شعر ابی تمام، تعلیق خلاف الفقهاء، مجازات آثار النبویه با عنوان مجازات النبویه چاپ شده، تعلیقة فی الایضاح لابی علی، الجید من شعر ابن الحجاج، الزیادات فی شعر ابن الحجاج، مختار شعر ابی اسحاق الصّابی، ما دار بینه و بین ابی اسحاق من الرسائل شعر، 15 با عنوان رسائل الصابی و الشریف الرضی چاپ شده، دیوان شعر، طیف الخیال، الحسن من شعر الحسین انتخبه من شعر ابن الحجاج، 16 تفسیری از قرآن به او منسوب است که بزرگ و در حد تفسیر طبری و شاید بزرگ تر از آن بوده و نیکو توصیف شده است. 17 همچنین کتابی در علوم قرآنی داشته که برتر از آثار پیشینیان بوده است، 18 نهج البلاغه مشهورترین آنهاست، این اثر جاودانه شهرت جهانی دارد. سید رضی در آن خطبه ها، سخنرانی ها، سخنان قصار و نامه های امیرمؤمنان علیه السلام را جمع کرده است. آنهایی که از نظر بلاغت و فصاحت زیباترین اند. او آنها را از لابه لای کتاب ها و رساله ها به دست آورده و با سبکی جالب و به همراه مقدمه ای نیکو آن را نگاشته است. تا کنون بیش از چهارصد شرح بزرگ و کوچک بر این کتاب وزین نوشته شده است. سید رضی روز یک شنبه ششم ماه محرم 406ه19 یا ماه صفر20 آن سال در 47 سالگی درگذشت. وفات او همه عالمان و مقامات حکومتی از شیعه و سنی را به سوگ نشاند؛ به ویژه برادرش سید مرتضی را متالم ساخت. فخرالملک دیلمی بر پیکر او نماز گزارد21 و در خانه اش به خاک سپرده شد. جسد او بعدها به کربلا منتقل و در کنار رواق امام حسین علیه السلام و کنار ابراهیم مجاب به خاک سپرده شد. 22 وفات رضی به نقل از برادرش سید مرتضی در سال 405ه آمده است. 23

پی نوشت ها

[1] ـ عمدة الطالب 186 و 189 ـ 191. 2 ـ یتیمة الدهر 3 / 155. 3 ـ اعیان الشیعه 9 / 216 ـ 127. 4 ـ ریحانة الادب 3 / 127. 5 ـ اعیان الشیعه 9 / 216 ـ 127. 6 ـ عمدة الطالب 186 و 189 ـ 191. 7 ـ ریحانة الادب 3 / 127. 8 ـ یتیمة الدهر 3 / 155. 9 ـ یتیمة الدهر 3 / 155؛ تاریخ بغداد 2 / 246. 10 ـ المنتظم 15 / 115 و 119. 1
[1] ـ خلاصه الاقوال 164. 12 ـ عمدة الطالب 186 و 189 ـ 191. 13 ـ یتمیة الدهر 3 / 155. 14 ـ تاریخ بغداد 2 / 246. 15 ـ رجال نجاشی 2 / 326. 16 ـ الاعلام 6 / 99. 17 ـ المجدی فی انساب الطالبیین 126. 18 ـ التذکرة الحمدونیه 7 / 304. 19 ـ تاریخ بغداد 2 / 247. 20 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 286؛ وفیات الاعیان 4 / 419. 2
[1] ـ المنتظم 15 / 115 و 119. 22 ـ عمدة الطالب 186 و 189 ـ 191. 23 ـ روضات الجنات 4 / 306.

دیگر منابع: طبقات اعلام الشیعه 2 / 164؛ الوافی بالوفیات 2 / 374؛ لسان المیزان 5 / 141؛ مرآة الجنان 3 / 15؛ شذرات الذهب 3 / 182؛ روضات الجنات 6 / 190؛ الکامل فی التاریخ 9 / 261؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 148؛ العبر 2 / 213؛ تاریخ الاسلام 28 / 150؛ ایضاح المکنون 1 / 430؛ هدیة العارفین 2 / 60.

مرتضی نجفی

محمد ـ رُعینی

محمد ـ رُعینی (م 437ه)

ابوعبداللّه محمدبن سلیمان رُعینی قرطبی ملقب به ابن حناط.

او اهل قرطبه اندلس و سرآمد مردم زمان خود در علوم و ادبیات و فن سخنوری بود و نیز یکی از شعرای زبردست بود که با اشعارش پادشاهان و وزیران و دیگر رؤسا را ثنا می گفت. 1 وی با ابوعامر که خود یکی از شعرا بود در نظم اختلاف داشت و نیز در علم پزشکی هم دستی داشت و در دولت حمودیه شهرت پیدا کرد. 2 او از نظر مذهب مورد اتهام واقع شده و از قرطبه با تبعید یا فرار وارد جزیره خضرا شد3 و در ماه جمادی الآخر سال 437ه در همان جزیره از دنیا رفت. 4 سال 430 نیز زمان مرگ او ثبت شده است. 5 رساله مهرجانیه، وشی القلم و حلی الکرم اثر اوست. 6 از وی اشعاری نیز مانده است. 7

پی نوشت ها

[1] ـ جذوة المقتبس / 77. 2 ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 312. 3 ـ الاعلام / 6 / 149. 4 ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 312. 5 ـ بغیة الملتمس / 77. 6 ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 312. 7 ـ معجم المؤلفین 10 / 50.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 29 / 450؛ کتاب الوافی بالوفیات 3 / 124؛ نفح الطیب 8 / 619؛ معجم المؤلفین 10 / 50.

سیدعیسی حسینی اسرمی

محمد ـ رعینی

محمد ـ رعینی (392 ـ 476ه)

ابوعبداللّه محمدبن شریح بن احمد رعینی اشبیلی.

وی در دهم ذی حجّه 392 در شهر اشبیلیه به دنیا آمد. 1 برخی او را زاده سال 388 می دانند. وی بعد از ایام کودکی به منظور تحصیل علم دست به سفر زد و در عراق، مصر و مکه از استادان بسیاری بهره برد. و بر اثر تلاش بی وقفه به استاد مسلّم در فن قرائت تبدیل گشت2 او که در علوم ادبیات عرب، نحو و صرف آگاهی خوبی داشت، در فقه نیز استاد گشته بود و محدثی مورد اعتماد به شمار می رفت که از ابوذر هروی و قیحطالی حدیث شنید و در فن قرائت از قنطری بهره برد. 3 با اجازه از بزرگانی مانند مکی بن قیسی به نقل روایت می پرداخت. 4