بسیاری از مردم اصفهان از او حدیث می شنیده اند. اسماعیل بن محمد حافظ، ابوطاهر سلفی و محمدبن عبداللّه خطیبی از او روایت کرده اند. ابومطیع پس از نودسال زندگی سرانجام پس از عمری طولانی در سال 497ه از دنیا رفت؛ ازاین رو باید در حدود 405ه زاده شده باشد. کتاب الامالی تألیف اوست. 1

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 34 / 266.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 19 / 176؛ الوافی بالوفیات 4 / 67؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 330؛ دول الاسلام 256؛ العبر 2 / 375؛ شذرات الذهب 3 / 407؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 694.

رضا جعفری نوقاب

محمد ـ مصری

محمد ـ مصری (374 ـ 440ه)

ابوالفتح محمدبن احمدبن (محمد) عبداللّه لرحمن مصری صواف.

وی سال 374ه به دنیا آمد. او اهل مصر بود و در آنجا از قاضی ابوالحسن علی بن محمد حلبی حدیث شنید؛ سپس برای ادامه تحصیل در علم حدیث به صیدا، دمشق و از آنجا قبل از سال 400ه روانه بغداد گردید و در آنجا سکنا گزید و از محضر شیوخ بغداد بهره برد، ولی کتبی که جمع آوری کرده بود، در آتش سوخت؛ لذا روایات کمی از او نقل شده است. ابوعلی حسن بن احمد باقلانی و دیگران گفته اند مصری کتبی را از وراقین می خرید و احادیثی را که در آنها آورده شده بود، به خودش نسبت می داد و می گفت من این احادیث را شنیده ام، درحالی که ابداً او راوی حدیث را ندیده بود. ابوالفتح روز نهم محرم سال 440ه در بغداد از دنیا رفت. 1 التسمیع فی الحدیث اثر مصری می باشد. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 1 / 354. 2 ـ هدیة العارفین 2 / 70.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 29 / 488؛ تاریخ مدینة دمشق 36 / 42؛ مختصر تاریخ دمشق 21 / 311؛ معجم المؤلفین 8 / 275.

رضا جعفری نوقاب

محمد ـ مطرّز

محمد ـ مطرّز (م456ه)

ابوعبداللّه محمدبن علی بن محمد مطرّز سلمی دمشقی.

وی اهل دمشق بود. او به مکه و مصر سفر کرد و از افرادی مانند
عبداللّه نسوی، طاهربن عباس مروزی، محمد هروی، علی حوفی، حمزه اطرابلسی حدیث شنید. او آشنا با علم قرائت و فردی ادیب و نحوی بود. ابوبکر خطیب و ابوالقاسم نسیب از جمله شاگردان وی به شمار می روند. او اشعری مذهب و کتابی در زمینه نحو به نام المقدمه تألیف نمود. وی در سال 456ه در دمشق درگذشت و در باب فرادیس دفن شد. 1

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 54 / 386.

دیگر منابع: مختصر تاریخ دمشق 23 / 118؛ الوافی بالوفیات 4 / 130؛ العبر 2 / 307؛ شذرات الذهب 3 / 301؛ بغیة الوعاة 1 / 89؛ الاعلام 6 / 276؛ کشف الظنون 2 / 1804؛ لغت نامه دهخدا 13 / 18602؛ معجم المؤلفین 11 / 50.

محمود هیئتی

محمد ـ معافری

محمد ـ معافری (428 ـ 483ه)

ابوبکر محمدبن علی بن محمدبن ولید معافری معروف به ابن جوزی.

اصل و تبارش از قرطبه اندلس بود، ولی او در سال 428ه در شهر سبته از شهرهای مشهور مغرب دیده به جهان گشود. 1 تحصیلاتش را ابتدا در سبته نزد استادانی چون ابوعلی بن سلد و مروان بن سمجون آغاز نمود؛ سپس برای کسب علوم بیشتر به اندلس سفر کرد و از استادانی چون ابوعبداللّه بن نعمه فروح و غانم بن ولید بهره علمی برد و در آنجا شهرت علمی فراوان یافت. او سپس به منظور ارتقای علمی بیشتر و طی مراحل تحصیلات عالیه به افریقیه (تونس کنونی) 2 رفت و نزد عبداللّه لجلیل دیباجی از استادان بزرگ آنجا کسب علم نمود و پس از مدتی، از علمای برجسته در تفسیر به شمار آمد و در همین زمینه کتابی تألیف نمود که البته قبل از تکمیل آن درگذشت. او آثار دیگری در علم توحید نیز داشت. معافری از علوم و فنون بی شماری برخوردار بود و در بلاغت و شعر نیز دستی داشت که ابن بشکوال چند بیت از اشعارش را در کتاب صله آورده است. ابن جوزی در سال 483ه از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

1ـ الصله 2 / 601. 2ـ طبقات المفسرین 2 / 215. 3ـ الصله 2 / 601 و 602.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 11 / 61.

عبداللّه لعلی باقری