الیهود و المنتمین الی الجبابره؛ مسئله ای در تحریم فقاع؛ العدة فی الاصول مبسوط ترین کتاب اصول نزد قدمای شیعه؛ مسألة فی العمل بخبر الواحد و بیان حجیت الاخبار؛ تلخیص الشافی در امامت و تلخیص و تنظیم کتاب الشافی سید مرتضی؛ تمهید الاصول (التمهید) شرح حمل العلم و العمل سید مرتضی؛ الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد فی ما یجب علی العباد من اصول العقاید و العبادات الشرعیه؛ المقصح در باب امامت؛ مالا یسع المکلف الاخلال به؛ مایعل و مالا یعلل؛ مقدمة فی المدخل الی علم الکلام؛ ریاضة العقول شرح مقدمة فی المدخل الی علم الکلام؛ اصول العقاید در توحید و عدل نوشته شده، اما ناتمام ماند؛ شرح الشرح شرحی بر کتاب تمهید الاصول؛ الغیبه؛ مسألة فی الاصول؛ الفرق بین النبی و الامام؛ المسایل الرازیه در وعید شامل پانزده مسئله که از روی برای سید مرتضی فرستاده شد و سید مرتضی و شیخ هر دو به آن پاسخ دادند؛ النقض علی ابن شاذان فی مسأله الغار؛ مسایل اصول الدین (مسایل الطوسی) در عقاید؛ مصباح المتهجد فی اعمال النسه در آداب و ادعیه؛ مختصر المصباح (المصباح الصغیر) در ادعیه و عبادات؛ مختصر فی عمل یوم و لیله در نمازهای یومیه و تعقیقات؛ انس الوحید احتمالاً در ادعیه و یا مجموعه ای جنگ مانند بوده است؛ هدایة المسترشد و بصیرة المتعبد؛ مختصر اخبار المختاربن ابی عبیدة الثقفی (اخبار المختار)؛ مقتل الحسین علیه السلام؛ المسایل القمیه؛ مسایل ابن البراج؛ المسایل الالیاسیه صد مسأله در فنون مختلف. 25

پی نوشت ها

[1] ـ خلاصة الاقوال 148. 2 ـ همان. 3 ـ المهذب 1 / 23؛ لسان المیزان 5 / 135. 4 ـ الفهرست (طوسی) 159 و 160. 5 ـ المهذب 1 / 23. 6 ـ الفهرست (طوسی) 5. 7 ـ هزاره شیخ طوسی (علی دوانی) 23. 8 ـ المنتظم (ابن جوزی) 16 / 17. 9 ـ لسان المیزان 5 / 135. 10 ـ هزاره شیخ طوسی (علی دوانی) 63. 1
[1] ـ تنقیح المقال 3 / 105. 12 ـ تاریخ اسلام 28 / 277. 13 ـ نقد الرجال (تفرشی) 1 / 171. 14 ـ النهایه (طوسی) مقدمه. 15 ـ مدینة المعاجز 1 / 45؛ 3 / 173. 16 ـ الذریعه 1 / 209. 17 ـ مستدرک الوسایل 3 / 509. 18 ـ الجامع للشرایع 606. 19 ـ فهرست منتجب الدین 42، 47 و 373. 20 ـ زندگی نامه و آثار شیخ طوسی (آقابزرگ تهرانی) 73 ـ 77. 2
[1] ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 126؛ طبقات المفسرین (سیوطی) 80؛ تاریخ اسلام 30 / 491. 22 ـ خلاصة الاقوال 148.
23 ـ زندگی نامه شیخ طوسی (آقا بزرگ تهرانی) 61. 24 ـ رجال نجاشی 3 / 332؛ الفهرست (طوسی) 240 ـ 242؛ رجال کشی 106؛ فلاح السائل (سیدبن طاوس) 7؛ تاریخ الاسلام 30 / 490؛ معالم العلما 114 و 115. 25 ـ هزاره شیخ طوسی (علی دوانی) 67 ـ 71.

دیگر منابع: قاموس الرجال 9 / 207؛ جامع الرواة 2 / 95؛ الکامل فی التاریخ 10 / 58؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 334؛ البدایة و النهایه 12 / 97؛ رجال ابی داود 306؛ مجمع الرجال 3 / 191؛ منهج المقال 292؛ روضات الجناب 6 / 217؛ الوجیزه 93؛ جواهر الفقه (ابن البراج) 244؛ الاعلام 6 / 84؛ ایضاح المکنون 1 / 224، 318، 604 و 2 / 95، 276، 286 و ...؛ هدیة العارفین 2 / 72؛ معجم المطبوعات العربی 2 / 1248؛ معجم المؤلفین 9 / 202.

معصومه اخلاقی

محمّد ـ عامری

محمّد ـ عامری (م410ه)

ابوالحسن محمّدبن یحیی بن سراقه عامری بصری.

او اهل بصره بود. مدتی در آمد (در منطقه دیاربکر) ساکن گردید. برای کسب دانش به مناطق گوناگونی از جمله موصل، فارس، اصفهان، دینور و اهواز سفر کرد و انواع علوم مانند حدیث، فقه، دانش تقسیم میراث، حساب و رجال شناسی را از استادان آن شهرها چون ابواسحاق هُجَیْمی، 1 ابوحسین بن لبان و دیگران فرا گرفت. 2 او در عصر خود مردی فاضل، فقیه، رجالی، راوی حدیث، آشنا به علم تقسیم میراث و اعداد به شمار می آمد. 3 او از پیشوایان مذهب شافعی در زمان خود بود. 4 کتاب های ادب الشاهد و ما یثبت به الحقّ علی الجاهد، الکشف عن اصول الفرائض بذکر البراهین الدلائل، 5 ادب القضاء، التلقین، شرح مختصر المزنی6 و الاعداد تألیف ابن سراقه است. 7 او در سال 410ه درگذشت. 8

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 211. 2 ـ طبقات الفقهاء الشافعیه (عبّادی) 100. 3 ـ الوافی بالوفیات 5 / 195. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 281. 5 ـ طبقات الشافعیه (ابن قاضی شهبه) 1 / 196. 6 ـ هدیة العارفین 2 / 60. 7 ـ الاعلام 7 / 136. 8 ـ تاریخ الاسلام 28 / 232.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 17 / 281؛ الوافی بالوفیات 5 / 195؛ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 320؛ طبقات الشافعیه (ابن هدایة ا) 130، 131؛ کشف الظنون 1 / 481؛ معجم المؤلفین 12 / 102.

سیدمحمد علوی