغدادی وی برداشت می شود وی اهل بغداد بوده است. ابن اسد نزد مشایخی چون احمدبن سلیمان نجاد، علی بن محمدبن زبیر کوفی، جعفر خلدی و عبداللّه لملک بن حسن سقطی استماع حدیث کرد؛ 1 اما آوازه و شهرت وی در کتابت و خط خوش اوست. 2 ابن بواب فن کتابت را از او فرا گرفته است3 و خطیب بغدادی از راویان اوست. 4 بن اسد علاوه بر کتابت به فن قرائت نیز آگاهی داشت. 5 او را فردی صدوق دانسته اند. 6 بزاز در سال 4097 یا 410ه از دنیا رفت و در گورستان شونیزی بغداد به خاک سپرده شد. 8 کتاب الافصاح فی العویص اثر اوست. 9

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 2 / 83. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 315. 3 ـ الوافی بالوفیات 2 / 201. 4 ـ تاریخ الاسلام 28 / 209. 5 ـ المنتظم 15 / 137. 6 ـ وفیات الاعیان 3 / 342. 7 ـ الوافی بالوفیات 2 / 201. 8 ـ تاریخ بغداد 2 / 83. 9 ـ هدیة العارفین 2 / 61.

دیگر منابع: البدایة و النهایه 12 / 14؛ مفتاح السعاده 1 / 86؛ ایضاح المکنون 2 / 270؛ معجم المؤلفین 9 / 45.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ بزاز

محمد ـ بزاز (329 ـ 419ه)

ابوالحسن محمدبن محمد بن محمدبن ابراهیم بزاز بغدادی ملقب به ابن مخلد.

وی در سال 329ه به دنیا آمد. 1 از فقهای حنفی مذهب عراق و اهل علم و معرفت بود. 2 وی از کسانی چون اسماعیل بن محمد صفار، محمدبن عمر بختری رزاز و عمربن حسن شیبانی حدیث شنیده و آخرین کسی است که از آنها روایت کرده است. همچنین
ابوعمروبن سماک احمدبن سلیمان نجاد، جعفربن محمد خلدی3 و ابوبکر شافعی از دیگر استادان وی به شمار می آیند که از آنها حدیث شنیده و روایت کرده است. 4 افرادی چون علی بن طاهر موصلی، ابوالقاسم بن ابی العلاء مصیصی، عبداللّه لعزیر کتابی، حسین بن علی بن بسبری، علی بن حسن ربعی، عبداللّه لسمیع بن علی هاشمی، ابوتمام هبه ا بن محمد، ابوالقاسم بن بیان رزاز، ابوبکر احمدبن علی طریثیثی و محمدبن عبداللّه لکریم بن خشیش از شاگردان و راویان وی محسوب می شوند. 5 خطیب بغدادی نیز که از شاگردان وی بوده، بغدادی را فردی صادق و راستگو می داند. 6 وی فردی تاجر و بسیار ثروتمند بود. 7 در سال 418ه بهاءالدوله دیلمی، قصر باشکوه معزالدوله، معروف به دار معزیه را تخریب کرد. در پی این حادثه، معزالدوله برای آن هزار هزار دینار غرامت تعیین کرد. بهاءالدوله نیز تمام این غرامت را از اهالی محله کرخ بغداد جمع آوری کرد. 8 به احتمال فراوان در این واقعه از وی خواسته شد تا در موضوعی شهادت بدهد، اما وی از ادای شهادت خودداری کرد، به همین دلیل از ترس مصادره اموالش به مصر رفت؛ 9 اما پس از یک سال دوباره به بغداد بازگشت10 و تمام اموال و دارایی اش در جریان جمع آوری غرامت مصادره شد و به حدی فقیر گشت که هنگام مرگش کفنی از مال خود نداشت و خلیفه القادر برای او کفن فرستاد. 11 وی در سال 419ه وفات یافت و در باب حرب مدفون گردید. 12 اثر وی نوشته ای حدیثی است که املای استادش ابوجعفری بختری بوده است. 13

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 3 / 231. 2 ـ تاریخ الاسلام 28 / 473. 3 ـ المنتظم 15 / 192. 4 ـ تاریخ بغداد 3 / 231. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 371. 6 ـ تاریخ بغداد 3 / 231. 7 ـ البدایة و النهایه 12 / 25. 8 ـ الکامل 9 / 363 و 371. 9 ـ المنتظم 15 / 192. 10 ـ الکامل 9 / 371. 1
[1] ـ البدایة و النهایه 12 / 25. 12ـ تاریخ بغداد 3 / 231. 13ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 728.

دیگر منابع: الانساب 3 / 57.

گلشاد حیدری

محمد ـ بزاز

محمد ـ بزاز (347 ـ 440ه)

ابوطالب محمدبن محمد بن ابراهیم بن غیلان بزاز همدانی بغدادی ملقب به ابن غیلان.

در محرم سال 347ه در بغداد به دنیا آمد1 و از همان کودکی به