محمّد ـ

عدنانمحمّد ـ عدنان (حیات قرن 5ه)

محمّد عدنان (عنان) مجدالدین.

وی کتاب خود را با عنوان تاریخ ختای و احوال ملوکها برای سلطان ابراهیم طمغاج1 (طفغاج) یکی از سلاطین ایلک خانیه ترکستان تألیف کرد. 2 از این رو که مجدالدین در عصر سلطان ابومظفر ابراهیم بن نصر طمغاج (440 ـ 460ه) می زیست، برمی آید وی از رجال قرن پنجم هجری می باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 1 / 292 و302. 2 ـ لغت نامه دهخدا 1 / 231 و 234.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ عرضی

محمد ـ عرضی (م417ه)

ابوالوفاء محمدبن محمدبن زید عرضی حسینی.

میان فهرستها تنها اسماعیل پاشا از او نام برده و می نویسد محمدبن محمد بن زیدبن مرتضی عریض بن زیدبن زین العابدین حسینی مردی ادیب و خردمند و صوفی مسلک بود و مشهور به عرضی بغدادی، در قوسان از بلاد کُردان و در سال 417 وفات کرد. از آثار او کتابی در اصول دین و خلاصة التوحید فی قواعد التصوف می باشد. 1 شخصیت معروف دیگری مشابه این نام وجود دارد که مربوط به قرن یازدهم است: ابوالوفاء محمدبن عمر صوفی ادیب و مورخ. 2 تشابه کنیه و لقب عرضی و صوفی بودن این تردید را ایجاد می کند که اسماعیل پاشا اشتباه کرده باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 2 / 63. 2 ـ الاعلام 6 / 317؛ معجم المؤلفین 13 / 165.

مصطفی صادقی

محمد ـ عُشاری

محمد ـ عُشاری (366 ـ 451ه)

ابوطالب محمدبن علی بن فتح عُشاری حربی ملقب به ابن عشاری.

او سال 366ه به دنیا آمد1 و اهل بغداد بود. از ابوالحسن دارقطنی، ابوالفتح قواس، ابوحفص بن شاهین، ابوبکربن شاذان و معافی حدیث آموخت. ابوالحسین بن طیوری، ابوعلی برادانی، شجاع ذهلی، احمدبن قریش از او روایت کرده اند. 2 منابع رجالی اهل سنت درباره وی نوشته اند او از فقهای حنبلی، 3 محدثی حافظ و ثقه، عالمی خیر و بخشنده و دارای سلامت در دین می باشد. 4 او با
ابوعبداللّه بن بطه و ابوعبداللّه بن حامد مصاحبت داشت و فقه را نزد احمد آموخت. 5 او سال 451ه از دنیا رفت. 6 فضائل ابی بکر اثر او می باشد. 7

پی نوشت ها

1ـ المنتظم 16 / 59. 2 ـ الانساب 4 / 198. 3 ـ طبقات الحنابله 2 / 191. 4 ـ تاریخ بغداد 3 / 107. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 48. 6 ـ الوافی بالوفیات 4 / 130. 7 ـ الاعلام 6 / 276.

دیگر منابع: میزان الاعتدال 3 / 656؛ الکامل فی التاریخ 10 / 9؛ العبر 2 / 298؛ البدایة و النهایه 12 / 85؛ شذرات الذهب 3 / 289؛ معجم المؤلفین 11 / 33؛ کشف الظنون 2 / 1804؛ بغیة الوعاة 8000.

احسان آذرکمند

محمد ـ عطار

محمد ـ عطار (38
[1] ـ 466ه)

ابوبکر محمدبن ابراهیم بن علی عطار اصفهانی.

ابوبکر در سال 381ه به دنیا آمد. 1 محمد برای کسب علم و حدیث به شهرهای گوناگون سفر کرد و در بغداد از خطیب بغدادی، ابونعیم حافظ، ابوالقاسم حُرفی و ابوعلی بن شاذان، در اصفهان از ابوبکربن مردویه و ابوسعید نقاش در بصره از ابوعمر هاشمی و علی بن قاسم نجّاد حدیث را فرا گرفت. 2 محمد که محدثی حافظ و برجسته بود، نزد اهالی شهر خود از منزلت خاصی برخوردار شده و شاگردانی مانند سعیدبن ابی رجاء، حسین بن عبداللّه لملک ادیب و اسماعیل بن علی حمامی را تربیت نمود. 3 الاربعین فی الحدیث و المعجم الکبیر از تألیفات او به شمار می رود. 4 عطار در سال 466ه در اصفهان از دنیا رفت. 5

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 2 / 73. 2 ـ تاریخ الاسلام 31 / 214. 3 ـ تاریخ الاسلام 31 / 214. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 73. 5 ـ تاریخ بغداد 1 / 417.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 18 / 338؛ العبر 2 / 320؛ تذکرة الحفّاظ 3 / 1159؛ النجوم الزاهره 5 / 97؛ شذرات الذهب 3 / 325؛ الوافی بالوفیات 1 / 355 کشف الظنون 1 / 52؛ مرآة الجنان 3 / 72؛ المنتظم 16 / 159.

محمود هیئتی

محمد ـ عطشی

محمد ـ عطشی (م پیش از 427ه)

ابوالحسین محمدبن حسین عطشی جرجانی.

وی در مرو زندگی می کرد و از شخصیت های بافضل اللّه ن دیار بود.