5 / 126 و 127. 10 ـ راحة الصدور 108 و 109. 1
[1] ـ تاریخ بیهق 111. 12 ـ فوات الوفیات 3 / 430. 13 ـ تاریخ الاسلام 30 / 266؛ الطلیعه 2 / 281. 14 ـ الاعلام 6 / 276. 15 ـ دمیة القصر 1 / 411. 16 ـ مشاهیر شعراء الشیعه 4 / 276. 17 ـ الاعلام 6 / 276. 18 ـ الاعلام 6 / 276. 19 ـ تتمة یتیمة الدهر 5 / 114 و 127 ـ 132؛ التدوین 2 / 76 و 77. 20 ـ الطلیعه 2 / 281؛ مشاهیر شعراء الشیعه 4 / 276 و 277.

دیگر منابع: معالم العلماء 139؛ راحة الصدور 480 ـ 482؛ نسائم الاسحار من لطائم الاخبار 55 و 56؛ یتیمة الذهر 4 / 519؛ تتمة یتیمة الدهر 5 / 30، 118، 122، 142 و 146؛ الانساب 4 / 399؛ وفیات الاعیان 1 / 128؛ تاریخ مدینة دمشق 64 / 349؛ سیر اعلام النبلاء 16 / 512؛ معجم البلدان 5 / 417؛ التدوین 3 / 460؛ مختصر تاریخ دمشق 8 / 212؛ الاعلام 2 / 229؛ کشف الظنون 1 / 462؛ اعیان الشیعه 2 / 383؛ 8 / 182 و 9 / 172، 444 ـ 447؛ معجم المؤلفین 10 / 318؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 1 / 687.

سیدمحمدحسین میرعبداللّه للهی

محمد ـ هواری

محمد ـ هواری (م 415ه)

ابوعبداللّه محمدبن سفیان هواری قیروانی.

او اهل قیروان و از عالمان قرائت و فقهای مذهب مالکی و مطلع از هندسه و حساب بود. فقه را از ابوالحسن قاسبی و علم قرائت قرآن را در سفری به مصر از ابوطیب عبداللّه لمنعم بن غلبون1 و اسماعیل مهری آموخت؛ چنان که از بزرگان دیگری علم قرائت را فرا گرفته است. 2 ابوبکر قصری و حسن جلولی از این استاد ماهر علم قرائت را فرا گرفته اند. حاتم طرابلسی و دیگران نیز از او روایاتی را نقل کرده اند. وی فردی پاکدامن بود. اثری به نام الهادی فی القرائات از خود بر جای گذاشته است که درباره قرائت قرآن است. وی در سال 413 در سفری که برای انجام حج به حجاز داشت، در مکه اقامت گزید. او هنگام بازگشت در مدینه بیمار گشت3 و در شب اول ماه صفر 415 درگذشت4 و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. 5

پی نوشت ها

[1] ـ ترتیب المدارک 2 / 712. 2 ـ غایة النهایه 2 / 147. 3 ـ ترتیب المدارک 2 / 712. 4 ـ الدبیاج 366 ـ 367. 5 ـ غایة النهایه 2 / 147.

دیگر منابع: العبر 2 / 230؛ الوافی بالوفیات 3 / 114؛ شذرات الذهب 3 / 203؛ کشف الظنون 2 / 2027؛ الاعلام 6 / 146؛ معجم المؤلفین 10 / 41؛ تاریخ الاسلام 28 / 393.

مرتضی نجفی

محمد ـ

یزدیمحمد ـ یزدی (319 ـ 408ه)

ابوعبداللّه محمدبن ابراهیم بن جعفر یزدی جرجانی.

در سال 319ه در گرگان متولد شد؛ سپس به نیشابور رفت و دوران رشد علمی خود را در آنجا سپری کرد و از محضر بزرگان نیشابور همچون ابوعلی حافظ، ابوبکر محمدبن حسین قطان و ابوالعباس أصم بهره برد؛ سپس در سال 340ه به اصفهان رفته به کسب علم و دانش ادامه داد و از محدثان بنام شد. 1 سلیمان بن ابراهیم حافظ و ابوالحسین ذکوانی از شاگردان وی به شمار می روند. 2 او از استادان بزرگ قاسم بن فضل ثقفی صاحب کتاب الثقفیات می باشد. 3 ذهبی وی را مسند اصفهان در زمان خودش دانسته و احادیث وی را که در کتاب الثقفیات نقل شده اند از نظر سند عالی دانسته است. 4 کتاب الامالی الاربعین از اوست. ابوعبداللّه یزدی در سال 408ه در اصفهان درگذشت. 5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 28 / 178. 2 ـ الانساب 5 / 689. 3 ـ توضیح المشتبه 1 / 449. 4 ـ تاریخ الاسلام 28 / 178. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 17 / 286.

دیگر منابع: المعین فی طبقات المحدثین 123؛ العبر 2 / 215؛ شذرات الذهب 3 / 187؛ الاعلام 5 / 295؛ الاعلام بوفیات الاعلام 14 / 275؛ معجم المؤلفین 8 / 195.

محمود هیئتی

محمود ـ جوهری

محمود ـ جوهری (زنده در اواسط قرن 5ه)

ابوالمحامد محمودبن عمر جوهری صایغ هروی.

از حیات فردی، اجتماعی و علمی او اطلاع بسیاری در دست نیست و ازآنجاکه در بعضی قصایدِ خود، از داشتن 63 سال عمر سخن گفته، 1 معلوم می شود احتمالاً تولد او در دهه های آخر قرن چهارم بوده است و نیز چنان که از برخی اشعار2 و همچنین از القاب وی پیداست، ظاهراً در اوایل عمر زرگر (گوهرفروش) بوده است. 3 عوفی از فضلای اواخر قرن 6ه و اوایل قرن 7ه وی را با القابی چون حکیم، عارف، خطیب، فصیح و بلیغ ستایش کرده و بعضی قصاید او را نقل کرده و می گوید جوهری، معاصر و مداح امیرفرخ زادبن مسعودبن محمود غزنوی (444 ـ 451ق) بوده است. 4 اشعار او در کمال بلاغت و نماینگر مهارت او در وصف طبیعت و بیانگر قدرت او در بیان معانی دقیق و نشان دهنده مقام بلند او در شاعری است. 5 گفتنی است