ریحانة الادب 1 / 300؛ معجم المؤلفین 12 / 227؛ الاعلام 7 / 218؛ فرهنگ بزرگان اسلام و ایران 615.

سیدمحمد علوی

مسعود ـ رازی

مسعود ـ رازی (م حیات 430ه)

وی معاصر سلطان محمود غزنوی1 و پس از او سلطان مسعود غزنوی بوده و از مداحان و شعرای سلطان مسعود به شمار می رفت2 و نزد او اعتبار بسیار داشت. 3 او از شعرا و علمای معروف خراسان بوده و در مذهب تشیع تعصب می ورزید. 4 هنگامی که سلطان مسعود در 27 ذیحجّه5 سال 430ه6 به جشن مهرگان نشسته بود و شعرا اشعاری در مدح او می خواندند، رازی نیز دو بیت شعر که مضمون آن نصیحت بود، خواند و سلطان آن را نپسندید و بر او خشم کرد و او را به هندوستان تبعید نمود. 7 دیوان شعر اثر وی می باشد. 8 تاریخ وفات او مشخص نیست.

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 192. 2 ـ تاریخ بیهقی 2 / 722. 3 ـ تذکره هفت اقلیم 2 / 1184. 4 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 42. 5 ـ تاریخ بیهقی 2 / 722. 6 ـ حدائق السحر فی دقایق الشعر 110. 7 ـ تاریخ بیهقی 2 / 722. 8 ـ الذریعة 9 / 3 / 1035.

دیگر منابع: لباب الالباب (عوفی) 295؛ تاریخ بیهق 70؛ فرهنگ سخنوران 538؛ لغت نامه دهخدا 12 / 18437.

محمود هیئتی

مسعود ـ سجزی

مسعود ـ سجزی (477ه)

ابوسعید مسعودبن ناصربن عبداللّه سجزی رکاب شحری.

وی اهل سجستان بود1 و مدتی در بغداد اقامت داشت و در اواخر عمر در نیشابور ساکن شد. 2 سجزی، دانشمندی محدث، خطاط، تاریخ نگار، حافظ، 3 شاعر و فقیه بود. او از ابوطالب بن غیلان، ابوبکربن بشران و کسان دیگر حدیث شنید و برای فراگیری حدیث به شهرهایی چون بغداد، هرات، 4 اصفهان، خراسان عراقین (بصره و کوفه) حجاز و غیره5 سفر کرد و عبداللّه لواحدبن فضل طوسی، محمدبن عبداللّه لعزیز عجلی و کسان دیگر از وی حدیث شنیده اند. 6 حاکم وقت او را مدتی در بیهق و سپس در طوس نگه داشته است تا از او بهره علمی ببرند. او قدری مذهب بود7 و در سال 4708 یا 477ه
در نیشابور درگذشت. 9 سجزی کتاب الدرایه لحدیث الولایه را نوشته است. 10

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 7 / 221. 2 ـ المنتظم 16 / 237 و 238. 3 ـ تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق) 665. 4 ـ المنتظم 16 / 237. 5 ـ الانساب 3 / 226. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 18 / 533. 7 ـ الاعلام 7 / 221. 8 ـ المنتظم 16 / 238. 9 ـ الانساب 3 / 226. 10 ـ الذریعه 8 / 56.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 32 / 212؛ شذرات الذهب 3 / 357؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 315؛ مرآة الجنان 2 / 93؛ طبقات الحفّاظ 446؛ العبر 2 / 337؛ لسان المیزان 6 / 27؛ معجم المؤلفین 12 / 231.

ابراهیم اسفندیاری

مسلم ـ کاتب

مسلم ـ کاتب (460ه)

ابوالفتح مسلم بن هبة ا بن مختار کاتب.

تنها ابن عساکر از او یاد کرده و می گوید رساله ای در برتری دمشق بر دیگر مناطق نوشته و در آن ویژگی ها و اشعار مربوط به این شهر را آورده است. سپس ابن عساکر به ابیاتی از آن اشاره کرده و می گوید بر اساس آنچه به من رسیده، ابوالفتح در سال 460 از دنیا رفته است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 58 / 80.

دیگر منابع: مختصر تاریخ دمشق 24 / 284؛ معجم المؤلفین 12 / 233.

مصطفی صادقی

مُسیحی کاتب محمد ـ حرانی

مشکویه احمد ـ مشکویه

مطهر ـ حسینی

مطهر ـ حسینی (حیات 434ه)

ابوالحسن مطهربن علی بن محمد حسینی دیباجی ذوالفخرین.

وی از نوادگان امام سجاد علیه السلام و از علما و خطبای قرن پنجم هجری است و به القابی چون دیباجی، نقیب و رییس شهرت یافته بود. 1 ابوالحسن شاگرد شیخ طوسی بود و به علوم و فنون گوناگون علمی آگاهی داشت؛ لذا از اشراف و بزرگان عراق به شمار می رفت و منصب نقابت و ریاست سادات را در آن زمان بر عهده داشت. وی دارای خطب و رسائل لطیفه بوده است و ابومحمد حسن موسوی از او