دیگر منابع: الاعلام 5 / 314؛ الوافی بالوفیات 2 / 75؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14443؛ ریحانة الادب 4 / 213؛ معجم المؤلفین 9 / 13.

عبداللّه لعلی باقری

محمّد ـ عنبری

محمّد ـ عنبری (م 412ه)

ابوبکر محمدبن عمر عنبری.

او از مردم بغداد و منسوب به خاندان بنی عنبر از طایفه بنی تمیم بود. 1 اهل سنت وی را شاعری ظریف و نکته سنج، ادیبی خوش مشرب، سراینده ای آزاداندیش و صاحب اشعاری زیبا توصیف کرده اند. او در ابتدا گرایش به مرام صوفیه داشت و از بزرگان آنها به شمار می آمد، ولی زمانی که عیوب آن طایفه بر وی آشکار شد از آنها بیزاری جُسته، زبان به طعن و مذمت آن روش گشود و درباره ملامت صوفیه اشعاری نیز سرود. 2 ابومنصور محمدبن محمدبن عبداللّه لعزیز عکبری از وی روایت کرده است. دیوان شعر از آثار او می باشد. عنبری در جمادی الاول سال 412 در بغداد درگذشت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 245، 4 / 247. 2 ـ تاریخ بغداد 3 / 36؛ المنتظم 15 / 148. 3 ـ تاریخ بغداد 3 / 36 و 37؛ النجوم الزاهره 4 / 256.

دیگر منابع: تتمّة یتیمة الدهر 77؛ دُمیة القصر 1 / 321؛ اللباب 2 / 361؛ الکامل فی التاریخ 9 / 322؛ البدایة و النهایة 12 / 12؛ معجم المؤلفین 11 / 88.

سیدمحمد علوی

محمد ـ عنوی

محمد ـ عنوی (394 ـ 473ه)

ابوالفتیان محمدبن سلطان بن محمدبن حیوس عنوی دمشقی، ملقب به ابن حیوس.

وی در سال 394ه در دمشق متولد شد. 1 از دایی خود ابونصربن جندی حدیث شنید و راویانی چون خطیب، قاضی یحیی بن علی قرشی و ابومحمدبن سمرقندی از او بهره بردند. 2 از شاگردان مشهور او می توان به ابوعبداللّه احمد بن محمد معروف به ابن خیاط شاعر اشاره کرد. ابوالفتیان از بزرگان شعرای شام بود. در سال 467ه در حلب به قبیله بنی مرداس پیوست و قصایدی را در آنجا سرود. او با امیرجلال الدّوله و ابومظفر نصربن محمدبن شبیل الدّوله نصربن صالح بن مرداس کلابی مصاحبت داشت و با اشعار خویش صاحب بن عباد و دیگران را می ستود. از محاسن شعر ابن حیوس
قصیده لامیه است. در مدح ابوالفضائل سابق بن محمود برادر نصربن محمود. وفات ابن حیوس در سال 473ه و در حلب واقع شد. 3 دیوان شعر ابوالفتیان شامل مدایح رؤسا و امرای سوریه و به ویژه حمدانیین و بنی مرداس است و قصیده ای مشهور هم در مرگ امیرمحمودبن شبل الدوله دارد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 3 / 118. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 413. 3 ـ وفیات الاعیان 4 / 438. 4 ـ تاریخ الادب العربی 5 / 48.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 10 / 117؛ النجوم الزاهره 5 / 112؛ العبر 2 / 332؛ شذرات الذهب 3 / 344؛ مرآة الجنان 3 / 78 و 79؛ کشف الظنون 1 / 765 و 773.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ غرناطی

محمد ـ غرناطی (م حدود 480ه)

محمدبن مالک غرناطی مُرّی طغنری.

وی اهل غرناطه ـ از شهرهای اندلس ـ و از خاندان ذوی البیتیه بود. او ابتدا فردی کم کار و بیشتر میل به راحتی داشت. سپس از این عادت خود دست کشیده و به تلاش و کوشش و فعالیت روی آورد و سرانجام فردی فاضل، عالم، خیّر و از ادیبان و شعرای عهد امیرعبداللّه بن بلقین بن بادیس سلطان غرناطه گردید. او به علم کشاورزی نیز آشنایی داشت و کتابی در این زمینه به نام زهرة البستان و نزهة الاذهان تألیف نمود. 1 غرناطی در حدود سال 480ه درگذشت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الاحاطة فی اخبار غرناطه 2 / 282. 2 ـ هدیة العارفین 2 / 74.

دیگر منابع: ایضاح المکنون 1 / 619؛ معجم المؤلفین 11 / 168.

محمود هیئتی

محمد ـ غزنی

محمد ـ غزنی (م 421ه)

محمّدبن مسعودبن احمد غزنی (عدنی).

او در عصر خود مردی فاضل، ادیب و صاحب نظر در نحو به شمار می آمده است. ابن هشام (م763ه) در مغنی اللبیب وی را ابن الذکی نامیده و به نظریه های نحوی او استناد کرده است. نام وی در کتاب جمع الجوامع نیز آمده است. ابوحیّان نیز از وی بسیار نقل نموده است. 1 درباره تدریس و شاگردان او نیز اطلاعی در اختیار نیست.