الذهب، رسالة فی السیف و القلم و المفاخرة بینهما، التحصیل (التفصیل) فی تفسیر القرآن. مرگ او بعد از سال 440 و احتمالاً در سال 445 واقع شده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ جذوة المقتبس 107؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 3 / 98.

دیگر منابع: بغیة الملتمس 165؛ معجم الادباء 5 / 41؛ الوافی بالوفیات 7 / 350؛ معجم المؤلفین 2 / 65؛ طبقات المفسرین (سیوطی) 21.

مصطفی صادقی

احمد ـ اندلسی

احمد ـ اندلسی (م442ه)

ابوالعباس احمدبن رشیق اندلسی مشهور به ابن رشیق.

پدرش از موالیان بنی شهید و خود اهل مرسیه اندلس بود و در آنجا رشد کرد؛ سپس برای تحصیل علم به قرطبه مهاجرت کرد، در ادبیات شهرت پیدا کرد و به علوم دیگر چون فقه و حدیث نیز پرداخت و در جلسات خود دانشمندان را شرکت می داد و به آنها ارج می نهاد. در شعر نیز مهارت داشت، دارای خط خوش و در فن نامه نگاری سرآمد دیگران بود. ابوالجیش عامری به دلیل اعتماد و سیاست مداری و دوستی، او را بر دیگران مقدم می داشت1 و ولایت و سرپرستی جزیره میورقه در شرق اندلس را به وی واگذار کرد. 2 محمدبن فتوح حمیدی، صاحب کتاب جذوة المقتبس از وی روایت کرده است. آثار او رسائل مجموعة متداوله، کتاب علی تراجم کتاب الصحیح للبخاری و معانی ما اشکل منه می باشد. 3 ابن رشیق سال 442ه در سن پیری درگذشت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ جذوة المقتبس 114. 2 ـ الاعلام زرکلی 1 / 125. 3 ـ جذوة المقتبس 115. 4 ـ معجم المؤلفین 1 / 222.

دیگر منابع: بغیة الملتمس 178؛ معجم الادباء 3 / 33؛ تاریخ الاسلام 3 / 262؛ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 438.

پژوهشکده

احمد ـ اندلسی

احمد ـ اندلسی (م 426ه)

ابوالقاسم احمدبن عبداللّه بن عمربن صفار اندلسی.

وی از شاگردان ابوالقاسم مسلمه بن احمد مرحیطی بود. او از علمای علم هندسه، ریاضیات و نجوم بود و در قرطبه به تعلیم این
علوم اشتغال داشت و پس از فتنه ای که در قرطبه واقع شد، از آنجا خارج شد و به دانیه شهری در سواحل دریای اندلس شرقی، نزد امیرمجاهد عامری رفت و تا آخر عمر در آنجا بود. 1 وی در سال 426ه درگذشت. 2 زیجی مختصر به روش سِند هِند ـ یکی از گرایش های علمی فلکی علمای هند ـ3 و کتابی موجز درباره عمل به اسطرلاب آثار اوست. 4

پی نوشت ها

[1] ـ عیون الانباء 474. 2 ـ معجم المؤلفین 1 / 296. 3 ـ لغت نامه دهخدا 8 / 12159. 4 ـ عیون الانباء 474.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 7 / 111.

محمود هیئتی

احمد ـ اندلسی

احمد ـ اندلسی (382 ـ 426ه)

ابوعامر احمدبن عبداللّه لملک بن احمد اشجعی اندلسی، ملقب به ابن شُهَیْد.

از خاندان معروف بنی شهید در اندلس بود که در سال 382ه در قرطبه اندلس به دنیا آمد و در محله منیة المغیره آنجا ساکن شد. 1 در رشته های ادب، تاریخ، فقه، طب، صنعت و حکمت به تحصیل پرداخت. گرچه استادان او در زمینه های فوق شناخته نیستند، او در قلمرو بلاغت از عمرو جاحظ و سهل بن هارون بهره برد. 2 ابن شُهَیْد در شعر و ادب برجسته گشت و در زمره شاعران و ادیبان آن عصر درآمد. او کاتب و در نظم و نثر نمونه بود، با معانی اشعار و اقسام بلاغت آشنایی داشت؛ به طوری که او را در این صنعت به جاحظ تشبیه می کردند. 3 ابوعامر در زمینه سیاست نیز از سیاستمداران قرطبه بود، ابتدا مظفر عامری حاکم وقت وی را در هشت سالگی به ریاست افتخاری آن شهر منصوب ساخت که در سایه این قدرت از رفاه نسبی برخوردار گشت. احمد در سال 414ه وزیر مستظهر حاکم قرطبه گشت و با سقوط مستظهر که بعد از 45 روز اتفاق افتاد، عزل شد و به شهر مالقه رفت؛ 4 ولی بعد از آنکه یحیی بن حمود قرطبه را تصرف کرد، به شهرش بازگشت و به حیات علمی خود ادامه داد. 5 گرچه با بدگویی حسودان به زندان یحیی افتاد، بعدها آزاد شد. 6 زندگی او سراسر لهو و خوشگذرانی بود؛ ولی به بخشندگی و بزرگواری نیز شهره بود. در مقام معارضه با رقیبان، آنان را به طعن و ریشخند